راه هموار روسيه براي دخالت در انتخابات امريكا
محمدحسين لطف‌الهي
چهار سال پيش زماني كه سرويس اطلاعاتي روسيه تلاش مي‌كرد تا تاثيري گسترده بر نتايج انتخابات رياست‌جمهوري ايالات متحده داشته باشد، روس‌ها كار سختي پيش روي خود داشتند چرا كه براي توليد هر شايعه و پخش اطلاعات غلط بايد زحمت زيادي را متحمل مي‌شدند و اين اطمينان وجود نداشت كه آنها بتوانند در اين راستا موفق باشند. در سال 2020 اما شرايط متفاوت است و به گفته تعدادي از تحليلگران و مقامات رسمي، تلاش روس‌ها بر پخش شايعات و اطلاعات غلطي است كه از سوي خود رييس‌جمهور امريكا و كارزار انتخاباتي او متمركز شده است. نگاهي به استراتژي انتخاباتي روس‌ها در سال 2016 نشان مي‌دهد كه مسكو بايد تلاش زيادي مي‌كرد تا در زمينه‌هاي مختلف تبليغاتي ضد دموكرات‌ها آماده كرده و از آن به نفع جمهوري‌خواهان و دونالد ترامپ استفاده كند. براساس گزارش نيويورك‌تايمز در ژانويه 2017، بخش زيادي از تبليغات تخريبي عليه دموكرات‌ها كه طي رقابت‌هاي انتخاباتي سال 2016 در فضاي مجازي بازنشر مي‌شد از سوي روسيه تامين مالي شده بود و روس‌ها از اين طريق توانسته بودند افكار عمومي امريكا را تحت تاثير قرار دهند. «شيطان: اگر هيلاري كلينتون پيروز شود، گويي من بر مسيح پيروز شده‌ام»، «سندرز: اصلي‌ترين مشكل امريكا تامين‌كنندگان مالي هيلاري كلينتون هستند» و «هر امريكايي بايد بخشي از تلاش براي ساخت ديوار جنوبي باشد»؛ تنها گوشه‌اي از محتوايي است كه از سوي روس‌ها توليد و انتشار مي‌يافت تا رقابت‌هاي انتخاباتي امريكا تحت‌تاثير قرار گيرد. در سال 2020 به رغم اينكه روس‌ها استراتژي مشابهي را اتخاذ كرده‌اند و به گفته ويليام اوانينا، مدير مركز ملي امنيت و ضداطلاعات امريكا از فضاي مجازي براي پخش شايعات و اطلاعات غلط در ميان راي‌دهندگان امريكايي استفاده مي‌كنند، اما يك تفاوت عمده ميان فعاليت‌ها آنها در مقايسه با سال 2016 ديده مي‌شود.
روزنامه نيويورك‌تايمز در اين باره نوشته است روس‌ها امسال تلاش ويژه‌اي براي بازنشر بيانيه‌ها، اظهارات و توييت‌هاي «گمراهكننده» رييس‌جمهور ترامپ صورت مي‌دهند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد يكي از موضوعات مورد علاقه روس‌ها در صحبت‌هاي رييس‌جمهور، اظهارات او پيرامون احتمال تقلب در انتخابات از طريق راي‌گيري پستي است. تعدادي از تحليلگران امنيت ملي و همچنين مسوولان امريكايي معتقدند در حال حاضر ترامپ نقش اصلي را در توليد اطلاعات دروغين بر عهده گرفته و ديگر روس‌ها نياز ندارند وقت زيادي را براي جست‌وجوي موضوعات مورد مناقشه و اختلاف برانگيز صرف كنند. آنها در خانه مي‌مانند از صفحه توييتر ترامپ عكس مي‌گيرند، اظهارات گمراهكننده او را نقل مي‌كنند و مي‌كوشند تا اين مطالب در فضاي مجازي به خوبي ديده شود.
