مشاور سياست خارجي جو بايدن از سياست نامزد دموكراتها در قبال تهران گفت
تمديد برجام، مقابله با ايران
گروه ديپلماسي| كمتر از دو ماه تا برگزاري انتخابات رياستجمهوري ايالاتمتحده زمان باقي است. بازه زماني اندكي كه طبيعتا به صحنه نبرد ميان نامزد جمهوريخواهان و دموكراتها تبديل خواهد شد. هر دو طرف تلاش خواهند كرد با وعدههاي متفاوت و مانورهاي تبليغاتي، آراي سرگردان بيشتري را به سمت سبدهاي راي خود واريز كنند. همزمان در حوزه سياست خارجي دو طرف تلاش ميكنند نظر لابيهاي تاثيرگذار و همچنين متحدان سنتي امريكا را جلب كنند. باتوجه به شكستهاي پياپي دونالد ترامپ در حوزه سياست خارجي، زمين اين حوزه براي بازي جو بايدن بسيار هموار شده و البته كه به نظر ميرسد نامزد دموكراتها به خوبي در حال دلبري از متحدان امريكا و كشورهايي كه از سياست خارجي ترامپ ناراضي هستند، است. يكي از اصليترين پرسشهايي كه اين روزها مطرح ميشود اين است كه جو بايدن در صورت پيروزي با بحراني كه دونالد ترامپ پيرامون برنامه هستهاي ايران ساخته چه خواهد كرد؟ آيا به توافق چندجانبه با ايران (برجام) بازميگردد يا از زمين مينگذاري شده توسط ترامپ براي دستاورد حداكثري در هرگونه مذاكره با ايران استفاده خواهد كرد؟ قريب به دو هفته پيش بود كه جو بايدن در مقالهاي نسبتا تفصيلي كه سيانان آن را منتشر كرد به صراحت اعلام كرد كه در صورت پيروزي اگر ايران به تعهدات برجامي خود بازگردد، دولت او نيز بازگشت به برجام را به عنوان نقطه آغاز مذاكره جديد با ايران در نظر خواهد گرفت. آنتوني بلينكن در مصاحبه با سيبياس نيوز به سوال اين رسانه درباره مواضع نامزد دموكراتها در انتخابات رياستجمهوري امريكا درباره ايران پاسخ داد. براساس ترجمه خبرگزاري فارس، بلينكن كه در دولت باراك اوباما قائممقام وزارت خارجه امريكا و عضو تيم مذاكرهكننده هستهاي با ايران بوده، بهشدت به مواضع دولت دونالد ترامپ در قبال ايران تاخت. مشاور سياست خارجي جو بايدن گفت: «(مواضع دولت امريكا درقبال ايران) يك كيفرخواست وحشتناك درخصوص سياست خارجي دولت كنوني است. وقتي رييسجمهور ترامپ از توافق (هستهاي) ايران كنار كشيد، توافقي كه كاملا به طريقي قابل راستيآزمايي راه ايران به سمت ساختن سلاحهاي اتمي را ميبست و موثر بود. او قول يك توافق بهتر (از برجام) را داد اما دقيقا برعكس اين مساله اتفاق افتاد. ايران دارد دوباره توانمندي هستهاي خود را بازسازي ميكند. رييسجمهور ترامپ عملا ايران را از تعهداتش ذيل توافق هستهاي آزاد كرد و در نتيجه آن اكنون (ايران) در حال غنيسازي اورانيوم در سطوح بالاتر است و ذخايرش را بيشتر ميكند و دارد سانتريفيوژهاي پيشرفتهتر استفاده ميكند و زمان گريز ايران براي داشتن مواد اتمي مورد نياز جهت ايجاد سوخت (بمب اتمي) از بيش از يك سال طبق مفاد توافق موسوم به برجام به چند ماه كاهش يافته است. همه اينها تحت نظارت و جلوي چشمان رييسجمهور ترامپ حادث شده است و او هيچ برنامهاي براي پرداختن به اين موضوع ندارد. خب در فرآيند انجام