گمانه‌زني مجلس
وزارت علوم و وزارت بهداشت همچنان ادامه دارد
كنكورِ بلاتكليفي
گروه اجتماعي
«براي پيگيري درخواست‌هاي مكرر و ده‌ها هزار پيام نگراني داوطلبان كنكور و خانوادههايشان، نامه‌اي به رييس‌جمهور محترم نوشتم و تعهد مي‌دهم تا حصول بهترين نتيجه موضوع را از مسوولان ذي‌ربط دنبال نمايم.» احمد نادري، عضو كميسيون آموزش در روزهاي گذشته مدام صفحه توييترش را با موضوع برگزاري كنكور و احتمال تعويق آن به‌روز كرده است. روز جمعه او تصويري از نامه‌اش به حسن روحاني منتشر كرد كه در آن از رييس‌جمهور خواسته شده تا صداي داوطلبان نگران و خانوادههايشان را بشنود و براي رفع نگراني آنها در ميانه بالا رفتن آمار مبتلايان و فوتي‌هاي بيماري كرونا اقدامي كند. نامه زماني نوشته شده كه به نظر مي‌رسد، برخي از اعضاي كميسيون آموزش مجلس به اين نتيجه رسيده‌اند كه ديدار آنان با وزير علوم نتيجه‌اي جز تاكيد او بر برگزاري كنكور در زمان مقرر نداشته است. اين صداها اما تا جايي بلند شد كه سعيد نمكي، وزير بهداشت هم روز گذشته اعلام كرد در جلسه‌اي با سازمان سنجش در مورد كنكور تصميم‌گيري مي‌كنند. در اين ميان مهدي اسماعيلي، عضو ديگر كميسيون آموزش مجلس در گفت‌وگويي با «اعتماد» مي‌گويد كه در اين شرايط استثنايي بايد تصميم‌هاي استثنايي هم گرفته شود و اين موضوع شامل كنكور هم مي‌شود.
«رياست محترم جمهوري اسلامي ايران و رييس ستاد ملي مبارزه با كرونا... بخشي از داوطلبان و خانواده‌هاي ايشان «خواستار تعويق» كنكور هستند چون نسبت به شرايط بهداشتي محيط برگزاري و امكانات تهويه مطبوع هوا در اين روزهاي گرم سال-مخصوصا در مناطق گرمسير كشور- نامطمئن هستند؛ عده‌اي ديگر «خواستار عدم تعويق» و برگزاري آزمون‌ها تحت هر شرايطي مي‌باشند چون از آينده بيمناك‌اند و اميدي به بهبود شرايط آتي ندارند و تعويق در كنكور را صرفا عاملي در كاهش بازدهي خود مي‌دانند؛ عده‌اي نيز در حال حاضر «مبتلا به بيماري» هستند و طبيعتا با آمادگي كامل امكان آزمون ندارند؛ و نهايتا گروهي ديگر از داوطلبان هستند كه اساسا صدايشان شنيده نمي‌شود چون دسترسي مستقيم به درگاه‌هاي رسانه‌اي و مجازي براي ابراز نظر ندارند و متاسفانه تاكنون نيز يك نظرسنجي رسمي و عادلانه از كليه داوطلبان به وسيله مراجع ذي‌ربط به عمل نيامده است. افزون بر اين، دو عامل مهم ديگر يعني «تعداد داوطلبان» و «شيوه برگزاري» كنكور در 3 مقطع كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري با يكديگر متفاوت است و همين امر باعث مي‌شود كه براي هر مقطع نياز به تصميم‌گيري مجزا و اختصاصي وجود داشته باشد و مساله صرفا به يك نتيجه مشترك و رأي كلي «تعويق» يا «عدم تعويق» ختم نگردد.» اين بخشي از نامه نادري خطاب به حسن روحاني بود كه از او خواسته بود، زودتر تصميم در مورد كنكور توسط يك منبع اعلام شود؛ مرجعي كه تخصص و صلاحيت لازم درخصوص استانداردها و پروتكل‌هاي حفظ سلامتي مردم و بيماران را دارد. روز بعد از اين نامه سعيد نمكي، وزير بهداشت در اينستاگرام خود نوشت:«امروز عصر(شنبه) در وزارت بهداشت، ميزبان وزير محترم علوم و مسوولان سازمان سنجش هستم تا سريعا درباره وضعيت و زمان برگزاري آزمون‌هاي سراسري تصميم‌گيري كنيم. دغدغه‌ها و نگراني داوطلبان عزيز را شنيدم و اميدوارم نتيجه اين جلسه باعث برطرف شدن اضطراب و نگراني چند ماهه اين عزيزان شود. قطعا سلامت مردم عزيز مهم‌ترين اولويت تمام تصميمات ما در وزارت بهداشت است.» تا لحظه تهيه اين گزارش هنوز به صورت رسمي تصميم اين ستاد اعلام نشده اما روز گذشته سايت سازمان سنجش با يك «اطلاعيه فوري و مهم» به‌روز شد، اطلاعيه‌اي كه در آن ذكر شده بود كه دستورالعمل‌هاي بهداشتي با هماهنگي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي براي اجرا به دانشگاه‌ها و موسسات آموزشي مجري آزمون‌هاي سراسري ابلاغ شده است:«زمان‌هاي برگزاري آزمون‌هاي سراسري با هماهنگي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي تنظيم و توسط ستاد ملي مبارزه با ويروس كرونا تصويب و ابلاغ شده است.» در اين اطلاعيه همچنين از افزايش تعداد حوزه‌هاي برگزاري آزمون‌ها در سال 1399 صحبت شده تا پراكندگي جمعيت قابل قبول‌تر باشد. سازمان سنجش جدول مقايسه‌اي از تعداد داوطلبان آزمون‌هاي كارشناسي ارشد و دكترا در سال‌هاي 98 و 99 منتشر كرده اما خبري از آمار مربوط به كنكور سراسري نيست.
