رييس‌جمهوري در آستانه روز خروج امريكا از توافق برجام از راه حل اين مساله بين‌المللي گفت
امريكا توبه كند، به برجام برگردد
از ملت عذرخواهي كند و غرامت بدهد
امروز درست ۷۳۰ روز از خروج امريكا از برجام مي‌گذرد. توافق ۷ كشور كه براي تحقق آن
2 سال و ۴ ماه تلاش شد. قريب به 2 سال و چند ماهي نيز اجرايي و ماحصل آن مشخص شد و درنهايت امروز ۲ سال از بر هم زدن يك‌جانبه اين توافق بين‌المللي مي‌گذرد، از همين روي شايد رييس‌جمهوري در جلسه هيات دولت روز چهارشنبه و در آستانه تغيير در اين توافق كه منجر به صدور قطعنامه مهم ۲۲۳۱ شده بود، بار ديگر اين فرآيند ۷ ساله را مرور كرد.
روايت «2 سال و 4 ماه» شگفت‌انگيز
«۲ سال و ۴ ماه» گويا عدد مهمي در مناسبات سياسي بين‌المللي جمهوري اسلامي در سال‌هاي اخير باشد؛ چه آنكه حسن روحاني نيز برجام شكل گرفته در اين بازه زماني و برجام در هم پاشيده در همين بازه زماني را ديروز بار ديگر روايت كرد: «۲ سال و ۴ ماه طول كشيد تا اين روند به ثمر نشست و در اواخر دي ماه 94، يعني 26 دي ماه 94 اين توافق اجرايي و عملياتي شد. پس 2 سال و 4 ماه زحمت كشيديم تا به نتيجه برسيم، 2 سال و 4 ماه هم به اين توافق عمل شد. يعني از آخر دي ماه 94 اين روند ادامه پيدا كرد، سال 95، سال 96 تا ارديبهشت ماه 97 يعني باز هم تقريبا 2 سال و 4 ماه، اين توافق اجرايي و عملياتي شد.»
روحاني در ادامه از ثمرات اين توافق گفت كه شايد در آغاز آنچنان به چشم نيامد و به‌خصوص ازسوي جريان مخالف ديده نشد اما پس از تغيير در مناسبات بين‌المللي و خروج يك‌جانبه امريكا كاركرد آن ملموس‌تر شد. كان لم يكن شدن همه قطعنامه‌هاي عليه جمهوري اسلامي را شايد بتوان مهم‌ترين دستاورد اين توافقي دانست كه منجر به صدر قطعنامه ۲۲۳۱ شد؛ قطعنامه‌اي كه براساس آن قرار شد تا تحريم‌هاي تسليحاتي ايران برداشته و حساب‌هاي بانكي باز شود كه به گفته روحاني باز شدن حساب‌هاي بانكي حتي پيش از اجرايي شدن توافق بازگشايي شد. ازسويي همان‌طور كه رييس‌جمهوري تاكيد كرد در همان توافق موقت اول در ژنو، اموال جمهوري اسلامي آزاد شد كه به تبع آن تمام قطعاتي كه در بندرها متوقف شده بود نيز آزاد شد و يكي از مهم‌ترين نتايج آن هم «رشد اقتصادي بي‌نظير» در سال ۹۵ بود و همچنين صادرات نفت يك‌باره از 900 هزار بشكه به 2 ميليون و 800 هزار بشكه رسيد؛ تمام طرح‌هاي نيمه‌تمام در همه استان‌ها پالايشگاه‌هاي عظيم، واحدهاي گاز، واحدهاي پتروشيمي و... در فرآيند تكميل شدن قرار گرفت. روحاني با تاكيد بر اينكه تحمل اين ثمرات براي مخالفان جمهوري اسلامي سخت و سنگين بود، براي قياس كار بزرگي كه در دولت گذشته انجام گرفت شرايط تحريمي و بين‌المللي ايران را با عراق مقايسه كرد و گفت: «عراق از سال 1991 تقريبا در تحريم شوراي امنيت به صور مختلف قرار گرفت و داخل فصل 7 شد؛ امريكا آمد اين كشور را اشغال كرد؛ حكومت صدام را سرنگون كرد و باز هم عراق در فصل 7 ماند. دولتي را خودِ امريكا در عراق تشكيل داد؛ برمر را به آنجا آورد و او را حاكم كرد و باز همان تحريم باقي ماند. چارچوبي براي قانون اساسي آنجا درست شد
باز هم تحريم باقي ماند، انتخابات برگزار و مجلس تشكيل شد، رييس‌جمهور انتخاب شد، نخست‌وزير انتخاب شد، باز هم تحريم باقي ماند و همين امروز هم باقي است. عراق از سال 91 تا امروز هنوز از فصل 7 شوراي امنيت خارج نشده است اما جمهوري اسلامي ايران ظرف ۲ سال و ۴ ماه مذاكره توانست كشور را از فصل 7 بيرون بياورد و اين افتخار سياسي تاريخ ايران است.» رييس‌جمهوري در ادامه با اشاره به اينكه يكي از آثار اين توافق برداشتن تحريم‌هاي تسليحاتي بود ۲ مقطع موجود در اين توافق بين‌المللي را شرح داد و گفت: «يك مقطع 5 ساله كه تحريم تسليحاتي برداشته مي‌شود و يك مقطع 8 و 10 ساله كه تقريبا كل محدوديت‌ها برداشته مي‌شود؛ الان به آن مقطع اول كه بايد تحريم تسليحاتي برداشته شود نزديك شديم.» اما اين توافق همان‌طور كه حسن روحاني نيز تاكيد كرد در ۱۸ ارديبهشت ماه ۹۷ تحت فشار «تندروهاي داخلي امريكا، اسراييل و عربستان و لجبازي‌اي كه ترامپ با رييس‌جمهوري قبلي داشت» خروج يك‌جانبه ايالات‌متحده امريكا را رقم زد اما با اين حال «تير ترامپ به سنگ خورد و همان دفعه اول ديد كه جمهوري اسلامي از توافق خارج نشد...»
