گروه اجتماعي| ماه به ماه و هفته به هفته كه از آغاز شيوع كرونا مي‌گذرد، خبرها و مسائل حول بيماري هم رنگ عوض مي‌كنند. اگر زماني موج كرونا شهروندان را به سمت تهيه الكل و ضدعفوني‌كننده‌هاي مختلف مي‌كشاند و زماني ديگر همه را به سمت خانه‌نشيني گسيل داشته بود، حالا روزهاست كه پاي تست آنتي‌بادي يا آزمايش پادتن را سر زبان‌ها انداخته است. آزمايشگاه‌هاي مختلفي هستند كه همين حالا خدمات مربوط به اين آزمايش را ارايه مي‌دهند. در ميان كاربران شبكه‌هاي اجتماعي هم گفت‌وگوهاي مربوط به اين آزمايش در جريان است، كساني كه مي‌گويند اگر جواب اين آزمايش مثبت باشد يعني بدن شما در معرض ويروس كروناي جديد قرار گرفته بوده و پادتن آن را ساخته است. اما در صورت دقيق بودن اين پيش‌فرض آيا خيال آزمايش‌دهندگان مي‌تواند بابت مصون شدن در برابر كوويد 19 راحت باشد؟
در حالي كه انجام آزمايش پادتن كرونا هزينه‌هايي به صورت متوسط 100 تا 150 هزار تومان دارد، هنوز مشخص نيست كه نتيجه اين آزمايش دقيقا قرار است چه گره‌اي از كار كساني كه آزمايش را مي‌دهند باز كند، چراكه مثبت بودن اين آزمايش الزاما به معناي مصونيت در برابر اين ويروس نيست. يكي از آزمايشگاه‌هاي تهران كه خدمات اين آزمايش را ارائه مي‌دهد در مطلب مفصلي كه در مورد اين آزمايش روي سايت اينترنتي خود قرار داده است، به مشتريان احتمالي‌اش خاطرنشان كرده است: «به خاطر داشته باشيد كه آزمايش‌هاي فعلي آنتي‌بادي نمي‌توانند به شما بگويند كه نسبت به كرونا ايمن هستيد يا خير، زيرا نمي‌دانيم اين آنتي‌بادي‌ها چه مدت مي‌توانند از شما در برابر ويروس كرونا محافظت كنند و براي تشخيص ويروس نبايد از اين آزمايش‌ها استفاده كرد.» گفته مي‌شود كه در حال حاضر اين آزمايش‌ها ارزش تحقيقاتي دارند تا به دانشمندان كمك كنند نقشه دقيق‌تري از پراكندگي بيماري و احتمال مصونيت افراد در برابر ويروس را ترسيم كنند.
اما سوالاتي كه در مورد اين آزمايش وجود دارد تنها به كشور ما محدود نيست. در كشورهاي درگير بيماري، به‌خصوص امريكا كه بيشترين ميزان ابتلا و درگذشتگان كرونا را دارد، موضوع آزمايش دادن يا ندادن تبديل به موضوع روز شده است، به‌همين دليل است كه نشريه آتلانتيك در مطلب مفصلي به اين سوژه پرداخته و تلاش كرده به سوالات موجود در اين مورد پاسخ دهد. جيمز هامبلين، پزشك و عضو تحريريه نشريه آتلانتيك و از استادان دانشكده سلامت همگاني دانشگاه ييل، در اين مطلب به سوالات موجود در مورد آزمايش پادتن كروناي جديدي پاسخ داده كه ترجمه بخش‌هايي از آن را مي‌توانيد در اين صفحه بخوانيد.
اگر پادتن داشته باشم معنايش چيست؟
اگر پادتن هر نوع ويروسي در بدن شما وجود داشته باشد، به اين معناست كه شما پيش از اين در معرض ويروس (يا واكسن آن) قرار گرفته‌ايد. بدن شما اين در معرض ويروس بودن را به خاطر مي‌سپارد و اگر دوباره در همان موقعيت قرار بگيريد ويروس را شناسايي مي‌كند. اما داشتن پادتن الزاما به اين معنا نيست كه براي دومين‌بار آلوده نخواهيد شد. براي رسيدن به اين نتيجه لازم است كه ميزان مشخصي از پادتن داشته باشيد و اين پادتن‌ها بايد اثرگذار باشند. ما هنوز ميزان مشخصي كه آدم‌هاي داراي پادتن ويروس كرونا را در برابر ابتلاي دوم يا سوم به كوويد 19 مقاوم مي‌كند را نمي‌دانيم.
آيا همه پادتن توليد مي‌كنند؟
اغلب آدم‌ها پادتن چهار ويروس كرونايي كه سبب سرماخوردگي مي‌شوند را دارند و انتظار مي‌رود كه پادتن كروناي جديد تا حد قابل‌قبولي در بدن اغلب كساني كه در معرض آن قرار گرفته‌اند توليد شود. سوال اين است كه چقدر دوام خواهند آورد و تا چه ميزان در جلوگيري از ابتلاي دوم به بيماري موثر خواهند بود (اگر موثر باشند به عنوان پادتن خنثي‌كننده شناخته مي‌شوند). به صورت معمول شما مدت كوتاهي پس از گرفتن ويروس مشغول ساخت پادتن مي‌شويد. يك نوع شناخته شده با نام IgG به صورت مكرر در تست‌هاي پادتن در دومين هفته ابتلا به
كوويد 19 ديده شده است. اگر اين ويروس كرونا مانند ساير ويروس‌هاي كرونا باشد، پادتن ديگري با نام IgM در همان زمان پيدا مي‌شود. سوالي كه هنوز بدون پاسخ مانده اين است كه اينها تا چه زماني در بدن باقي مي‌مانند.
