يكي از تجربه‌هاي موفق بخش خصوصي در مطبوعات تولد روزنامه «خبر ورزشي» بود. اين روزنامه توانست در مدت كوتاهي به تيراژ قابل‌توجهي دست يابد و با شيوه توزيع مناسبي به سرعت خود را در معرض خريد مردم و علاقه‌مندان به ورزش قرار دهد. گرچه امتياز مجموعه مطبوعاتي خبر به «واحدي‌پور» تعلق داشت كه در فارس «خبر جنوب» را منتشر مي‌كرد اما تولد و موفقيت «خبر ورزشي» مرهون طراحي و مديريت «حجت‌الله جيرودي» بود. او با هدف‌گذاري دقيق محتوايي را توليد مي‌كرد كه مخاطب آن را جست‌وجو مي‌كرد و برايش حاضر بود هم انتظار بكشد و هم بهاي لازم را بپردازد. براي نمونه «حجت‌الله جيرودي» در جريان جام جهاني 1998 فرانسه علاوه بر تيم خبرنگاراني كه به فرانسه اعزام كرده بود به‌طور خاص حاشيه‌هاي بازي‌ها را هم از خبرگزاري رويترز اشتراك گرفته بود تا محصولي به مخاطب ارايه كند كه جذاب‌تر و هيجان‌انگيزتر از ساير روزنامه‌ها باشد. حالا او كه يكي از پيشكسوتان مطبوعات به شمار مي‌آيد درباره وضعيت قيمت‌گذاري و فروش روزنامه‌ها مي‌گويد: «قيمت‌گذاري‌ها در گذشته صد در صد درست‌تر و بهتر از امروز انجام مي‌شد؛ به دليل اينكه ثبات قيمت از حالا بهتر بود.» منظور او البته از گذشته، تا همين 10 سال پيش است. يعني زماني كه افت و خيزهاي اقتصادي تا اين اندازه شديد نبود، شبكه‌هاي اجتماعي جاي روزنامه‌ها را تنگ نكرده بودند، دست و بال واحدهاي اقتصادي براي چاپ آگهي در روزنامه‌ها باز بود و... جيرودي همچنين توضيح مي‌دهد: «آن چيزي كه امروزه روي قيمت‌گذاري تاثير بسزايي دارد، موادي است كه براي چاپ مصرف مي‌شود زيرا در حوزه چاپ موادي مانند زينك، كاغذ، مركب و از اين قبيل تجهيزات كه در صنعت چاپ مصرف مي‌شود، همه وارداتي هستند؛ يعني اين مواد بايد با ارز وارد شوند و در حال حاضر همان‌طوركه همه مي‌دانيم اوضاع ارزي كشور با نوسانات شديدي مواجه است و اين وضعيت تاثير خود را روي روزنامه و قيمت آن نيز گذاشته است.» اگر چند سال عقب برويم، آن وقت با صف مخاطبان جلوي دكه‌هاي روزنامه‌فروشي روبه‌رو مي‌شويم كه هنوز هم براي اهالي مطبوعات مثل يك حسرت بزرگ است. شايد براي شما هم جالب باشد كه بدانيد آن روزها قيمت‌گذاري روي روزنامه‌ها به شكلي انجام مي‌شد و تابع چه شرايطي بود و چه شد كه برخي روزنامه‌ها در آن سال‌ها به بنگاه‌هاي اقتصادي بزرگي تبديل شده بودند. گفت‌وگوي ما را با حجت‌الله جيرودي بخوانيد.
با توجه به سابقه‌اي كه شما در زمينه توزيع و نرخ‌گذاري مطبوعات داريد توضيح دهيد قيمت‌گذاري نهايي يك روزنامه به چه چيزهايي بستگي دارد؟
آن چيزي كه امروزه روي قيمت‌گذاري تاثير بسزايي دارد، موادي است كه براي چاپ مصرف مي‌شود زيرا در حوزه چاپ موادي مانند زينك، كاغذ، مركب و از اين قبيل تجهيزات كه در صنعت چاپ مصرف مي‌شود، همه وارداتي هستند؛ يعني اين مواد بايد با ارز وارد شوند و در حال حاضر همان‌طوركه همه مي‌دانيم اوضاع ارزي كشور با نوسانات شديدي مواجه است و اين وضعيت تاثير خود را روي روزنامه و قيمت آن نيز گذاشته است. سال‌هاي گذشته حرف‌هايي در رابطه با ارز نيمايي، وارداتي و ... بود اما متاسفانه هيچ‌كدام از آنها به واقعيت منجر نشد و چاپخانه‌ها مجبور شدند تمام مواد خود را با ارز آزاد وارد كنند.
الان هم با توجه به شرايطي كه رايج و حاكم است، نرخ ارز روز به روز افزايش پيدا مي‌كند و اين نرخ‌گذاري‌ها به دليل اينكه تابع ارز و كالاهاي وارداتي است، نمي‌توان قيمت مشخصي را براي مواد لازم و درنتيجه قيمت نهايي توليد در نظر گرفت؛ مثلا ما زينك را وارد مي‌كنيم ورقي فلان‌قدر اما شما تنها تا 2 ماه آينده مي‌توانيد از اين زينك با آن قيمتي كه تهيه كرده‌ايد، استفاده كنيد. چون هر روز قيمت‌ها افزايش پيدا مي‌كند و فردا بايد گران‌تر بخريد. روزنامه‌هايي هم كه چاپخانه ندارند، بايد در چاپخانه‌هاي خصوصي چاپ شوند و همين باعث مي‌شود براي قيمت‌گذاري بيشتر دچار مشكل شوند.