در وضعيت استثنايي بايد تصميم استثنايي بگيريم
سازمان سنجش 25 ماده مربوط به استانداردهاي بهداشتي و سلامت در زمان برگزاري آزمون‌ها را فهرست كرده با اين حال آنچه در عمل اتفاق مي‌افتد، حمايت ديگري است. براي همين است كه مهدي اسماعيلي، نماينده مجلس و عضو كميسيون آموزش مي‌گويد كه بايد سلامت مردم را در اولويت تصميم‌گيري گذاشت. او در مورد جلسه كميسيون و حضور وزير علوم در مجلس به «اعتماد» مي‌گويد: «جان دانش‌آموزان مهم‌تر از همه چيز است. اگر بدانيم واقعا يك برنامه‌اي براي سلامتي مردم و جوانان ايجاد مشكل مي‌كند بايد محدودش كنيم و نبايد بگذاريم اين صدمه را ايجاد كند. اين را من بارها در مصاحبه با همه رسانه‌ها گفته‌ام. زماني كه آقاي وزير به كميسيون تشريف آوردند باز هم اين نظرم را مطرح كردم. نظر ايشان اين بود كه كنكور در زمان مقرر انجام بگيرد، ما گفتيم و خود من تاكيد كردم كه بايد اين مساله را به مرجع كارشناسي كه ستاد ملي مبارزه با كروناست، بسپاريم؛ اگر واقعا رصد و پايش كردند و به اين نتيجه رسيدند كه چنين تجمعاتي براي مردم مشكل ايجاد مي‌كند بايد نظر بدهند و ما هم در مجلس كارسازي‌هاي لازم را بكنيم. اگر هم گفتند، وضعيت مهار شده و ايجاد مشكل نمي‌كند و با فاصله‌گذاري اجتماعي و اصول ايمني كه روي آنها تاكيد مي‌شود، مي‌توان آزمون‌ها را برگزار كرد همين كار را بكنيم.» با اين وجود او معتقد است با اين تبعاتي كه كرونا داشته، تغيير تاريخ كنكور مشكل اصلي نيست:«هر چند ما هم صحبت‌هايي داريم. حرف خود من اين است كه الان چندين ماه است كه سيستم آموزشي كشور مختل شده و دانش‌آموزان با اضطراب دارند، كارشان را پيش مي‌برند. تاريخ كنكور اگر كمي اين‌ور و آن‌ور شود، مشكلي ايجاد نمي‌كند چون سلامتي مهم‌تر از همه اينهاست. در جلسه آقاي وزير گفتيم كه زمان را موكول مي‌كنيم به آينده‌اي كه ستاد ملي مبارزه با كرونا اعلام كند كه مشكلي هست يا نيست. اين كليت بحث‌هاي جلسه آن روز ما بود و اينكه آقاي وزير در مصاحبه‌هاي بعدش چه گفتند به خود ايشان مربوط مي‌شود.»