پادتن‌ها چقدر عمر مي‌كنند؟
هنوز نمي‌دانيم اما پادتن‌هاي ساير ويروس‌هاي كرونا چند سالي در بدن مي‌مانند. پس از شيوع سارس در سال 2001، مطالعه‌اي نشان داد كه تنها 9درصد از مردم بودند كه 6 سال پس از بيماري همچنان اين پادتن را داشتند. اين پادتن‌ها طول مي‌كشد تا توليد شوند و تنها زماني كه در معرض ويروس قرار گرفته باشيد شكل مي‌گيرند. اين پادتن‌ها خاطرات ناآگاه خون شما از عفونت‌هاي قبلي هستند. در دوره‌هاي گسترده‌ترين شيوع‌ها، دست‌كم برخي از ما درجه‌اي از در معرض قرار گرفتن و بنابراين ايمني را تجربه مي‌كنيم، اما سيستم‌هاي ايمني هيچ‌كدام از ما هنوز آن خاطره را ندارد.
بايد بر اثر كرونا بيمار شده باشم تا پادتن داشته باشم؟
نه. اين همان منطق پنهان در واكسن است؛ يعني وقتي سعي مي‌كنيم موقعيتي را خلق كنيم كه شما را در معرض ويروس قرار دهيم، تنها به آن اندازه‌اي كه بتوانيد پادتن توليد كنيد اما نه آن‌قدر كه شما را بيمار كند. اما مشخص نيست كه هرگونه در معرض ويروس كرونا قرار گرفتني به توليد پادتن ختم شود. هر چند به نظر مي‌رسد ميزان ويروسي كه آدم‌ها در معرض آن قرار مي‌گيرند در اينكه تا چه اندازه بيمار مي‌شوند موثر است اما هنوز نمي‌دانيم چه اندازه ويروس در بدن شما بايد تكثير شود تا شروع به ساخت پادتن كنيد.
براي پس زدن ويروس كرونا چقدر مي‌توان روي پادتن‌ها حساب كرد؟
اين همان پاسخ اساسي است كه در ماه‌هاي پيش‌رو بايد به آن پاسخ دهيم. معمولا پادتن‌ها قابل اطمينان هستند اما در برخي موارد به ندرت كمك مي‌كنند و در برخي بيماري‌هاي مشخص هم داشتن مقداري پادتن از نداشتن آن بدتر است. «تقويت ايمني» پديده‌اي است كه ممكن است درمورد اين ويروس كرونا رخ بدهد يا ندهد؛ اين باور كه تست پادتن مي‌تواند تصوير واضحي از اينكه چه كساني به كل در برابر بيماري مصون شده‌اند ارزش بررسي دارد.
مي‌توانم از پادتن يك نفر ديگر استفاده كنم؟
اميد بسيار زيادي وجود دارد كه از همين موضوع براي درمان كساني كه به خاطر كوويد 19 بيمار مي‌شوند، استفاده شود يا براي تقويت مقاومت افراد در گروه‌هاي پرريسك كه در معرض ويروس قرار گرفته‌اند. ما از تزريق پادتن به افراد به عنوان يك راه پيشگيري از بيماري‌هايي مانند كزاز استفاده مي‌كنيم و بنابراين اين ايده جديدي نيست. آن پادتن‌ها زماني كه ميخ زنگ‌زده به پاي‌تان فرو مي‌رود فورا به خنثي‌سازي سم در خون‌تان كمك مي‌كند تا ديگر لازم نباشد شما دو هفته با اسپاسم عضلات فك و بدن درگير باشيد تا بدن‌تان پادتن خودش را توليد كند. اين شيوه همين حالا مورد مطالعه قرار گرفته؛ حتي تام هنكس هم براي كمك به اين مطالعات پلاسماي حاوي پادتنش را اهدا كرده است. اما تزريق پادتن طولاني‌مدت با ما نمي‌ماند. براي حفاظت ماندگار لازم است كه پادتن خودتان را توليد كنيد.
مي‌توانم همين حالا آزمايش پادتن بدهم؟
تنها در حالتي اين گزينه را پيشنهاد مي‌كنم كه شما بخشي از يك پروژه تحقيقاتي باشيد، جايي كه نتايج‌تان مي‌تواند به فهم اينكه اين آزمايش واقعا چه معنايي دارد كمك كند. در غير اين صورت به صورت كلي انجام اين آزمايش تا زماني كه ندانيم نتيجه‌اش به چه دردي مي‌خورد، توصيه نمي‌شود و ما هنوز
در حالي كه انجام آزمايش پادتن كرونا هزينه‌هايي به صورت متوسط 100 تا 150 هزار تومان دارد، هنوز مشخص نيست كه نتيجه اين آزمايش دقيقا قرار است چه گره‌اي از كار كساني كه آزمايش را مي‌دهند باز كند، چراكه مثبت بودن اين آزمايش الزاما به معناي مصونيت در برابر اين ويروس نيست.