امريكايي‌ها يكي، دو ماه است از خواب غفلت بيدار شدند
رييس‌جمهوري در ادامه به تمهيدات پس از خروج امريكا از برجام اشاره كرد و توضيح داد: «ما يك مهلتي داديم به 1+4، اين مهلت را هم تمديد كرديم يك ماه، بعد ۲ ماه مهلت داديم و مجموعا يك سال به آنها مهلت داديم تا رسيديم به 18 ارديبهشت سال 98 و بعد از يك سال گفتيم ديگر مهلت كافي است تا امروز به شما مهلت داديم به تعهدات خود عمل كنيد و چون عمل نكرديد از امروز ما هم شروع مي‌كنيم به كاهش تعهدات به صورت پلكاني و گفتيم قسمت اول از تعهدات‌مان را كاهش مي‌دهيم، گفتيم 2 ماه به شما مهلت مي‌دهيم كه به تعهدات برگرديد، كاهش دوم، كاهش سوم و در 5 مرحله تمام آنچه لازم بود كاهش بدهيم كاهش داديم. حالا دومرتبه آمديم در يك ميزان و ترازوي برابر، يعني ما از تعهدات خود پا را عقب كشيديم؛ امريكا كه هيچ كلا خارج شده و 1+4 هم تا حد زيادي پا را عقب كشيده است؛ پس الان يك حالت متعادلي داريم؛ هر موقع آنها حاضر شوند به تعهدات كامل برجامي عمل كنند ما هم همان روز به تعهدات كامل برجامي برمي‌گرديم.» آن‌طور كه روحاني تاكيد كرد: «امروز در مقطعي قرار گرفتيم كه امريكا احساس مي‌كند در ماه‌هاي آينده به يك پيروزي بسيار بزرگي طبق همين برجام و قطعنامه 2231 مي‌رسيم و آن اينكه كل تحريم تسليحاتي ايران برداشته مي‌شود. اين تحريم تسليحاتي كه سال‌ها عليه ما درست كرده بودند به طور كامل كنار مي‌رود و ايران مي‌تواند سلاح لازم خود را بخرد و مي‌تواند سلاح لازم را صادر كند. امريكايي‌ها تازه يكي، دو ماه است كه از خواب غفلت بيدار شدند و فهميدند كه اشتباه بزرگي كردند از برجام خارج شدند و چه خطاي بزرگي كردند كه برجام را به‌هم زدند. الان نه راه پيش دارند و نه راه پس. اگر همين‌طور ادامه دهند تحريم تسليحاتي برداشته مي‌شود و همان اسراييل، عربستان و همان تندهاي امريكا كه ترامپ را وادار كرده بودند از برجام خارج شود، همان‌ها به ترامپ خواهند گفت كه ما هر چهار تا اشتباه بزرگ كرديم و اگر هم بخواهند كار ديگري انجام دهند يعني بگويند ما مي‌خواهيم به برجام برگرديم بعد برويم از اسنپ بك استفاده كنيم، از برجام كه خارج شده و ديگر برجامي وجود ندارد.»
سلاحي كه ما داريم آب بر آتش است
او همچنين گفت: «براي امريكا ديگر برجامي وجود ندارد و تمام شد مگر اينكه بيايد دومرتبه درخواست كند، همه ما بپذيريم، همه خطاهاي خود را جبران كند و تمام تحريم‌ها را كنار بگذارد كه حالا آن يك شرايط خاصي است، بنابراين آنچه امروز امريكايي‌ها راجع به تحريم تسليحاتي بحث مي‌كنند بايد بدانند اين جزو لاينفك برجام است و اگر تحريم تسليحاتي روزي بخواهد تحت هر عنوان با هر بيان و با هر مكانيزمي برگردد، پاسخ ما هماني است كه من در نامه‌اي به سران در پاراگراف آخر نوشتم و سران خوب مي‌دانند كه جواب ما آن روز چه خواهد بود.» روحاني همچنين به نامه خود به سران كشورهاي 1+4 اشاره كرد و گفت: «آنها مي‌دانند كه اگر يك چنين خطايي مرتكب شوند چه عواقب وخيمي براي آنها دارد و چه شكست بزرگ تاريخي براي آنها خواهد بود.» او هشدار داد كه «هم امريكا و هم برخي كشورهاي ديگر بدانند ايران به هيچ عنوان تخطي از قطعنامه 2231 را نخواهد پذيرفت. ايران حق مسلمش هست كه به زودي از تحريم تسليحاتي در چارچوب اين قطعنامه خارج شود البته ما چه سلاح بسازيم چه بخريم براي دفاع خود و دفاع ملت‌هاست. سلاح ما بنزين بر آتش نيست سلاحي كه ما داريم آب بر آتش است. با آن شعله‌ها را خاموش مي‌كنيم، نمي‌گذاريم جنگي شعله‌‌ور يا تنشي ايجاد شود.» روحاني در پايان اين بخش از سخنانش نيز تاكيد كرد: «راه عاقلانه اين است كه امريكا توبه كند، برگردد به برجام و عذرخواهي كند از ملت، غرامت بدهد و بيايد عمل كند، اين بهترين راهي است كه البته اين جماعتي كه امروز حاكم هستند به چنين عقلي نخواهند رسيد تا ببينيم در آينده چه خواهد شد.»