يكي از مسائلي كه وزارت علوم مطرح كرد، اين بود كه اگر صحبت از تعويق بيشتر كنكور شود به اين معناست كه در عمل دانشگاه‌ها نمي‌توانند سال آينده ورودي داشته باشند. با اين حال به نظر اسماعيلي اين دليل نمي‌شود تا تن به روال عادي قبل كرونا داد و با همان مقياس براي امروز تصميم گرفت:«ببينيد كرونا محدوديت‌هايي را ايجاد كرده؛ نه فقط به حوزه آموزش بلكه به كل سيستم حاكميتي. در حال حاضر كه همه امور به صورت عادي پيش نمي‌رود شاهديد كه حتي مراسم عبادي و سياسي نماز جمعه هم تحت تاثير اين شرايط قرار گرفته و مساله عظيم حج نيز تحت تاثير قرار گرفته است. ما هم بايد از روال عادي خارج شويم و قبول كنيم كه يك وضعيت استثنايي به وجود آمده و تصميمات ما هم بايد اقتضايي و استثنايي باشد تا اين مساله را پشت سر بگذاريم. ما در كميسيون آماده هستيم تا در هر گونه تصميم‌سازي در اين زمينه مشاركت داشته باشيم.»
داوطلبان در اضطراب و بلاتكليفي
چند روز قبل مهرداد ويس‌كرمي از اعضاي كميسيون آموزش مجلس ناگهان انگشت اتهام را به سمت معترضان به برگزاري كنكور نشانه رفت و به خانه ملت گفت:«برخي فرصت‌طلبان نيز در اين ميان با ايجاد كمپين‌هايي در فضايي مجازي به دنبال اعمال فشار بر تصميم‌گيران و دست‌اندركاران هستند لذا نبايد حق افرادي كه وقت خود را صرف درس خواندن براي شركت در كنكور كرده‌اند را سلب كرد و اسير تصميمات پوپوليستي شد.» آيا ديگر اعضاي كميسيون آموزش هم چنين نظري دارند؟ اسماعيلي در پاسخ به اين سوال «اعتماد» مي‌گويد:«اين حرف را هر كسي كه زده باشد، نظر شخصي خودش را بيان كرده. اما اين حجم درخواست‌ها، تماس‌ها و پيامك‌هايي كه هر يك از ما دريافت مي‌كنيم چنين چيزي را تاييد نمي‌كند كه مثلا 10 يا 15 نفر هستند كه دارند جريان‌سازي مي‌كنند. با حجم عظيمي از متقاضيان روبه‌رو هستيم. روزانه حدود 500 نفر به من پيامك مي‌دهند يا تماس مي‌گيرند كه عدد بسيار زيادي است.به گفته او شرايط از چند جنبه قابل بررسي است و در اين دل‌نگراني و اعتراض‌ها دلايل عديده‌اي نهفته است:«بايد قبول كنيم كه حجمي از استرس و نگراني در جوانان و دانش‌آموزان ما به وجود آمده كه يك طرفش به بيماري كرونا و آسيب‌هايش برمي‌گردد و يك طرفش هم اين است كه ماه‌هاست دانش‌آموزان و دانشجويان ما دچار بلاتكليفي هستند. كنكوري‌ها مدت‌هاست نمي‌دانند كه آيا اين آزمون برگزار مي‌شود يا نه در حالي كه به لحاظ روان‌شناسي بايد يك آرامش نسبي در ميان داوطلبان برقرار باشد تا بتوانند از عهده كنكور برآيند. مدت‌هاست آرامش بچه‌هاي ما به هم ريخته و بحث كنكور را تحت تاثير قرار مي‌دهد. مساله ديگر هم اين است كه بخشي از آمادگي براي كنكور برمي‌گردد به حضور در مدرسه و ارتباط با معلمان به صورت حضوري كه در اين هم باز محدوديت‌هايي ايجاد شده و اين هم از عواملي است كه سبب شده دانش‌آموزان تماس بگيرند و تعويق كنكور را از ما بخواهند. بايد به اين مشكل به صورت همه جانبه نگاه كنيم و بر اساس اين وضعيت غيرعادي تصميم بگيريم.»
مهدي اسماعيلي| كرونا محدوديت‌هايي را ايجاد كرده؛ نه فقط به حوزه آموزش بلكه به كل سيستم حاكميتي. در حال حاضر كه همه امور به صورت عادي پيش نمي‌رود شاهديد كه حتي مراسم عبادي و سياسي نماز جمعه هم تحت تاثير اين شرايط قرار گرفته و مساله عظيم حج نيزتحت تاثير قرار گرفته است. ما هم بايد از روال عادي خارج شويم و قبول كنيم كه يك وضعيت استثنايي به وجود آمده و تصميمات ما هم بايد اقتضايي و استثنايي باشد تا اين مساله را پشت سر بگذاريم. ما در كميسيون آماده هستيم تا در هر گونه تصميم‌سازي در اين زمينه مشاركت داشته باشيم