اين كارها (توسط دولت ترامپ) ما تقريبا همه شركاي كليديمان را با خود بيگانه كرديم؛ شركايي كه ميخواستند به اين توافق (برجام) پايبند باقي بمانند و آنها هماكنون اغلب انرژي خودشان و تلاشهايشان را به منظور زنده نگه داشتن اين توافق صرف كردهاند تا اينكه بخواهند با ما براي مقابله با برخي از رفتارهاي شوكهكننده ايران در ديگر نقاط جهان و در ديگر حوزهها همكاري كنند.» نفر دوم وزارت خارجه دولت سابق امريكا به ناكامي اخير دولت اين كشور در شوراي امنيت سازمان ملل براي تمديد محدوديت تسليحاتي ايران و همچنين كليد زدن مكانيسم ماشه اشاره كرد. او گفت: «ما همين چند روز قبل شاهد جديدترين نمايش بودهايم، موضوع محدوديتهاي تسليحات متعارف كه در ماه اكتبر منقضي ميشوند. ايالاتمتحده تلاشي را به منظور تمديد نامحدود (محدوديتهاي تسليحاتي ايران) كليد زد اما ما از بين ۱۵ عضو شوراي امنيت سازمان ملل فقط توانستيم حمايت يك كشور را كسب كنيم. روسيه و چين توانستند از حقشان براي وتو استفاده نكنند. اين يك افتضاح ديپلماتيك (براي امريكا) بود. حالا ما داريم از مفاد موجود درباره اعمال بازگشت خودكار تحريمها در توافق هستهاي ايران (مكانيسم ماشه) كه توسط رييسجمهور اوباما و دولتش مورد مذاكره قرار گرفت، استفاده ميكنيم.»
به گفته بلينكن، «فقط يك موضوع اين وسط وجود دارد و آن اينكه، امكان متوسل شدن به اين مفاد براي بازگرداندن تحريمها براي كسي ممكن است كه مشاركتكننده در اين توافق باشد، دولت (ترامپ) در بيانيه مطبوعاتي خود در زمينه خروج از توافق عملا اين تيتر را انتخاب كرده بود: «پايان دادن به مشاركت ايالاتمتحده در برجام.» در نتيجه شركا و متحدانمان دارند ميگويند: «شما نميتوانيد تحريمها را احيا كنيد، چراكه شما ديگر مشاركتكننده اين توافق نيستيد.» مشاور سياست خارجي نامزد دموكرات انتخابات رياستجمهوري امريكا در اين مصاحبه، بر قصد و تلاش بايدن براي «طولاني كردن» مفاد و محدوديتهاي موجود در توافق هستهاي برجام از يكسو و از سوي ديگر، «مقابله با ديگر رفتارهاي ثباتزداي ايران» تاكيد كرد.
بلينكن مدعي شد: «اگر جو بايدن رييسجمهور شود، در صورت بازگشت ايران به پايبندي به توافق هستهاي (برجام) ما هم همين كار را خواهيم كرد اما بعد از آن ما از اين كار به عنوان يك نقطه عزيمت استفاده خواهيم كرد و در همكاري با متحدان و شركايمان تلاش ميكنيم (مفاد و محدوديتهاي موجود در برجام) را تقويت و مدت آن را طولاني كنيم. به نظر من چنين كاري ارزش خاص خود را دارد، چراكه ما را دوباره به نقطه مشترك با متحدان و شركايمان بر ميگرداند، در نتيجه ما به گونه موثرتري ميتوانيم با همكاري يكديگر، ديگر فعاليتهاي ثباتزداي ايران را پس بزنيم و از اين موضوع اطمينان حاصل كنيم كه وقتي موضوع اين فعاليتها در ميان باشد، ايران منزوي ميشود و نه امريكا.» مشاور بايدن پيش از اين ضمن تمجيد از مفاد برجام ادعا كرده بود، اين توافق به گونهاي طراحي شده كه امريكا ميتوانست با ماندن در آن تحريمهاي تسليحاتي ضد ايران را تمديد كند.