چه كسي يا چه كساني در اين زمينه قيمت‌گذاري مي‌كنند؟
اتحاديه چاپخانه‌داران است كه قيمت‌گذاري مي‌كند و اين اتحاديه هم معيار قيمت‌گذاري را براساس چيزهايي در نظر مي‌گيرد كه در ابتدا به آن اشاره كردم؛ يعني بر مبناي واردات كه خود واردات هم بر مبناي ميزان ورود و خروج ارز انجام مي‌شود.
شما از سال‌ها پيش در اين زمينه فعاليت داريد، به نظر شما قيمت‌گذاري‌ها در گذشته به شكل صحيح و درست‌تري انجام مي‌شد يا حالا؟
قيمت‌گذاري‌ها صد در صد در گذشته درست‌تر و بهتر بود؛ به دليل اينكه ثبات قيمت از حالا بيشتر بود. البته گذشته‌اي كه مي‌گويم منظورم حداقل 10 سال پيش است چون از زماني كه جناب روحاني آمدند نوسانات بيشتر شده است. قبل از آن كم و بيش ثبات قيمتي وجود داشت و ارز هرروز دچار نوسانات نمي‌شد، هر از گاهي يعني 6 ماه يكبار يا سالي يكبار چنين نوساناتي پيش مي‌آمد. در نتيجه قيمت‌گذاري‌ها نيز به شكل درست‌تري انجام مي‌شد.
به نظر شما قيمت به تعداد صفحه و تيراژ هم ارتباطي دارد يا خير؟
اين به شرايط اقتصادي ناشر روزنامه‌ها مربوط مي‌شود. روزنامه‌ها سه بخش هستند بخشي از آنها روزنامه‌هاي دولتي، بخشي روزنامه‌هاي حزبي و بخشي هم روزنامه‌هاي آزاد. روزنامه‌هاي دولتي مانند روزنامه ايران، همشهري، جام جم و آنهايي كه از امكانات دولت يا حاكميت به شكلي بهره‌مند هستند و طبيعتا آنها ضوابط خاص خودشان را هم دارند. روزنامه‌هاي حزبي كه وابسته به احزاب هستند و به دلايل اينكه مسائل سياسي، اجتماعي و فرهنگي حزب خودشان را پيش مي‌برند، خيلي درگير قيمت فروش نيستند؛ يعني فقط درگير انتشار هستند و روزنامه و مجلات آزاد كه اينها تابع مقررات بازار عرضه و تقاضا هستند و در نوسانات مختلف دچار مشكلات اساسي مي‌شوند. نمونه‌اي از روزنامه‌هاي خصوصي «اعتماد»، شرق و آفتاب يزد است كه تابع بازار عرضه و تقاضا هستند و بايد اقتصاد خود را بر پايه فروش روزنامه و جذب آگهي پيش ببرند. البته بايد بگويم متاسفانه آنها هستند كه بيشترين صدمه را در حال حاضر مي‌بينند.
چرا برخي روزنامه‌هاي سراسري در شهرستان‌ها و استان‌هاي ديگر ارزان‌تر هستند درحالي كه هزينه توزيع بالاتر مي‌رود؟
تا زماني كه من متولي شركت نشرگستر بودم قيمت‌ها در سراسر كشور يكسان بود و قيمت‌گذاري‌هايي كه در تهران روي روزنامه‌ها انجام مي‌شد، در سراسر كشور همان را اعمال مي‌كردند. اما حالا از شرايطي كه شما مي‌گوييد بي‌خبر هستم چون ديگر در شركت پخشي كه گفتم مسووليتي ندارم.
آيا براي روزنامه‌هاي داخلي سيستم توزيعي هم در خارج از كشور داشته‌ايم؟ تا جايي كه مي‌دانم يكي، دو روزنامه سال‌هاي گذشته چنين سيستمي داشته‌اند. اگر اطلاعي در اين زمينه داريد، توضيح دهيد. قيمت‌گذاري در اين شرايط به چه شكلي است؟
بعيد مي‌دانم در حال حاضر ما در خارج از كشور ارسال و فروشي داشته باشيم. زماني كه من در شركت نشرگستر بودم فقط ارسال به امارات داشتيم و مدت خيلي كوتاه در آلمان و جاهاي ديگر كه در نهايت متوقف شد. اما زماني كه براي امارات روزنامه ارسال مي‌كرديم يكسري هزينه‌هاي مضاعف مانند گمرك، حمل و نقل و ساير چيزهاي ديگر هم داشتيم. با اين همه ما در امارات اين روزنامه‌ها را دو درهم قيمت‌گذاري كرده بوديم كه تفاوت آنچناني با قيمت همان روزنامه در كشور خودمان نداشت؛ يعني يك درهم آن زمان اگر 250 تومان بود، دو درهم 500 تومان مي‌شد و در تهران همان روزنامه 300 تومان قيمت‌گذاري شده بود. مي‌خواهم بگويم تفاوت آنچناني نداشت. آنجا هم همان شركت‌هاي پخش قيمت‌گذاري مي‌كنند.
آن چيزي كه امروزه روي قيـمـت‌گذاري تاثير بسزايي دارد، موادي است كه براي چاپ مصرف مي‌شود زيرا در حوزه چاپ موادي مانند زينك، كاغذ، مركب و از اين قبيل تجهيزات همه وارداتي هستند؛ يعني اين مواد بايد با ارز وارد شوند و در حال حاضر همان‌طوركه همه مي‌دانيم اوضاع ارزي كشور با نوسانات شديدي مواجه است.