اين اقدامات بخشي از كارزار روس‌هاست كه كريستوفر ري، رييس اداره امنيت فدرال امريكا (اف‌بي‌آي) در كنگره درباره آن هشدار داد و اعلام كرد كه روس‌ها در راستاي «ايجاد تفرقه و اختلاف» و «تحقير» جو بايدن، كانديداي دموكرات‌ها و معاون اول دولت باراك اوباما تلاش مي‌كنند. به گفته او، روسيه معتقد است كه بايدن نگاهي ضدروسي دارد و رييس‌جمهور شدنش مي‌تواند دردسري جدي براي كرملين باشد. واكنش‌ها و اقداماتي كه دولت ترامپ نسبت به تلاش‌هاي روسيه براي دخالت در روند انتخابات رياست‌جمهوري اتخاذ مي‌كند از نظر سياستمداران امريكايي و به ويژه دموكرات‌ها بسيار نگران‌كننده است. ترامپ روز سه‌شنبه در رابطه با صحبت‌هاي رييس اف‌بي‌آي در ميان نمايندگان كنگره اعلام كرد كه كريستوفر ري ناراضي است و او بيش از حد درباره اين مسائل بزرگنمايي مي‌كند. رييس‌جمهور امريكا همچنين با طرح مساله دخالت چين در انتخابات امريكا گفت كه «نمي‌دانم چرا كسي در اين باره سخني نمي‌گويد.» كريستوفر ري در كنگره گفته بود كه به نظر مي‌رسد دولت امريكا در تلاش است تا تهديد دخالت روسيه در انتخابات و همچنين اقدامات سفيدپوستان نژادپرست را كمرنگ جلوه دهد چرا كه صحبت در اين باره را به نفع كارزار انتخاباتي رييس‌جمهور ترامپ ارزيابي نمي‌كند. برايان مورفي، رييس سابق كميته اطلاعات وزارت امنيت داخلي امريكا در اين باره مي‌گويد برخي مسوولان ارشد دولت ترامپ از انتشار گزارش مربوط به دخالت‌هاي خارجي جلوگيري مي‌كردند. به گفته او، پيش‌نويس يك گزارش امنيتي در ماه آگوست هشدار داده شده بود كه سفيدپوستان نژادپرست افراطي و روسيه اصلي‌ترين تهديدات پيش روي رقابت‌هاي انتخاباتي سال 2020 هستند. مورفي تاكيد كرده كه در گزارش مذكور اين هشدار وجود داشت كه تاكتيك روسيه تكيه بر پخش شايعات و اطلاعات گمراهكننده در شبكه‌هاي اجتماعي نظير فيسبوك، اينستاگرام و توييتر خواهد بود. او تاييد كرده كه نگراني مسوولان ارشد از تاثيرگذاري اين موضوع روي كارزار انتخاباتي دونالد ترامپ عامل ممانعت آنها از انتشار اين گزارش امنيتي بوده است.
بي‌اعتمادي به انتخابات؛ راهبرد طولاني مدت
كارشناسان هشدار داده‌اند كه تلاش‌ها براي بي‌اعتبار كردن انتخابات امريكا بخشي از يك برنامه بلندمدت است و همراهي ترامپ با اين بازي خطرناك خواهد بود. سي‌ان‌ان در اين باره مي‌نويسد: اگر ماجراي انتخابات رياست‌جمهوري سال 2016 فقط يك عمليات مداخله‌آميز خارجي به نفع ترامپ بود، اما حال اقدامات و ماجراهاي انتخاباتي 2020 به طور كامل به معناي تلاش ترامپ براي استفاده از قدرت اجرايي دولت در جهت انحراف در نتايج انتخابات است. چنين چيزي هرگز در طول تاريخ انتخابات مدرن امريكا وجود نداشته و هرگز ما تاكنون شاهد اين نبوده‌ايم كه يك رييس‌جمهور مشغول كار در امريكا به صورت علني و بدون شرمساري از گفته‌ها و اظهارات خود تلاش كند تا دوره چهارساله منتخبان و دموكراسي امريكا را فاسد و ناركارآمد نشان دهد. به نوشته سي‌ان‌ان، اين اقدامات و اظهارات ترامپ همچنين از سوي «ويليام بار»، دادستان كل امريكا نيز مورد نقد قرار گرفته و ويليام بار اعلام كرده كه تلاش‌هاي ترامپ براي بي‌اعتبار كردن فرآيند راي‌گيري پستي و تلاش براي تغيير اين فرآيند، اقدامي خطرناك و به شدت نامناسب است. دادستان كل امريكا همچنين با هشدار نسبت به اقدامات امريكا در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام كرده كه اين اقدامات ترامپ به معناي بازي با آتش است و در واقع به معناي اين است كه خيلي راحت كشور تقسيم و دچار شكاف مي‌شود. با اين حال دادستان امريكا در پاسخ به اين درخواست كه از او خواسته شد درباره تلاش بازيگران و مخالفان خارجي امريكا براي سرريز كردن آراي پستي تقلبي، مداركي را ارايه دهد، گفت كه هنوز هيچ مدركي دال بر تهديد انتخابات به اين روش در دسترس نيست. اين خبرگزاري نوشته است كه ادامه اين وضعيت مي‌تواند نه تنها انتخابات كنوني كه تمام انتخابات‌هاي آينده را تحت‌تاثير قرار دهد.