طهران با خاطره‌بازی حفظ نمی‌شود

عکس‌ها‌ی بناهای تاریخی تهران این روزها شبکه‌های مجازی را پر کرده اما لودرهای تخریبگر هنوز شب‌ها به تاریخ تهران حمله می‌کنند و از این بناها به جز همان عکس‌ها چیز دیگری باقی نمی‌ماند. صفحه‌ها و افراد زیادی به طور روزانه مشغول عکاسی و انتشار تصاویر بناهای تاریخی، بناهای واجد ارزش و میراث معماری معاصر شهر تهران هستند. بناهایی که سال‌های نه چندان دور آدم‌ها بی‌تفاوت از کنار آنها عبور می‌کردند و بسیاری آنها را بافت فرسوده و خانه کلنگی به حساب می‌آوردند، حالا به قول اهالی شبکه‌های مجازی یکی از ترندهای تولید محتواست. کافی است از یک بنای کمتر دیده شده یا حتی سرشناس عکسی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنید تا توجه‌ها جلب شود. برخی نیز آگاهانه به این تصاویر چاشنی‌ای از نوستالژی اضافه می‌کنند تا مخاطبان درگیر با وهم روزهای خوب گذشته را بیشتر جذب کنند. گذر از روزگاری که بناهای تاریخی و میراث معماری شهر تهران به چشم خانه‌های فرسوده دیده می‌شدند، اتفاق مبارکی است. حالا با این شوق تولید محتوا از میراث فرهنگی تهران، توجه‌ها به این موضوع بیشتر شده اما موج تخریب بناها و خانه‌های تاریخی تهران قطع نشده است. در حالی که روزانه هزاران صفحه فقط در شبکه اینستاگرام در حال انتشار عکس‌های میراث فرهنگی تهران هستند، هر هفته بنایی واجد ارزش در تهران فرو می‌ریزد تا جای خود را به آپارتمان دهد. هنوز نگاه مدیران شهری و حتی میراثی به بسیاری از بناهای تهران - به ویژه میراث معماری معاصر - خانه‌هایی با امکان ساخت و ساز است. به راحتی مجوزهای تخریب صادر می‌شود، بناها تخریب و از جایی اعتراضی هم نمی‌شود. اتفاقی که نشان می‌دهد این حجم بالای تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی پیرامون میراث فرهنگی تهران، تنها کارکرد نمایشی و خاطره‌بازی دارد. صفحه‌ها و افرادی که با توسل به این بناها حالا در پی چهره شدن و درآمدزایی هستند، کمترین توجه را به حفظ میراث فرهنگی تهران دارند. تولید محتوای گسترده درباره تاریخ و خانه‌های تاریخی تهران نتوانسته مخاطبان مطالبه محوری را ایجاد کند، مخاطبان و فعالانی که به تخریب‌ها و تغییرات خانه‌ها و بناهای تاریخی تهران اعتراض کنند و با ایجاد موج‌های مطالبه‌‌گری مانع صدور مجوزهای تخریب تاریخ تهران شوند. جلب توجه شهروندان به این بناها و میراث اقدام کافی برای حفظ آنها نیست و تجربه سال‌های اخیر نشان می‌دهد که راه زیادی تا اثبات لزوم حفظ همه‌جانبه این بناها باقی است. از سوی دیگر برخی از فعالان این عرصه نیز که هر روز به گوشه‌های مختلف شهر سرک می‌کشند تا صفحه‌هاي‌شان را سر ریز از عکاس‌های قشنگ تهران کنند، اطلاعات جمع‌آوری شده در حوزه تخریب و تغییر را همچون سرمایه برای خود نگه می‌دارند تا بناها از هم فرو بپاشند و بعد با عکس‌های دیده نشده، جلب توجه کنند. بسیاری از فعالان این عرصه نیز با مفهوم و ضوابط حفاظت از بناهای تاریخی و یا حتی با ویژگی‌های بناهای تاریخی آشنا نیستند و به راحتی دیده می‌شود که یک بنای دکور شده با معماری دوره‌ خاصی را به عنوان بنای تاریخی به مخاطبان خود ارائه می‌دهند. جای آموزش و آگاهی برای حفاظت از تاریخ تهران در چنین تولید محتواهایی خالی است و خاطره‌بازی گسترده با این بناها در شبکه‌های مجازی کمکی به حفظ آنها نمی‌کند.