مروري بر واكنش‌هاي كميسيون آموزش مجلس در مورد لغو يا برگزاري كنكور
سرگيجه داوطلبان
زهرا چوپانكاره| هر چه حركت روي مربع‌هاي كوچك تقويم به روز برگزاري كنكورهاي ارشد و دكترا و بعد هم البته آزمون سراسري نزديك مي‌شود، تن صداها بالاتر مي‌رود يا كلا خاموش مي‌شود. اين روزها صداي سازمان سنجش و وزارت علوم پشت اعلاميه‌ها و «مجوز ستاد ملي مقابله با كرونا» گم شده است و در عوض صداي اهالي كميسيون آموزش مجلس آنقدر بالا رفته كه گاهي حرف‌هاي‌شان در تعارض با هم قرار مي‌گيرد، يك روز با شور و حرارت حرفي زده مي‌شود، روز ديگر در «تكميل» توضيحات قبلي در واقع حرف‌شان تكذيب مي‌شود. هر بار و با هر اظهارنظر در شبكه‌هاي اجتماعي، خيل جمعيت نگران كنكوري براي لايك زدن و نظر دادن و ناسزا گفتن روان مي‌شوند و تا روزهاي تعيين شده براي برگزاري آزمون‌هاي مختلف وضع به نظر همين‌گونه پيش مي‌رود. در تازه‌ترين ماجرا از سري ماجراهاي كميسيون آموزش مجلس يازدهم، دو نفر از اعضاي كميسيون در برنامه ديروز راديو گفت‌وگو حاضر شدند تا به عنوان موافق و مخالف برگزاري كنكور حرف بزنند. صداها در راديو بالا رفت، يكي از قانون مي‌گفت، يكي از نظارت بر رفتار دولت مي‌گفت و البته نتيجه تمام صداهاي بلند همچنان همان است كه بود: كنكوري‌ها ميان اين صداها تلوتلو مي‌خورند.
«روزانه هزاران پيام و تماس درباره تعويق و عدم تعويق كنكور از مردم دريافت مي‌كنم. عواقب ايجاد اين سطح از تشويش عمومي و ايجاد نگراني در مردم مسوولاني هستند كه از تصميم‌گيري درست و به موقع عاجزند. ما در مجلس پيگير تصميمي هستيم كه خط قرمز آن فقط سلامتي داوطلبان است و نتيجه به زودي اعلام مي‌شود.» اين يكي از توييت‌هاي بسيار احمد نادري است، نماينده مجلس و عضو كميسيون آموزش مجلس. درست يك روز بعد از اين توييت عليرضا منادي‌سفيدان، رييس كميسيون آموزش مجلس به خانه‌ملت گفت: «نشست فوق‌العاده روز (شنبه ۴ مرداد) شوراي عالي سنجش و پذيرش دانشجو در دوره‌هاي تحصيلات تكميلي كه با حضور وزير علوم و معاونان وزير برگزار شد، تصميم مهمي كه در نشست اخير پيشنهاد كرديم مورد استقبال وزير و اعضاي شورا قرار گرفت، ورود مجلس به موضوع اصلاح قانون سنجش و پذيرش دانشجو در دوره‌هاي تحصيلات تكميلي و مراكز آموزش عالي كشور است. ماده 4 قانون سنجش و پذيرش دانشجو در دوره‌هاي تحصيلات تكميلي و مراكز آموزش عالي كشور صراحت دارد؛ سنجش در مقطع كارشناسي ارشد ناپيوسته بر اساس آزمون متمركز از دروس تخصصي مقطع كارشناسي و تاثير معدل داوطلب در رشته‌هاي مرتبط توسط وزارتين انجام مي‌شود كه اين ماده مورد اصلاح قرار خواهد گرفت. تلاش داريم در همين مدت باقيمانده اين طرح را تدوين و به تصويب مجلس برسانيم تا امسال نيز كنكور ارشد 