برنامه همكاري جامع 25 ساله ايران و چين زير ذره‌بين گردشگري
سعيد شفيعا
در محافل سياسي اين روزها صحبت‌هاي ضد و نقيضي در مورد برنامه همكاري جامع بين ايران و چين مطرح است؛ برنامه‌اي كه ريشه در بيانيه مشترك در خصوص ايجاد مشاركت جامع راهبردي بين ايران و چين سال 2016 دارد. بدون هيچ پيش‌قضاوت نسبت به اين برنامه و سند راهبردي، لازم است تا مفاد آن تحليل محتوا شده تا آنچه به عنوان استعداد قابل استفاده است مورد شناسايي قرار گيرد. اين برنامه همكاري داراي 9 بند و 3 ضميمه است كه ابعاد و زواياي مختلفي دارد.
چين داراي توانايي‌هاي بالاي تكنولوژيك در سيستم حمل‌ونقل است و در اين برنامه مقرر است به سرعت‌بخشي و توسعه تكنولوژيك صنعت حمل‌ونقل ريلي و هوايي ايران كمك‌رساني كند؛ موضوعي كه مي‌تواند به گردشگري داخلي و خارجي در كنار هم كمك‌رساني كند و مي‌توان به عنوان راه نجات از حمل‌ونقل فرسوده و ناكارآمد فعلي مورد استفاده قرار داد. همچنين استفاده از تجربيات ساخت شهر و توسعه شهرهاي گردشگري و تاكيد بر جزاير منتخب از جمله نقاط مثبتي است كه در اين برنامه به چشم مي‌خورد؛ موضوعي كه مي‌تواند به شكل‌گيري مقاصد گردشگري منطقه‌اي و رونق گردشگري داخلي كمك‌رساني كند. در مورد بازارهاي هدف گردشگري ايران نيز اين برنامه پتانسيل بالايي دارد. موضوع تسهيل جذب گردشگري بين دو كشور از اين زاويه كه چين يكي از بزرگ‌ترين كشورهاي گردشگرفرست است نيز جاي توجه دارد. آنچه مسلم است، برنامه و ضمايم حاضر داراي ابعاد مثبت و قابل بهره‌برداري است كه در شرايط تحريمي هم به جذب سرمايه و هم به توسعه زيرساخت‌هاي مورد نياز بخش گردشگري قابل استفاده است. هرچند جهت‌گيري اين سند نگاه راهبري مشخصي براي توسعه گردشگري ايران ندارد اما به عنوان يك فرصت خوب زيرساختي بايد مورد استفاده هوشمندانه قرار گيرد. توسعه گردشگري ايران بايد به صورت درون‌زا و از داخل صورت گيرد و هنر ايران در بهره‌برداري از اين برنامه و ضمايم، هدايت و استفاده از قابليت‌هاي چين براي رفع معايب زيرساختي است كه در پوشش آن ناتوان بوده‌ايم. اينكه ايران از اين سند چگونه استفاده كند با اينكه اين سند چه قابليت‌هايي دارد دو بحث مجزا است. صنعت گردشگري ايران در حالي كه به واسطه تحريم‌ها و ايام كرونا در بن‌بست خطرناكي قرار گرفته است و بيم آن مي‌رود كه متخصصان و افراد ارزشمند خود را به مرور از دست دهد، نيازمند تحرك و تزريق سرمايه است. اميد است ايران از آنچه اين سند در خود دارد به خوبي استفاده كند و از تهديد موجود در صنعت گردشگري توليد فرصت كند.
عضو هيات علمي پژوهشكده نظر