پايه‌گذار ايسنا خطاب به
مديرمسوول الشرق‌الاوسط:
رسالت كاريكاتور، توهين نيست
روزنامه «الشرق‌الاوسط» چاپ لندن روز جمعه اقدام به انتشار كاريكاتوري موهن از آيت‌الله سيستاني كرد كه با واكنش‌هاي گسترده‌اي در عراق مواجه شد. درپي انتشار اين كاريكاتور، هادي العامري، رييس ائتلاف پارلماني الفتح بي‌احترامي اين روزنامه سعودي به مرجع عالي شيعيان عراق را محكوم كرد. اين روزنامه يك روز بعد و در پي اين اعتراض‌ها كه به خيابان‌ها هم كشيده شد، كاريكاتور موهن به آيت‌الله سيستاني را حذف كرد. الشرق‌الاوسط همچنين اعلام كرد كه متعهد به اصول حرفه‌اي در تعامل با كشورها، افراد و شخصيت‌هاست و اين تصوير اصلا قصد اشاره به شخصيت آيت‌الله سيستاني را نداشته و ايشان مورد احترام هستند.
با اين وجود واكنش‌ها به اين كاريكاتور همچنان ادامه دارد. بر همين اساس هم ديروز ابوالفضل فاتح، پايه‌گذار و رييس سابق خبرگزاري ايسنا، در اين نامه كه روز شنبه خطاب به مدير مسوول و سردبير روزنامه الشرق‌الاوسط آقاي غسان شربل نوشته شده، توهين به هر كس و در هر مكان و با هر شكل و محتوا را روش كساني دانسته كه از منطق و استدلال قوي براي نقد برخوردار نيستند. فاتح در اين نامه آورده است: «افتخار اسلام آن است كه نقد را موهبت الهي مي‌داند و هيچ شخصيتي را نيز از شنيدن نقد مصون نمي‌داند. تاريخ اسلام پر است از بيان صريح و بي‌پرده مردم نزد پيامبر اكرم (ص) و امام علي ابن‌ابي‌طالب (ع) و برخي خلفا و تا روزي كه مردم به روشني مي‌توانستند در برابر خلفا و امرا انتقاد كنند، بسياري از انحرافات قابل كنترل بود و آنگاه كه باب‌هاي انتقاد بسته شد و امرا به سركوب و استبداد روي آوردند، باب‌هاي انحراف و فساد در جوامع اسلام نيز گشوده شد. لذا آزادي بيان و انتقاد بدون لكنت از ضروريات يك جامعه رو به رشد و مورد استقبال انسان‌هاي نيك‌انديش است اما تا جايي كه مي‌فهميم همين اسلام كه با انتقاد موافق است با توهين و هتك به هر كس و هر مقامي و هر مذهب يا حتي لامذهبي مخالف است.»
رييس سابق ايسنا در ادامه اين نامه آورده است: «در ماه‌هاي اخير و در شرايطي كه امت اسلامي در آتش تفرقه و اختلافات و منازعات و ناكارآمدي‌ها گرفتار است، روزنامه الشرق‌الاوسط اقدام به انتشار مكرر كاريكاتورهاي ناهنجار نسبت به رموز شيعيان كرده است. در توضيح آن روزنامه درباره آخرين كاريكاتور آمده است كه منظور بزرگان عراق نبوده، بلكه ايران است. مي‌پذيريم كه منظور بزرگان عراق نبوده است اما شما به خوبي واقف هستيد كه لباس سيادت و عمامه از رموز مورد احترام عموم جامعه شيعيان است چه در عراق باشد و چه در ايران يا هر جاي عالم و نبايد اختلافات سياسي بين كشورها را به نمادهاي مورد احترام ملت‌ها تسري داد.»
براساس نوشته فاتح، وظيفه كاريكاتور، بازتاب مفاهيم فاخر و بيداركننده يا انتقادي با بهره‌گيري از ظرايف هنري است و برجسته كردن يا روشن ساختن زوايايي است كه جز با چشم هنر و هنرمند به آن زيبايي يا گزندگي قابل ديدن نيست. در هيچ كتاب هنري، فلسفه هنر، به توهين به مقدسات و رموز ملت‌ها تقليل داده نشده است. مهم اين نيست كه اين كاريكاتورها عليه رموز عراق يا ايران يا هر ملت و دين و آيين ديگري اعم از مسيحيت و يهوديت و زرتشت و... باشد، مهم اين است كه رسالت هنر و كاريكاتور، توهين نيست. توهين به هر كس و در هر مكان و با هر شكل و محتوا، روش كساني است كه از منطق و استدلال قوي براي نقد برخوردار نيستند. شايد در برخي كشورهاي غربي شما رفتار رسانه‌اي يا كاريكاتورهاي غيرمنتظره‌اي را ببينيد، اما فراموش نشود كه آنها اين موارد را توهين نمي‌دانند و رسانه‌هاي وزين آنها هم آنچه در فرهنگ‌شان توهين است، انجام نمي‌دهند.
او در اين نامه آورده است: «انتظار مي‌رود روزنامه الشرق‌الاوسط با تجديدنظر در اين رويه كه با اخلاق و شرع و فرهنگ انساني مغايرت دارد، مانع گشودن باب‌هاي توهين بين پيروان اديان و مذاهب و فرهنگ‌ها شود. امروز شما كه چنين مي‌كنيد بايد بدانيد باب روش‌هاي مشابه را از سوي ديگران گشوده‌ايد و ديري نخواهد گذشت با جامعه‌اي
پر از كاريكاتورها و توليدات توهين‌آميز و به نام توليد هنري از اين سوي و آن سوي مواجه خواهيم شد.» به عقيده بنيانگذار خبرگزاري ايسنا، جامعه اسلامي امروز نيازمند آگاهي، منطق، آرامش، گفت‌وگو و رفتار فرهنگي است. كيست كه نداند بارش هتك و توهين به يكديگر براي هيچ انديشه و تفكر و جرياني ارزش افزوده نخواهد داشت و اين شيوه‌ها به ويژه در جوامع اسلامي جز آنكه چهره مسلمانان را تخريب كرده و موجب وهن مسلمانان در انظار عمومي جهانيان شود، نتيجه‌اي نخواهد داشت. علاوه بر آنكه بين مسلمانان نيز موجب نغار و كينه خواهد شد.
فاتح در ادامه آورده است: «براي آنكه يك‌طرفه موضوع را نديده باشم و از انصاف خارج نشده باشم، مي‌پذيرم كه در رسانه‌هاي ما نيز مواردي از هتك و وهن رموز و بزرگان اهل سنت اتفاق افتاده است اما بدانيد كه علماي آگاه ما نهي كرده‌اند و اين اقدامات مورد تاييد نيست. پس انتظار مي‌رود شما و ما به دوستان همفكر رسانه‌اي خود در هر جاي عالم يادآوري كنيم كه اين شيوه‌ها مذموم است و همه بايد به روش درست و حرفه‌اي آگاهي‌بخشي و نقد روي آوريم. نه وهن مقدسات و رموز شيعيان پذيرفته است و نه وهن مقدسات و رموز اهل تسنن. بايد به روش بهتري با هم سخن بگوييم. كلام را با اين بيان نهج‌البلاغه شريف امام علي (ع) خطاب به خودم و شما پايان مي‌دهم كه فأحبِب لِغيرك ما تُحبّ لِنفسك، و أكره له ما تكرهُ لها؛ آنچه براي خود دوست مي‌داري، براي ديگران نيز دوست بدار و آنچه براي خود نمي‌پسندي، براي ديگران هم مپسند. (نامه ۳۱)»