«ژان كستكس» جايگزين نخست‌وزير مستعفي شد
فرانسه در مسير اصلاحات راست‌گرايانه
گروه جهان| امانوئل مكرون رييس‌جمهور جوان فرانسه از ابتداي دوران رياست‌جمهوري‌اش با چالش‌هايي روبه‌رو بوده كه هر يك از آنها به تنهايي مي‌توانست براي كناره‌گيري او از قدرت و تغيير دولت در فرانسه كافي باشد؛ از افت شديد محبوبيت رييس‌جمهور به دليل مشكلات اقتصادي گرفته تا اعتراضات جليقه‌زردها در پي افزايش ماليات بر سوخت، مكرون را در شرايطي قرار داد كه او اكنون مصمم است هرچه سريع‌تر و به هر قيمتي اصلاحات مدنظر خود را عملي كند، تا در آينده بتواند از نتايج مثبت حاصل از اين اصلاحات براي بازگرداندن اعتبار و محبوبيت خود در آستانه انتخابات بعدي رياست‌جمهوري فرانسه استفاده كند. همين مساله سبب شد تا سرانجام ادوارد فيليپ نخست‌وزير فرانسه كه اين روزها محبوبيتش در حال افزايش است از دولت كناره‌گيري كرده و كاخ اليزه ژان كستكس را به عنوان جايگزين او معرفي كند. بامداد جمعه كاخ رياست‌جمهوري فرانسه با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد: ادوارد فيليپ، نخست‌وزير اين كشور استعفاي خود را تقديم امانوئل مكرون كرده است. در اين بيانيه آمده است كه امانوئل مكرون با اين استعفا موافقت كرده و قرار است تا چند ساعت ديگر نيز نام نخست‌وزير جديد اعلام شود. همچنين بنا بر اعلام كاخ اليزه، ادوارد فيليپ اطمينان داده است كه «به همراه اعضاي دولت خود، تا زمان بر سر كار آمدن دولت جديد، به رسيدگي امور اجرايي فرانسه ادامه دهد». روزنامه گاردين در اين‌باره مي‌نويسد: در فرانسه به‌طور معمول زماني نخست‌وزير استعفاي خود را به رييس‌جمهور تقديم مي‌كند كه اراده‌اي جدي براي تجديد سازمان در دولت وجود داشته باشد و تغييرات محدود نتواند انتظارات رييس‌جمهور را برآورده كند. استعفاي ادوارد فيليپ نيز زماني انجام شد كه گمانه‌زني‌هاي بسياري درباره جدا شدن مسير سياسي رييس‌جمهور و نخست‌وزير فرانسه از يكديگر، در راستاي انجام تغيير و تحولات گسترده در كابينه اين كشور مطرح بود.
به نوشته گاردين، شيوع ويروس كرونا در فرانسه و لزوم اطلاع‌رساني دايم و همراه با جزييات به مردم سبب شده بود تا اين مساله از سوي رييس‌جمهور به نخست‌وزير سپرده شود و امانوئل مكرون صرفا در خصوص مسائل كلان كشور به مردم توضيح دهد. در طول اين اطلاع‌رساني‌ها و زماني كه نخست‌وزير بايد تعطيلي‌ها و محدوديت‌هاي دوران قرنطينه را به مردم ابلاغ كند، ادوارد فيليپ از خود چهره‌اي آرام، اطمينان‌بخش و جدي نشان داد و نظرسنجي‌ها بيانگر آن است كه از زمان آغاز بحران كرونا در فرانسه محبوبيت نخست‌وزير افزايش يافته است. در مقابل رييس‌جمهور با كاهش محبوبيت روبه‌رو بوده به‌طوري كه ادوارد فيليپ در حال حاضر از حمايت بيش از نيمي از مردم فرانسه برخوردار است، اما اين رقم براي مكرون بين 33 تا 39 درصد است. گفته مي‌شود ادوارد فيليپ كه هفته گذشته بار ديگر از سوي مردم شهر «لو آور» در شمال فرانسه به عنوان شهردار انتخاب شد، ادامه كار خود را در شهرداري «لو آور» دنبال خواهد كرد. او پيش از اين طي سال‌هاي ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ ميلادي شهردار اين شهر بود.
ادوارد فيليپ 49 ساله در سال 2017 و پس از پيروزي مكرون در انتخابات رياست‌جمهوري از حزب راست‌گراي «جمهوري‌خواهان» استعفا داده و به نخست‌وزيري رسيد، اما هيچ‌گاه حاضر نشد به حزب مركزگراي رييس‌جمهور يعني حزب «La République En Marche» بپيوندد.
نخست‌وزير جديد كيست؟
روز جمعه ساعاتي پس از اعلام خبر استعفاي ادوارد فيليپ و موافقت رييس‌جمهور با اين استعفا، كاخ اليزه با انتشار بيانيه‌اي جديد «ژان كستكس» را به عنوان نخست‌وزير جديد فرانسه معرفي كرد. «كستكس» 55 ساله كه سابقه همكاري با دولت ساركوزي را نيز دارد، به عنوان فردي شناخته مي‌شود كه «چراغ خاموش» عمل مي‌كند و از آوريل گذشته مسووليت ساماندهي پايان دادن به قرنطينه در فرانسه را برعهده داشته است. او همچنين شهردار شهر «پراد» بوده و در حزب راست‌گراي «جمهوري‌خواهان» عضويت دارد.
امانوئل مكرون پيش از اين اعلام كرده بود كه مايل است در دو سال پاياني زمامداري‌اش و تا زمان برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري سال ۲۰۲۲ ميلادي، تيمي جديد را براي اداره امور بر سركار آورد و مسير سياسي جديدي را در پيش بگيرد. مكرون اميدوار بود حزبش بتواند در انتخابات شهرداري‌ها پيروز شود تا زمينه‌اي براي انتخابات رياست‌جمهوري سال ۲۰۲۲ باشد. اما به نظر مي‌رسد نتيجه انتخابات، ضربه‌اي به وجهه سياسي مكرون وارد آورده است، در واقع شكست حزب رييس‌جمهوري فرانسه بيش از پيش نشان‌دهنده ضعف عملكرد مكرون و نارضايتي شهروندان از او است. با اين وجود تصميم اخير او نيز با استقبال افكار عمومي روبه‌رو نشده و نوعي چرخش به سمت سياست‌هاي راست‌گرايانه خوانده شده است. كاربران در شبكه‌هاي اجتماعي انتصاب يكي از همكاران ساركوزي در سال‌هاي 2011 تا 2012 را اقدامي اشتباه از سوي مكرون خوانده و او را سرزنش مي‌كنند. بايد ديد آيا رييس‌جمهور فرانسه مي‌تواند با ايجاد تغيير در كابينه شرايط را براي پيروزي خود در انتخابات آينده مهيا كند يا مكرون بازنده بزرگ انتخابات رياست‌جمهوري فرانسه در سال 2022 خواهد بود.