99 برگزار نشود و پذيرش بر اساس سوابق تحصيلي داوطلبان صورت گيرد.» تيترهاي رسانه‌ها خيلي سريع به سمت «لغو كنكور ارشد سال 99» چرخيد. با توييت قبلي احمد نادري به نظر مي‌رسيد كه «تصميمي كه خط قرمز آن سلامت مردم است» همين بوده. نتيجه همه اين غوغاي 24 ساعته يك خبر كوتاه بود كه يك روز بعد باز هم به نقل از منادي‌سفيدان و در خبرگزاري خانه ملت با عنوان «توضيحات تكميلي رييس كميسيون آموزش درباره حذف كنكور كارشناسي ارشد» منتشر شد. اين «توضيحات تكميلي» البته در عمل به معناي تكذيب گفته‌هاي روز قبل او بود: «عليرضا منادي‌سفيدان در گفت‌وگو با خانه ملت درباره طرح دوفوريتي براي لغو كنكور ارشد تصريح كرد: زمان برگزاري كليه آزمون‌هاي ورودي دانشگاه‌ها در كليه مقاطع تحصيلي از جمله كنكور سراسري، ارشد و دكترا در سال ۱۳۹۹ طبق نظر ستاد ملي كرونا امسال برگزار مي‌شود و هرگونه تصميم در انجام يا تعويق فقط با نظر اين ستاد خواهد بود.» تمام اين بلوا در واقع به خاطر هيچ بود.
نامه من به رييس‌جمهور جواب داد
روز گذشته، احمد نادري يكي از ميهمانان برنامه راديو گفت‌وگو بود تا در كنار مهرداد ويس‌كرمي، ديگر عضو كميسيون آموزش، محمدرضا محبوب‌فر، عضو كميته كشوري مقابله با كرونا در مورد «برگزاري يا تعويق كنكور» صحبت كنند. در ميانه اين بحث چند بار از سوي مجري و احمد نادري تاكيد شد كه تنها نهادي كه با جديت به برگزاري كنكور تاكيد دارد، وزارت علوم و سازمان سنجش است. مجري برنامه در مورد وزارت علوم به عنوان «غيرپاسخگو‌ترين وزارتخانه كشور» ياد كرد و نادري در اين مورد گفت كه اگر حمايت وزير بهداشت نبود حتي كنكورهاي ارشد و دكترا به تعويق هم نمي‌افتادند: «هزينه‌هاي بسياري را به ما تحميل كردند كه از گفتن آنها ابا دارم. اين بحث مافياي كنكور كه مطرح مي‌شود را من هميشه شنيده بودم و شواهدي هم داشتيم اما اين مافيا را الان به چشم دارم مي‌بينم كه دارد چگونه بر نمايندگان مجلس و خود من فشار مي‌آورد.» و بعد اضافه كرد كه البته كار پيش رفته است و نامه او به رييس‌جمهور سبب تعويق آزمون‌ها شده: «با همه اوصاف من 19 تير نامه‌اي زدم به جناب رييس‌جمهور، يك نامه سرگشاده كه در رسانه‌ها هم پخش شد، مبني بر اينكه بچه‌ها را اين‌طوري سر كنكور نفرستيم. در شرايطي كه ميزان فوتي‌ها بالاي 200 نفر هست، در آن نامه توصيه و درخواست كردم از جناب رييس‌جمهور كه گوش به حرف وزير بهداشت بدهند كه مرجع تخصصي است. ظاهرا آن نامه جواب داد و اين دو آزمون به تعويق افتاد. حالا ارشد و دكترا كنكورهاي متفاوت‌تري هستند اما ميزان شركت‌كنندگان آزمون سراسري بالاي يك ميليون نفر است و در صورتي كه در اين پيك بمانيم، فاجعه‌اي اتفاق خواهد افتاد كه مي‌تواند كل جامعه را درگير كند.»
