با اعلام اسامي مقدماتي اعضاي كميسيونهاي مجلس، جدال بر سر كرسيهاي رياست آغاز شد
نبردِ دوم
اگر نقش كميسيونهاي مجلس و تركيبشان در پيشبرد اهداف جريانها و طيفهاي سياسي درون پارلمان بيش از صحن علني نباشد، قطعا كمتر نيست. چكشكاري طرحها و لوايح، رسيدگي سريعتر به طرحهاي خاص و ميزباني از مسوولان خرد و كلان دولتي و حاكميتي در كميسيونها صورت ميگيرد و اين مهم سبب شده تا در هر دوره پارلمان شاهد رقابت منتخبان براي ورود به كميسيونهايي خاص باشيم. رقابتي كه مقدمه دومين نبرد بزرگ درونپارلماني است.
كميسيونهاي امنيت ملي و شوراها 2 كميسيون سياسي مجلسند كه كنار كميسيونهاي برنامه و بودجه و اقتصاد مشتاقان بسياري دارند؛ اشتياقي كه در دوره يازدهم مجلس سبب شد تا براساس آخرين آمار ارايه شده، كميسيون حقوقي و قضايي به عنوان اصليترين كميسيون در ارتباط با قوه قضاييه فقط و فقط 2 عضو داشته باشد و براي تشكيل جلسه، بايد منتظر جاماندگان ساير كميسيونها بماند.
موسي غضنفرآبادي و حسن نوروزي، تنها نمايندگاني هستند كه دستكم تا زمان نگارش اين گزارش حضورشان در كميسيون حقوقي و قضايي قطعي شده و جالب آنكه هردوي آنان بهواسطه سوابقشان از جمله مدعيان كرسي رياست اين كميسيون نيز به شمار ميروند؛ هرچند باتوجه به اظهارات اخير نوروزي درباره مقصران انهدام هواپيماي مسافربري اوكرايني و واكنشهاي تندوتيز نهادهاي مسوول و البته ارتباطات حسنه غضنفرآبادي با دستگاه قضا، به نظر ميرسد در نهايت كرسي رياست اين كميسيون به او واگذار شود و نوروزي از ميان كرسيهاي نايبرييسي يا سخنگويي يكي را براي فعاليت در اين كميسيون برگزيند. بماند كه اين كميسيون براي آنكه كميسيون باشد و رييس و مرئوس داشته باشد، نميتواند همينطور دونفره باقي بماند و دير يا زود، نمايندگان بازمانده از كميسيونهاي محبوب ناچار به عضويت در اين كميسيون خواهند شد.
دو ضلعي امنيت
كميسيون امنيت ملي بهواسطه سفرهاي برونمرزي و درگيري با اكثر بحرانهاي درونمرزي و حضور و ارتباط مسوولان عاليرتبه نهادهاي امنيتي با آن از جمله كميسيونهاي پرمخاطب پارلمان محسوب ميشود. در دوره يازدهم اين كميسيون را همچون اكثريت مجلس اصولگرايان و محافظهكاراني تشكيل ميدهند كه نوع نگاهشان به سياست خارجي و داخلي بعضا 180 درجه با دولت بر سر كار متفاوت است اما رقابت بر سر رياست آن، نه ميان دو چهره اصولگراي تندرو، بلكه ميان يكي از اين گروه كه به جبهه پايداري نزديكي دارد و يك اعتدالگرا در جريان است. مجتبي ذوالنوري، جانشين نماينده سابق وليفقيه در سپاه و رييس كميسيون امنيت ملي سال پاياني مجلس دهم در حالي با حسين نوشآبادي، سفير سابق و ديپلمات ايراني بر سر رياست اين كميسيون رقابت ميكند كه از قرار معلوم نواصولگرايان حاضر در اين كميسيون و فراكسيون نيروهاي انقلاب ذوالنوري را چهرهاي برتر براي رياست اين كميسيون ميپندارند.
2 كميسيون، 2 گزينه
كنار كميسيون امنيت ملي كه رقابت بر سر كرسي رياستش از مدتها پيش آغاز شده، كميسيونهاي اجتماعي و آموزش و تحقيقات نيز وجود دارند كه عملا تكليف كرسي رياست آنها مشخص است. سيد احسان قاضيزادههاشمي باتوجه به برخورداري از حمايت پايگاههاي قدرت بيرون مجلس و فراكسيون اكثريت درونپارلماني جديترين گزينه رياست اين كميسيون محسوب ميشود و در نقطه مقابل و در كميسيون آموزش نيز، محمدمهدي زاهدي در شرايطي به احتمال بسيار زياد رياست اين كميسيون را عهدهدار خواهد شد كه عليرضا زاكاني، رييس موقت فراكسيون نيروهاي انقلاب چشم به مركز پژوهشهاي پارلمان دوخته است و اين يعني عملا زاهدي برخلاف دوره گذشته كه دستكم در سال سوم با رقيبي به نام محمدرضا عارف دست به گريبان بود و شكست خورد، اينبار بيرقيب در آستانه رياست كميسيوني قرار دارد كه زهرهسادات لاجوردي و احمدنادري ازجمله شانسهاي نايب و دبيري كميسيون آموزش به شمار ميروند.
