دولت سوييس خبر داد
تكميل نخستين معامله دارويي
با ايران پس از 5 ماه تاخير
گروه ديپلماسي| پنج ماه بعد از آغاز به كار نمادين كانال مالي سوييس كه قرار بود تسهيل‌كننده صادرات دارو و غذا به ايران باشد و در شرايطي كه ايالات‌متحده از اين كانال به عنوان كانالي «بشردوستانه» نام مي‌برد، دولت سوييس اعلام كرد يك شركت داروسازي سوييسي اولين معامله تحت كانال تجاري بشردوستانه جديد با ايران را تكميل كرده است. اين در حالي است كه قرار بود كانال مالي سوييس در شرايطي كه ايران به دليل تحريم‌ها امكان تامين دارو و غذا از بازارهاي بين‌المللي را ندارد، اصلي‌ترين تامين‌كننده نيازهاي دارويي ايران باشد.
دولت سوييس ۱۰ بهمن 1398 در اطلاعيه‌اي اعلام كرد كه اولين پرداخت از طريق كانال تجاري اين كشور با ايران براي ارسال دارو، به‌طور آزمايشي انجام شده است و اين كانال به زودي به شكل كامل به جريان مي‌افتد. سفارت سوييس در تهران هم در توييتي آن تراكنش را «نقطه عطفي» در تامين اقلام كشاورزي، غذايي، دارويي و تجهيزات پزشكي براي ايران خواند و ابراز اميدواري كرد كه اين كانال هرچه سريع‌تر توسعه يابد. از آن زمان ايالات‌متحده تلاش كرد اقدامات ضدبشري خود درقالب تحريم‌هاي يكجانبه را كه به كمبود دارو و مرگ تعدادي از بيماران ايراني بر اثر اين موضوع با ارجاع به اين كانال مالي توجيه كند و بگويد ممنوعيتي براي خريد دارو از سوي ايران وجود ندارد. طي اين مدت مسوولان ايراني بارها تاكيد كردند كه انتقال ارز به كانال مالي سوييس تقريبا غيرممكن بوده و مهم‌ترين معضل در راستاي استفاده از اين كانال، عدم امكان انتقال منابع مالي ايران در ديگر كشورها به سوييس است. سيدعباس موسوي، سخنگوي وزارت خارجه ايران در اسفند ماه 1398 در اين باره به «اعتماد» گفت: «لازم است اطلاع بدهم كه كانال مالي سوييس هم كه مدتي پيش باز و مقداري دارو از طريق آن وارد ايران شد، هم‌اكنون با مشكل روبه‌رو شده است. دولت امريكا در حال سنگ‌اندازي و مانع‌تراشي است و اجازه نداده‌اند منابعي را كه خودمان داريم از طريق اين كانال منتقل كنيم.» پيش‌تر نماينده دايم ايران در سازمان ملل نيز اين كانال را كانالي بي‌خاصيت خوانده بود. در فروردين ماه مجيد تخت‌روانچي در مقاله‌اي كه در سايت
USA Today منتشر شد، نوشت: «دولت امريكا همواره ادعا مي‌كند كه كالاهاي بشردوستانه از مجازات‌هاي فراسرزميني‌اش معاف هستند. با اين حال اين ادعا، خلاف واقع است. كانال مالي كه براي تسهيل اين‌گونه معاملات، حتي براي كالاهاي بشردوستانه موردنياز است قابل دسترسي نيست چراكه موسسات مالي نگران اقدامات تنبيهي امريكا در صورت نقض قوانين اين كشور هستند. حتي كانال به اصطلاح سوييس كه به منظور تسهيل تجارت بشردوستانه با ايران طراحي شده و با هياهوي زيادي رونمايي شد، در عمل كارايي ندارد، چراكه ماهيتا انتقال ذخاير ارزي ايران - كه خارج از كشور مسدود شده است- به بانك تعيين شده سوييسي با دشواري‌هاي بسياري روبه‌رو است. علاوه بر اين، مداخله‌هاي سخت‌گيرانه امريكا در تجارت با ايران، به كاهش هرچه بيشتر ذخاير ارزي ايران منجر شده و ممكن است اين كانال طي چند ماه آينده تبديل به سازوكاري كاملا بي‌خاصيت شود.»
اولين معامله در سال 99
حال و پس از گذشت پنج ماه دولت سوييس از تكميل اولين معامله در چارچوب اين كانال خبر داد. خبرگزاري رويترز روز گذشته نوشت، دبيرخانه امور اقتصادي دولت سوييس در ايميلي اعلام كرد: مايليم تاكيد كنيم عملياتي‌سازي مقدمات تجارت بشردوستانه سوييس (SHTA) در حال پيشرفت است و چند شركت پيش از اين پذيرفته شده‌اند و شركت‌هاي بيشتري هم خواهند بود. معاملات بيشتر بايد به‌زودي انجام شود. به نوشته رويترز، دولت سوييس نام شركت داروسازي مذكور را اعلام نكرده و از اعلام ارزش مادي اين محموله نيز خودداري كرده است. تنها گفته شده كه شامل داروي سرطان است كه براي درمان فزوني آهن بر اثر انتقال مكرر خون به بيماران مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
اولين محموله‌اي كه بهمن‌ماه 98 از طريق كانال مالي سوييس وارد ايران شد ارزشي معادل دو ميليون و ۵۵۰ هزار دلار داشت اما از آن زمان به‌رغم شيوع ويروس كرونا و به تبع آن نياز بسيار بيشتر كشور به دارو و تجهيزات پزشكي تاكنون هيچ معامله‌اي از طريق اين كانال به سرانجام نرسيد. اين موضوع در ارديبهشت‌ماه از سوي برن تاييد شد و دولت سوييس اعلام كرد كه بر‌خلاف وعده‌ها و انتظارات قبلي تراكنش جديدي صورت نگرفته است. در صورتي كه اقدام جديدي از سوي ايالات‌متحده صورت نگيرد و دولت امريكا گامي در راستاي تسهيل شرايط انتقال دارو و غذا به ايران برندارد، اين كانال حتي همين قابليت نمايشي خود را نيز از دست خواهد داد. پيش‌تر در گزارش دبير كل سازمان ملل در نشست شوراي امنيت كه براي بررسي اجراي توافق هسته‌اي از سوي كشورهاي عضو برگزار شده بود، آنتونيو گوترش
با اشاره به اين موضوع از امريكا خواست كه باتوجه به همه‌گير شدن بيماري كرونا، تحريم‌ها عليه ايران را كاهش دهد اما تاكنون اقدامي از سوي ايالات‌متحده در اين راستا صورت نگرفته است.