احمد نادري، عضو كميسيون آموزش اين روزها به خاطر حمايت قاطعش از لغو يا تعويق كنكور تا زمان مطمئن‌تر شناخته مي‌شود. مدت‌هاست كه صفحه توييتر او تبديل به شرح فعاليت‌هاي او براي رايزني با وزارت علوم و وزارت بهداشت شده و در واقع اظهارنظرهايش يكي از دلايلي است كه داوطلبان كنكور حاضر در شبكه‌هاي اجتماعي همچنان فكر مي‌كنند، ممكن است تغييري در تاريخ برگزاري كنكور رخ بدهد. 13 تير ماه بود كه يكي از اولين توييت‌هاي او با محور كنكور منتشر شد: «پيام‌هاي بسياري در مورد به تعويق افتادن كنكور ۹۹ دريافت مي‌كنم. با توجه به موج دوم شيوع كرونا، نگراني عزيزان كنكوري و خانواده‌ها كاملا قابل درك است. ان‌شاءالله اين هفته درمورد اين موضوع تصميم خواهيم گرفت.» همان موقع كه رسانه‌ها داشتند در مورد ورود مجلس به ماجراي كنكور مي‌نوشتند و از نادري نقل قول مي‌آوردند، سخنگوي سازمان سنجش خيلي سريع واكنش نشان داد و يك روز بعد از توييت نادري به ايسنا گفت: «اين اظهارنظرها صرفا يك پيشنهاد است، چراكه اگر قرار باشد كنكور لغو شود يا زمان آن تغيير كند، كميسيون آموزش نمي‌تواند در مورد آن تصميم‌گيري كند، بلكه اظهارنظرها بايد در صحن علني مجلس شوراي اسلامي مطرح شود و بعد از اينكه راي مورد نياز را كسب كرد آزمون لغو خواهد شد. بنابراين فعلا اين اظهارنظرها در حد پيشنهاد كميسيون است و اتفاق جديدي در اين زمينه نيفتاده است.»
من بيشتر از هر كسي امتحان داده‌ام
درست در نقطه مقابل او مهرداد ويس‌كرمي، ديگر عضو كميسيون آموزش بود كه در مقدمه حرف اول به سوابق و دستاوردهاي تحصيلي و دانشگاهي خودش اشاره كرد: «بنده شايد بيشتر از هر كسي امتحان داده‌ام. كنكور رتبه 24 منطقه دو بودم، دو مدرك دكترا گرفته‌ام در دو رشته كاملا متفاوت الهيات و پزشكي. پس كسي بيشتر از من امتحان نداده در اين كشور. با اين زاويه ديد نگاه مي‌كنم: ما در شرايطي مثل شرايط كرونا، اگر نگوييم بحران است، بايد بگوييم شبه‌بحران است. در شبه‌بحران يعني به جاي فضاي احساسي، يك فضاي عقلاني را در جامعه حاكم بكنيد. بنده پزشكم، وقتي يك جوان 18 ساله را آنقدر مي‌ترسانيد كه از سايه خودش هم مي‌ترسد اثر منفي در جامعه دارد. شما داريد يك جو رسانه‌اي درست مي‌كنيد تا بقيه را مرعوب كنيد در اين قضيه. بايد كمي از مظلوميت سيستم اجرايي هم دفاع كنم.» از اينجا به بعد گويا روي سخن ويس‌كرمي با نادري بود: «ما نماينده مجلسي‌ها، به كسي پاسخگو نيستيم؛ يك حرفي مي‌زنيم، توييتي مي‌زنيم و بعد مي‌رويم دنبال زندگي‌مان و كشور هم اگر به هم ريخت مي‌گوييم دولت يا نيروي انتظامي جمعش كند. به نظرم انصاف در اين قضيه وجود ندارد.»
