نگاهي به كتاب «جامعه- انسانشناسي اديان»
روايت نو از ديانت
كتاب جامعه- انسانشناسي اديان حاصل سلسله درسها و كنفرانسهاي پروفسور كلود ريوير در دانشگاه سوربن پاريس است. وي تلاش ميكند ضمن ارايه فشردهاي از نظريهها، مفاهيم و روشهاي انسانشناسي و جامعهشناسي اديان و رويكردهاي بنيادين اين دو رشته، به بيان دستاوردهاي پژوهشي جديد درباره امر ديني بپردازد. از اينرو، پس از معرفي آرا و نظريات انديشمندان كلاسيك (دوركيم، وبر، اُتو، فريزر، كايوا، موس، الياده، لوي- استروس، باستيد، دومزيل و…)، براي فهم بهتر گونهگوني و پيچيدگي روزافزون بروز و نمودهاي دين در جهان امروز، چارچوبهاي تحليلي نويني را پيش روي خواننده قرار ميدهد. اين كتاب نقاط قوت فراواني دارد؛ از جمله بيان روان، روشن و آموزشي آن، گردآوري حجم گستردهاي از دادههاي ميداني قديمي يا جديد و بررسي آنها در پرتو انبوهي از نظريههاي كلاسيك و مدرن انسانشناسي و جامعهشناسي، كاوش در موضوعات اصلي انسانشناسي و جامعهشناسي دين در ظرف و زمينههاي بسيار متفاوت تاريخي- فرهنگي و كوشش در جهت فهم تفاسير متنوع و سير تحولي آنها، دغدغه رودررو قرار دادن رويكردها و نظريههاي مربوط به امر ديني، شناخت دستاوردها و در عين حال نشان دادن كاستيهاي هر يك از اين رويكردها و نظريهها، دقت و ظرافت در معرفتشناسي باورها و اعمال ديني، مدلسازي مناسك، واكاوي جادو و سِحر و گشايش مسيرهاي جديد پژوهشي به فراخور دگرديسيهاي رخ داده در ميدان ديني. كتاب حاضر همچنين حاوي نكات ارزنده فراواني، فراسوي حوزه دين، براي پژوهشگران رشتههاي جامعهشناسي و انسانشناسي است. بدون ترديد، نهتنها علاقهمندان به گرايشهاي ديگر اين دو رشته، همانند معرفت، سياسي و پزشكي، نكات درخوري را در آن خواهند يافت، بلكه پژوهشگران رشتههايي همچون فلسفه، علوم سياسي و روانشناسي نيز به دليل ديدگاه ميانرشتهاي نويسنده ميتوانند از يافتههاي آن بهره فراوان ببرند.