كتابخانه
فلسفه انديشه ديني در اسلام و مسيحيت
اين كتاب تقريري روشمند از تكاپوهاي فكري دانشمندان مسلمان درباره مسائلي است كه مسيحيان غرب نيز تكاپوهاي فكري بسيار درباره آنها داشتند. لويي گارده و زرژ قنواتي دو تن از اسلامشناسان سرشناس در اين كتاب كوشيدهاند علم كلام را آنچنان كه به لحاظ تاريخي بنيان گذاشته شده و چنانكه در حوزههاي دروس سنتي تدريس ميشود، معرفي و بررسي كنند. آنها در اين كتاب مهم كه در اصل به زبان فرانسه بوده و در سه جلد به زبان عربي منتشر شده و اينك در يك جلد به فارسي در اختيار علاقهمندان قرار ميگيرد محتواي بنيادين علم كلام اسلامي را در كنار بافتار فرهنگي و تاريخي آن با مقايسه با فرهنگ جهاني معرفي و بررسي كردهاند. آنان به خصوص مباحث كلامي و الهياتي مشترك ميان اسلام و مسيحيت را نيز مدنظر داشتهاند. البته قصد نويسندگان اين نبوده است كه هر طور شده مشابهتها و تاثيرات تاريخي را پيدا كنند، بلكه در پي آن بر آمدهاند كه هر يك از اين دو فرهنگ را در عرصه خاص خود و با تناظرهاي دو جانبهاش بشناسانند و وجه شباهت آنها را نشان دهند. نويسندگان اين كتاب مهمترين اتفاق دوره متاخر كلام اسلامي را انتشار رساله التوحيد محمد عبده (1906 - 1849) ميدانند كه اول بار در 1897 منتشر شده است. بيترديد اين همه ماجرا نيست و با وجود كتاب «بازسازي فكر ديني در اسلام»، نوشته محمد اقبال لاهوري (1877 - 1938) كه در 1930 منتشر شده چنان داورياي در زمان صدور نيز چندان معتبر نبوده است.
محمد (صليالله عليه وآله وسلم) بر اساس كهنترين منابع
محمد (ص) بر پايه كهنترين منابع به گفته برخي متفكران مانند تي توسبرك هارد و حامد الگار كتابي بسيار مهم در حوزههاي عرفان، دين شناسي و تاريخ اسلام است. كتابي روان از نگاه مستندان تاريخي، معتبر از نظر اصول زيباشناختانه و در فهرست مشهورترين و پرفروشترين آثار انگليسيزبان درباره زندگي رسول اكرم است كه مبناي داستانش روايتي محققانه از زندگي رسول خداست. موسسه انتشارات حكمت اين كتاب را با ترجمه سعيد تهرانينسب منتشر كرده است. او درباره كتاب مينويسد اين كتابي است تحولزا. خواندش براي بسياري از خوانندگان يك حادثه بوده و سبب خاصيت همان حقيقتي است كه عنوان اين كتاب به صراحت بيان ميكند. طيف وسيعي از نخبگان و خبرگان معروف جهان (از جمله فريتيوف شوان، تيتوس بوركهارت، سيدحسين نصر، حامد الگار و ديگران) ظهور اين كتاب به زبان انگليسي را رويدادي فرخنده و پيشرفتي چشمگير در مباحث مربوط به عرفان، دينشناسي و تاريخ اسلام قلمداد كردهاند. شيريني و خوشبويي، صفات جداييناپذير شخصيت فوقالعادهاي هستند كه نام و داستان حقيقي زندگياش عنوان اين كتاب را تشكيل ميدهد و جاي بسي شكر است كه يكي از عميقترين متفكران معاصر كه بهگونهاي كمياب دقت و زيركي را با زيباييشناسي و لطافت روح توأمان داشته، به نگارش اين اثر اهتمام ورزيده است. صداقت و جسارت علمي و پايبندي به اصول پژوهش از يك سو؛ ايمان عاشقانه و اخلاص تحسينبرانگيز از سوي ديگر، محصولي پديد آوردهاند كه همانقدر كه معتبر و مستند است، ذوقي و هنري است و چنانكه از اثري مربوط به پيغامبران آفريننده جهان انتظار ميرود، برانگيزنده اميد و شادي و حامل عشق و شور و نور است.
دين در جهان امروز
كتاب با نگاه و رويكرد امام موسي صدر به برخي از اين مسائل و موضوعات ميپردازد. حفظ دلايل دينداري با نظر به تحولات جهان و انسان يكي از اين موضوعات است كه به تعبير امام موسي صدر، دين تنظيمكننده رابطه انسان با جهان پيرامونش است. بنابراين بايد روشن كنيم دين كه پاي در امر مطلق و ثابت دارد، چگونه همپاي دو پديده تحولپذير و متغير ميتواند رابطه آن دو را تنظيم كند. امام موسي صدر در اين گفتارها و جستارها بيش از هر چيز ديگري درصدد توضيح اين موضوع و چرايي نيازِ انسانِ مدرن به دين است. امام صدر در جايگاه روحاني شيعه همواره كوشش دارد كه به اين پرسشها از منظر اسلام و تشيع پاسخ گويد؛ اما به اقتضاي مسائل مشترك اديان و فضاي متكثر ديني لبنان، گاه بينظر به اسلام و با نظر به معناي كلي دين سخن رانده است و قلم فرسوده است. كوشش كرديم كه از ميان گفتارها و جستارهاي امام آنها كه به دين پرداختهاند، از قلم نيفتد نيز بايد تاكيد كنيم كه امام صدر در ديگر گفتارها و جستارهاي خود مكررا به دين - به معناي عام آن - پرداخته است و اكنون كه موسوعه گام به گام با امام مجموعه گفتارها و مصاحبهها و مقالات سيد موسي صدر در اختيار علاقهمندان است، ميتوان با مراجعه به آن، همه اظهارات دينشناسانه امام را بررسي كرد. اما اكنون به سياق ديگر كتابهاي مجموعه «در قلمرو انديشه امام موسي صدر» بر آن بوديم كه سخنرانيها و مقالات را به شكل كامل گرد هم آوريم. لذا گفتارها و جستارهايي را براي كتاب حاضر برگزيديم كه دين موضوع اصلي آنها بوده است. برخي جستارهاي كتاب پيش از اين در ديگر كتابهاي مجموعه «در قلمرو انديشه امام موسي صدر» به چاپ رسيدهاند.