اقتصاد و رقابتي بيسروصدا
اگر رقابت ذوالنوري و نوشآبادي در كميسيون امنيت ملي با حواشي و سروصدا همراه است، اوضاع در كميسيون اقتصادي به كلي متفاوت است. اين مهمترين كميسيون در ارتباط با مسائل اقتصادي ايران در مجلس، در حالي 20 چهره داراي اولويت براي حضور در خود را شناخته كه از قرار معلوم رقابت در آن، ميان چهرههايي برقرار است كه هردو بين اصولگرايان از اعتبار و جايگاهي ويژه برخوردارند. محمدرضا پورابراهيمي كه در مجلس دهم نيز رياست اين كميسيون را جز در سال پاياني برعهده داشت، حالا براي كسب دوباره اين كرسي بايد با محمدحسين حسينزاده بحريني رقابت كند كه ازجمله چهرههاي مورد وثوق در مسائل و مباحث اقتصادي به شمار ميرود. هرچند بحريني در روزگار گذشته ثابت كرده كه چندان اهل رقابت بر سر كرسيهاي پارلمان نيست اما ظاهرا در دوره جاري رايزنيهاي با او براي پذيرش اين كرسي كليدي از سوي فراكسيون نيروهاي انقلاب در جريان است.
يك كرسي و 7 مدعي
در اين ميان بيحرف پس و پيش شديدترين رقابت حداقل براساس اسامي اوليه منتشر شده از كميسيونهاي مجلس، در كميسيون برنامه و بودجه ايجاد شده، جايي كه دستكم 7 چهره اصولگرا و برخوردار از حمايتهاي درون و برون پارلماني در حالي رايزنيهاي خود با ساير اعضاي اين كميسيون را آغاز كردهاند كه احتمال اضافه شدن چند تن ديگر به اين كميسيون وجود دارد. غلامرضا تاجگردون كه در مجلس دهم 4 مرتبه موفق به شكست حميدرضا حاجيبابايي در رقابت بر سر كرسي رياست كميسيون برنامه شد، اينبار درحالي مجوز حضور در اين كميسيون را كسب كرده كه هنوز تكليف اعتبارنامهاش مشخص نيست و احتمال خداحافظياش از پارلمان باتوجه به نوع كنش و واكنش زاكاني و يارانش، هرچند ناچيز اما به هر حال وجود دارد. اين مهم اما به معناي كار ساده حاجيبابايي براي رياست اين كميسيون نيست؛ چراكه او در اين مسير ناچار است با چهرههايي چون شمسالدين حسيني، عبدالرضا مصري و الياس نادران به عنوان مدعيان درجه اول و ميرتاجالديني و رحيم زارع به عنوان مدعيان درجه دوم رقابت كند. در همين راستا شنيدههاي «اعتماد» از برگزاري جلساتي ميان حاجيبابايي، حسيني و مصري براي حضور يك نفرشان در صحنه حكايت دارد و در نقطه مقابل نيز نادران با فراكسيون نيروهاي انقلاب وارد رايزني شده تا بتواند نظر آنان را همچون قاليباف براي رياست خود جلب كند.
بازي پايداريها
كميسيونهاي فرهنگي و صنايع نيز در اين ميان از قافله جا نماندهاند و هركدام به نوعي شاهد رقابت چهرهها بر رياست خود هستند با اين تفاوت كه در كميسيون فرهنگي رقابتي تماما درونگروهي ميان پايداريها به سركردگي مرتضي آقاتهراني در جريان است ولي در كميسيون صنايع، اوضاع چندان باب ميل آنان نيست. پايداريها در كميسيون صنايع به حمايت از اكبري تالارپشتي مشغولاند و همين مساله سبب شده تا در شرايطي مقابل سيدمصطفي ميرسليم قرار بگيرند كه دستكم در جريان رقابت بر سر كرسي رياست مجلس چندان از او دور نبودند. در همين راستا شنيدههاي «اعتماد» حاكي از شكلگيري گفتوگوهايي ميان تالارپشتي و ميرسليم بر سر رياست كميسيون است و بايد ديد در روزهاي آتي تفاهمي ميان آنان شكل ميگيرد يا اينكه تكليف در صحن كميسيون صنايع مشخص خواهد شد.
محفل جا ماندگان
علاوه بر كميسيونهاي ياد شده، كميسيون شوراها و امور داخلي كنار كميسيونهاي كشاورزي و عمران نيز شاهد رايزني ميان اعضاي اوليه خود بر سر كرسي رياست هستند اما كنار اين موارد، چهرههايي نيز وجود دارند كه بهرغم برخورداري از اسم و رسم و سابقه نمايندگي، دستكم تا زمان نگارش اين گزارش، موفق به اخذ امتياز كميسيوني نشدهاند. يكي از سرشناسترين اين چهرهها سيدمحمود نبويان است. نماينده عضو جبهه پايداري كه بارها و بارها با اظهارات خود در زمينه سياست خارجي حاشيهساز شده و نام او در هيچ كميسيوني وجود ندارد. حال آنكه شنيدههاي «اعتماد» از اعتراض و تلاشهايش براي ورود به كميسيون امنيت ملي حكايت دارد. اينكه چطور او نتوانسته امتياز لازم براي حضور در كميسيون امنيت ملي را بهرغم سوابق نمايندگي كسب كند ولي محسن پيرهادي به عنوان يكي از نزديكترين نمايندگان به قاليباف موفق به حضور در اين كميسيون شده، از جمله پرسشهاي بيپاسخ درباره روند حضور نمايندگان در كميسيونهاي مجلس يازدهم است ولي بايد منتظر ماند و ديد در نهايت تكليف اين كميسيونها چطور رقم خواهد خورد؛ ضمن اينكه شيوع كرونا در ايران و تعويق برگزاري دور دوم انتخابات مجلس سبب پيچيدهتر شدن شرايط پارلمان يازدهم شده است.