نگران افول اخلاقي علمي بود
احمدرضا محرابيان
متاسفانه هنريك مجنونيان استاد از بنيانگذاران پيشكسوت علم حفاظت محيط زيست و مديريت مناطق حفاظت شده در 69 سالگي گذشت. استاد هنريك مجنونيان در 1330 در شهرستان اروميه متولد شد و تحصيلات خود را تا دوره متوسطه در اين شهرستان به پايان رسانيد. او در 1356 از دانشكده منابع طبيعي كرج در رشته جنگلداري فارغالتحصيل شد و از سال ۱۳۵۴ به عنوان عضو هيات علمي و استاديار در آموزشكده محيط زيست مشغول به كار بود. به علاوه سالها به عنوان كارشناسي برجسته در سازمان حفاظت محيط زيست به خدمت پرداخت و در انتخاب و توسعه شبكه مناطق حفاظت شده كشور نقش موثري ايفا كرد. بسياري از شيوههاي استراتژيك و راهبردي حفاظت و مديريت مناطق تحت حفاظت كشور توسط هنريك مجنونيان بنيانگذاري شده است. به علاوه بسياري از اساتيد برجسته محيط زيست كشور در محضرش شاگردي و كسب تجربه كردهاند. مجنونيان تاكنون نزديك به 93 كتاب در سطوح مختلف تخصصي–ترويجي به صورت تاليف يا ترجمه به چاپ رسانيده كه هريك منبعي جامع و دستورالعملي با ارزش در زمينه مديريت محيط زيست محسوب ميشوند. از برجستهترين آثار علميشان تاليف و ترجمه كتبي چون مناطق حفاظت شده، مناطق حفاظت شده ساحلي – دريايي، راهنماي آمادهسازي پاركهاي ملي و مناطق حفاظت شده براي توريسم، حفاظت رودخانهها، طبقهبندي و حفاظت تالابها، جغرافياي جانوري جهان، شالودههاي ژئوبتانيكي خاورميانه، راهبردها و معاهدات حفاظت از طبيعت و منابع زنده، مديريت و حفاظت تالابها و جغرافياي گياهي ايران هستند. دو بار برنده جايزه ملي محيط زيست ايران، انتخاب به عنوان چهره ماندگار سبز ايران، دو بار معرفي و كانديداتوري براي اخذ جايزه سلطان قابوس يونسكو از سوي سازمان حفاظت محيط زيست ايران، اخذ جايزه كنتون ميلر اتحاديه جهاني حفاظت، استاد برگزيده سازمانهاي غيردولتي ايران جهت فعاليتهاي آموزشي، ترويجي و دهها لوح تقدير براي نگارش كتب با ارزش حوزه محيط زيست از افتخارات مرحوم هنريك مجنونيان هستند. رويكرد جامع، منسجم و يكپارچه به تنوع زيستي و حفاظت همواره در آثار علمي برجستهاش موج ميزند. يكي از رويكردهاي نوين مجنونيان در حوزه حفاظت انطباق مراكز تنوع، اندميسم و كانونهاي بحراني گونههاي گياهي و جانوري كشور در قالب مناطق كليدي تنوع زيستي (KBA) و نيز مناطق با انقراض صفر (AZE) با مناطق حفاظت شده كشور جهت بهبود، ارتقا و افزايش كارآمدي مناطق تحت مديريت است كه افتخار همكاري و همراهي با او را داشتم. پايبندي به اخلاق علمي، دقت علمي و تاكيد به تقيد اخلاق علمي از ويژگيهاي برجسته اخلاقي مجنونيان محسوب ميشود. دغدغه و نگرانيهايش پيرامون افول اخلاقي علمي همواره در صحبتهايش نمود داشت. خوشبختانه تلاشهاي صادقانه، علمي و جامعش در زمينه آموزش و پژوهش محيط زيست منشا تربيت شاگرداني شده كه هر يك در زمينه محيط زيست برجسته بوده و هر يك ادامهدهنده مسير علمي-اخلاقي او خواهند بود. اميدوارم كه اين اساتيد بزرگوار را آنچنان كه شايسته است در زمان حضورشان ارج نهيم تا دلتنگ روزهاي از دست رفته گذشته نباشيم. روحش شاد و يادش گرامي.
عضو هيات علمي و استاديار دانشكده علوم و فناوري زيستي دانشگاه شهيد بهشتي