نگاهي به فيلم كنجانچم (روزگار مجنون) به كارگرداني ياسمن نصرتي، به بهانه نمايش در شبكه نمايش خانگي
زنان مرزنشين
محمد ايراندوست
تاكنون فيلمهاي متنوعي مانند؛ گيلانه - رخشان بنياعتماد، شيار 143- نرگس آبيار، ويلاييها- منير قيدي، درياچه ماهي- مريم دوستي، سرو زير آب- محمدعلي باشه آهنگر و ... درباره نقش زنان و خانواده در جنگ تحميلي و تبعات و پيامدهاي ويرانگر جنگ بر خانوادهها ساخته و اكران شده است. فيلمسازان با زاويهديدهاي متفاوت و با توجه به شرايط و فضاي فرهنگي و اجتماعي كشور در تكاپو هستند ابعاد آشكار و پنهان جنگي كه پس از هشت سال با پذيرش قطعنامه 598 سرانجام به پايان رسيد را تبيين كنند. فيلم كنجانچم به كارگرداني ياسمن نصرتي روايتگر ماجرايي واقعي است كه در مرداد سال 1367 در مناطق جنگي غرب ايران رخ داده است. در اين ماجرا منافقين به همراه نيروهاي بعثي به بيمارستان صحرايي يورش ميبرند و تعدادي رزمنده تلاش ميكنند مجروحين و بيماراني كه زنده ماندهاند را به ايلام منتقل كنند. در مسير حركت به سمت ايلام نيروهاي عراقي كاروان مجروحين را با سلاحهاي سنگين گلولهباران ميكنند و آنها مجبور ميشوند براي حفظ جانشان وارد قلعه كنجانچم شوند. مازيار (رضا اخلاقيراد) به همراه نيروهايش محافظت از قلعه را برعهده ميگيرند و تعدادي از زنان در داخل قلعه كنجانچم به تيمارداري مجروحين و زنان و كودكان وحشتزده مشغول ميشوند. مازيار از طريق دكتر كاروان مطلع ميشود مجروحين به دارو و تجهيزات پزشكي فوري نياز دارند، تعدادي از رزمندگان و مجروحين شهيد شدهاند، آب و آذوقه چنداني در بساط ندارند، قلعه در تيررس و محاصره عراقيها قرار دارد و هر لحظه امكان دارد آنها به قلعه هجوم آورند. در اين شرايط بغرنج وجود نيروي ستون پنجم در ميان كاروان و اختلاف بين مازيار و دكتر و كشمكش بر سر ماندن و خروج از قلعه بر مشكلات ميافزايد و جان اعضاي كاروان در داخل و خارج قلعه با تهديد جدي مواجه ميشود. در اين شرايط بحراني مردان مستاصل ميشوند و حيران ميمانند كه براي خروج از اين وضعيت ناگوار چه تدبيري بينديشند؟ زنان بدون اغراق و نمايش نقشهاي كليشهاي مشوق مردان ميشوند كه در برابر دشمنان متجاوز بايستند و مرداني كه ميخواهند از صحنه بگريزند با مخالفت قاطع همسرانشان مواجه ميشوند. در حقيقت فيلم كنجانچم نمادي از ايران است، دشمن درندهخو از همه طرف حمله كرده و قصد دارد با هر ترفندي ايران را ويران و اشغال كند و عدهاي در اين شرايط سرنوشتساز منافع ملي را كناري نهادهاند و خودخواهانه و نابخردانه به دنبال كسب منافع فردي هستند. ياسمن نصرتي پس از ساخت چند فيلم كوتاه در حوزه دفاع مقدس و تجربه بازي در سينما و تئاتر توانسته در فيلم كنجانچم پيام و سخن مردم غيور كرد و مرزنشين ايران كهن را به شايستگي و سادگي به مخاطب منتقل كند. كنجانچم بر خلاف اغلب فيلمهاي جنگي بيگ پروداكشن با حداقل امكانات و تجهيزات ساخت شده و كمبود امكانات در كنار فيلمبرداري ضعيف آن باعث شده تا كليت اثر قدري آسيب ببيند. در مجموع ياسمن نصرتي با خلق كنجانچم در نخستين تجربه بلند سينمايياش خوش درخشيده و توانسته با رويكردي متفاوت در سينماي جنگ به نقش شجاعانه و جسورانه زنان و كودكان در دوران جنگ تحميلي بپردازد.