ناديده گرفتن كرونا توسط دفتر حيات وحش
فرناز حيدري
در حالي كه سخنگوي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اعلام كرده تنها ظرف يك ۲۴ ساعت (تا ظهر روز يكشنبه ۱۲ مرداد ۱۳۹۹) و براساس معيارهاي قطعي تشخيصي، دو هزار و ۶۸۵ بيمار جديد مبتلا به كوويد۱۹ در كشور شناسايي شده كه هزار و ۴۲۳ مورد آن بستري شده‌اند؛ دفتر تنوع زيستي و حيات‌وحش سازمان حفاظت محيط‌زيست در اقدامي بي‌سابقه خواستار بازگشت يك بچه شامپانزه و دامپزشك مسوول نگهداري آن كه اتفاقا مبتلا به كوويد۱۹ شده به مجموعه باغ‌وحش تهران(ارم) شده است. ايمان معماريان، دامپزشك مسوول نگهداري از بچه شامپانزه موسوم به باران در شرايطي به باغ‌وحش تهران برگشته كه كمتر از ۲ هفته پيش با جواب تست كرونا مثبت مجبور به ترك اين مكان شد. اين در حالي است كه پزشكان مي‌گويند براي تقريبا 20درصد بيماران مبتلا به كوويد۱۹ عفونت مي‌تواند بعد از دوره اوليه بدتر شود و در بعضي موارد حتي منجر به بستري شدن در بيمارستان مي‌شود لذا مبتلايان به موارد متوسط علائم هم ممكن است براي بهبودي كامل يك ماه يا بيشتر زمان نياز داشته باشند. در تست‌هاي كرونايي هم كه آزمايشگاه‌هاي مختلف كشور ارايه مي‌كنند، علائم مبتلايان به اين بيماري بسيار مهم تلقي مي‌شود و تنها براساس تست نمي‌گويند كه فرد از بيماري پاك شده است يا خير. اما از سوي ديگر از سال ۱۹۹۹ميلادي تاكنون ويروس‌هاي مختلفي در ميان نخستي‌سانان شايع شده و آخرين مورد ابتلا هم اوايل سال ۲۰۱۷ بوده كه يك كرونا ويروس از انسان‌ها به نخستي‌سانان منتقل شد. البته نمونه‌هاي متعدد ديگري هم هست كه نشان مي‌دهد، ويروس‌هاي تنفسي انساني در گذشته عامل مرگ و مير گسترده در شامپانزه‌ها و ساير نخستي‌سانان بوده‌اند. در ۱۱ آوريل تحقيقي منتشر شد كه نشان داد، شكل خاص‌گيرنده آنزيم مبدل آنژيوتانسين نخستي‌سانان(The ape form of the angiotensin-converting enzyme 2) كه كروناويروس جديد از آن براي وارد شدن به سلول‌ها استفاده مي‌كند، همانند انسان است بنابراين، اين احتمال كه نخستي‌سانان هم به كوويد۱۹ مبتلا شوند، دور از انتظار نيست.
اكنون اين پرسش مطرح مي‌شود كه دفتر تنوع زيستي و حيات‌وحش سازمان حفاظت محيط‌زيست به عنوان يك دفتر تخصصي كه موظف است ملاحظات لازم را نه تنها در قبال حيات‌وحش بلكه مهم‌تر از آن در قبال جان انسان‌ها رعايت كند به چه دليل خواستار بازگشت اين شامپانزه و مسوول نگهداري‌اش به باغ‌وحش تهران شده است؟ آيا تضميني وجود دارد كه اين پافشاري به بهاي جان دامپزشك مسوول ختم نشود؟ آيا اين پافشاري خطري را متوجه انسان‌هاي ديگر و حتي ساير گونه‌هاي جانوري باغ‌وحش تهران كه اتفاقا برخي از آنها جزو گونه‌هاي آسيب‌پذير كشورمان هستند، نخواهد كرد؟