هنر نابهنگام

بحث ما در گفتارهاي پيشين به آنجا رسيد كه آيا موسيقي تنها محصول ذهن بشر است يا نيرويي ماوراي ذهن بشري هم در شكل‌گيري آن نقش دارد؟ اساسا اثبات وجود نيروهاي غيرمادي و تاثيرشان بر فعاليت‌هاي انسان اگر ناممكن نباشد بسيار دشوار به‌نظر مي‌رسد، اما در صورتي كه شخص از تجربه ارتباط با اين نيروها برخوردار باشد موضوع ملموس‌تر و روشن‌تر است. شايد اگر تمام نقادان و پژوهشگران حوزه موسيقي آهنگساز هم بودند، متون و مقالات مربوط به مباحث اساسي موسيقي طور ديگري نگاشته مي‌شدند! اگر مثل من اين تجربه شگفت‌انگيز (آهنگسازي) را داشته باشيد احتمالا در اين مورد كه مي‌توان تمام يك قطعه موسيقي را با فرم و سازبندي كامل فارغ از طول مدت اثر در كسري از ثانيه دريافت كرد يا به نحوي شنيد با من هم‌نظر مي‌شديد! ظاهرا يكي از نشانه‌هاي حضور معنويت در خلق يك اثر هنري همين يك‌بارگي پديده خلق است؛ از آنجا كه به دام افتادن در زمان تنها در حوزه ذهن صورت مي‌گيرد، به نظر مي‌رسد شكل‌گيري يك اثر در عدم حضور زمان (به عنوان نماينده جهان ماده) در حوزه‌اي غيرمادي صورت مي‌گيرد. به هر روي اگر اين تجربيات كمي ملموس‌تر و عيني بود جاي اميدواري بود كه ارايه اين مطالب با روش‌هاي ساده‌تري امكان‌پذير باشد. در اين صورت مي‌شد در رابطه با بخش‌هاي غيرصوتي موسيقي راحت‌تر با شما گفت‌وگو كرد! درست خوانديد! بخش‌هاي غيرصوتي موسيقي. درواقع آهنگسازي پديده‌اي كاملا شهودي و شخصي است؛ نه اينكه دانش و تجربه در اين كار به شما كمكي نكند كه البته تنها كمك مي‌كند. نسبت آهنگسازي به موسيقي چيزي شبيه نسبت شاعري است به ادبيات.شما مي‌توانيد علاقه‌مند، مطالعه‌گر جدي يا حتي متخصص در ادبيات باشيد اما يك بيت شعر هم ننويسيد يا به قول «آندري تاركوفسكي» (كارگردان فقيد روسي) مي‌توانيد فيلمسازي را در سه ماه بياموزيد اما كارگردان نشويد.به هر حال در آهنگسازي با بخش‌هايي از موسيقي يا بهتر بگويم معنا سروكار داريد كه هنوز به اصوات ترجمه نشده‌اند. درست است كه بايد از دستور زبان مقصد مطلع بود و اصول و قواعد ترجمه را رعايت كرد، اما مهم‌ترين موضوع اين است كه مطلبي براي ترجمه وجود داشته باشد و اين مطلب همان ايده اصلي و كلي يك اثر است.
اصولا تجزيه و تحليل يك پديده انتزاعي و شهودي كاري بسيار دشوار و دقيق است اما از اين حقيقت كه  جز كلام و گفتار راه مناسب‌تري براي بيان اين مفاهيم نداريم هم گريزي نيست.