ويس‌كرمي همان نماينده‌اي است كه نيمه‌هاي تير ماه و درست قبل از اعلام به تعويق افتادن كنكور و پس از جلسه‌اي كه كميسيون آموزش با وزير علوم داشت، گفته بود كه برخي «فرصت‌طلبان» به دنبال تعويق كنكور هستند: «برخي فرصت‌طلبان در اين ميان با ايجاد كمپين‌هايي در فضايي مجازي به دنبال اعمال فشار بر تصميم‌گيران و دست‌اندركاران هستند، لذا نبايد حق افرادي كه وقت خود را صرف درس خواندن براي شركت در كنكور كرده‌اند را سلب كرد و اسير تصميمات پوپوليستي شد.»
روز گذشته پس از صحبت‌هاي او محمدرضا محبوب‌فر، عضو كميته كشوري مقابله با كرونا لازم ديد يادآوري كند كه كرونا نه تنها شبه‌بحران بلكه يك بحران تمام عيار در سطح جهاني است: « امروز متاسفانه ويروس كرونا يك پاندمي جهاني است و به‌رغم اينكه مي‌گوييد يك شبه‌بحران است، نظر شما را قبول ندارم اين يك ابربحران در كشور است. همين نظرهاي شما نمايندگان در مجلس در دولت و وزارت بهداشت بود كه بعضا عنوان شد كه شرايط شبه‌عادي است. مردم از نهادهايي مثل دولت و مجلس اينها را مي‌شنوند در صورتي كه بايد از ترس آگاهانه برخوردار باشند.» اين عضو ستاد مقابله با كرونا از اختلاف‌نظرهاي بسيار در ستاد خبر داد كه تنها شامل كنكور هم نمي‌شود: « در ستاد ملي كرونا اختلاف‌نظرها بسيار مشهود است. يك سياست و هماهنگي واحد و كامل بين اعضاي ستاد به نظر مي‌رسد نه تنها در مورد كنكور بلكه در مورد بسياري از مناسبت‌هاي دورهمي از جمله مراسم عزاداري وجود ندارد. من البته به صورت شخصي معتقدم اصرار دولت و برخي اعضاي ستاد در خصوص برگزاري كنكور كه متاسفانه بيش از يك ميليون نفر را مستقيم درگير اين مراسم پرتجمع مي‌كند، مي‌توان اين طور تعبير كرد كه كار كنترل كرونا توسط دولت به زمين گذاشته شده. با توجه به اينكه كنكور شرايط خودش را دارد و ازدحام دانش‌آموزان فراوان است و امكان كنترل اين جمعيت از نشر پروتكل‌هاي بهداشتي از نظر من ميسر نيست و براي همين پيشنهاد لغو هر چه سريع‌تر كنكور را دارم.»
در يك ماه گذشته تمام كنش‌ها و واكنش‌ها ميان كميسيون آموزش مجلس، وزارت علوم و بهداشت و ستاد ملي مقابله با كرونا به همين شيوه پيش رفته است. كميسيون آموزش تركيبي شده از صداهاي متضاد با هم كه برخي موافق و برخي مخالف برگزاري كنكور هستند و هر كدام حرفي مي‌زنند كه تيتر رسانه‌ها مي‌شود. از جايي به بعد وزارت علوم و سازمان سنجش در برابر اين اظهارنظرها سكوت كرده است و نظرش را تنها در قالب اعلاميه‌هايي كه تاريخ‌هاي مقرر كنكور را مشخص كرده بيان مي‌كند و در اين اطلاعيه‌ها هم ذكر شده كه اين تاريخ‌ها «بر مبناي نظر ستاد ملي مقابله با كرونا» است. آمار مرگ سه رقمي مانده است، روزانه بيش از 200 نفر از شهروندان جان خودشان را از دست مي‌دهند و به موازات اين مرگ‌ها جنجال بر سر كنكور همچنان ادامه دارد. نمايندگان در توييتر و رسانه مشغولند و خبر از تصميمات مهمي مي‌دهند كه قرار است به اطلاع عموم برسد، سازمان سنجش مي‌گويد بر اساس نظر ستاد كرونا پيش مي‌رود و داوطلبان بايد خودشان را آماده كنند تا با اين سرگيجه سر جلسه كنكور بروند.