وضعيت داوري فوتبال كشورمان در آستانه شروع ليگ بيستم تبديل به يك علامت سوال بزرگ براي اهالي فوتبال شده است. در چند روز گذشته دو خبر عجيب در حوزه داوري منتشر شد؛ يكي گرفتن تعهدنامه از داوران و ديگري انتصاب فريدون اصفهانيان به سرپرستي كميته داوران فدراسيون فوتبال. در مورد اول فدراسيون طي يك اقدام عجيب تعهدنامه‌اي براي داوران فوتبال ارسال كرد و در آن از داوران خواست تمام مسووليت‌هاي احتمالي ناشي از بيماري كرونا در ايام ليگ را برعهده بگيرند. به اين معنا كه اگر داوري در ايام رقابت‌ها و به واسطه سفرها و قضاوت در مسابقات به بيماري كوويد۱۹ مبتلا شد هيچ مسووليتي متوجه فدراسيون نخواهد بود. درحالي كه جامعه داوري و رسانه‌ها از شنيدن اين خبر متعجب بودند، اسماعيل سفيري كه حالا بايد او را رييس سابق كميته داوران فدراسيون بدانيم، اعلام كرد از اين موضوع چيزي نمي‌داند! طولي نكشيد سفيري كه مشخص بود نتوانسته آن هماهنگي لازم با دپارتمان داوري و مديران فدراسيون را ايجاد كند بركنار و فريدون اصفهانيان ۶۲ ساله و بازنشسته با حفظ سمت در هيات رييسه فدراسيون فوتبال دوباره به صندلي رياست كميته داوران رسيد. در كنار چنين رخدادهايي بايد به معضلات هميشگي داوران نظير دستمزد پايين يا پرداخت نشدن مطالبات و همچنين فشار رواني روي جامعه داوري از طرف اهالي فوتبال هم اشاره كنيم. براي بررسي تمام اين اتفاقات گفت‌وگويي با «مسعود مرادي» داور بين‌المللي و بازنشسته كشورمان ترتيب داديم.
نظر‌تان در مورد بازگشت آقاي اصفهانيان چيست؟
به هر حال اين تصميمي است كه در فدراسيون فوتبال گرفته شده و آنها حتما دلايلش را خودشان مي‌دانند. آقاي اصفهانيان فردي است كه تجربه اين كار را داشته. البته خيلي‌هاي ديگر هم بودند كه تجربه داشتند. آقاي سفيري پيش از ايشان بودند. در دوره‌هاي قبل‌ترش آقاي غياثي را داشتيم و خيلي‌هاي ديگر. همه اين افراد هم بالاخره در جامعه داوري كشور صاحب‌نظر و باتجربه هستند. من فقط مي‌توانم براي اين عزيزان در كميته داوران آرزوي موفقيت كنم، منتها خواهشم اين است هر عزيزي كه مسووليت قبول مي‌كند براي اجراي برنامه‌هايش واقعا نياز به حمايت قوي از سوي فدراسيون فوتبال دارد. عدم حمايت فدراسيون فوتبال از داوري نمي‌تواند خيلي قابل قبول باشد.
خيلي از پيشكسوتان داوري به انتخاب آقاي اصفهانيان انتقاد كردند و به اين نكته اشاره داشتند كه ايشان در سال‌هاي گذشته مدت زيادي اين مسووليت را برعهده داشت و ديگر چيز جديدي ندارد كه به داوري اضافه كند.
حقيقتش نمي‌دانم چه كمكي مي‌توانند بكنند. من در تشكيلات فدراسيون فوتبال نيستم و نمي‌دانم ايشان بر چه اساسي انتخاب شدند. حرف من اين است كه به هر حال ايشان در يك دوره طولاني مسووليت داشتند و اميدوارم از تجاربي كه در آن دوره به دست آوردند اين بار در جهت بهبود وضعيت داوري كمك بگيرند. به هر حال قبول كنيم كساني كه در اين سمت به كار گرفته مي‌شوند تجاربي به دست مي‌آورند.
پس فكر مي‌كنيد وضعيت داوري ممكن است بهتر شود؟
الان مشكل ما بحث آقاي اصفهانيان نيست. من اگر بخواهم كلان صحبت كنم بايد به بلاتكليفي فدراسيون فوتبال اشاره كنم. اينكه الان فدراسيون براساس آن مشكلاتي كه در پرونده ويلموتس به وجود آمد دچار مشكل است. در كنارش بحث اساسنامه پيش آمده و مدام مي‌گويند بايد تصويب شود و اگر نشود به مشكل مي‌خوريم. هنوز هم فكر مي‌كنم اساسنامه تصويب نشده باشد. بايد تغييرات مدنظر در اساسنامه داده شود و بعد فيفا تاييد كند و سپس برويم به سمت مجمع چون انتخابات فدراسيون بايد انجام شود. خب اين نشان مي‌دهد فدراسيون در يك بلاتكليفي قرار دارد. خدا نكند بلاتكليفي فدراسيون به داوران سرايت كند. داور انگيزه مي‌خواهد. اين انگيزه فقط مالي نيست. گرچه بسياري از داوران هنوز از فدراسيون بابت سال‌هاي قبل طلبكار هستند. داوري نياز به ثبات و حمايت فدراسيون دارد. ما آن ثبات را هنوز نداريم. همه چيز در حالت موقت است.
بحث مهمي كه اين اواخر به وجود آمد مجبور كردن داوران به امضاي تعهدنامه در مورد بيماري كرونا بود. چرا چنين چيزي از داوران درخواست شده؟
من متن آن تعهدنامه را ديدم. بعضي از بندهايش خوب بود. اينكه داوري اگر نخواهد امسال داوري كند يا خانواده‌اش بگويند با شرايط كرونا بهتر است كنار بكشي، مي‌تواند تصميم بگيرد و انتخاب كند خوب است. اما اينكه تعهد گرفته شود كه اگر مشكلي براي داور پيش آمد فدراسيون فوتبال از خودش سلب مسووليت كند اصلا قابل پذيرش نيست. گمان مي‌كنم شبهه‌اي در اين ميان وجود دارد. بايد بدانيم داور براي فوتبال و براساس ابلاغ فدراسيون براي قضاوت مي‌رود و اگر هر اتفاقي رخ دهد، مثلا خداي نكرده تصادف كند چون برخي داوران زميني سفر مي‌كنند يا كرونا بگيرند مسووليتش به عهده فدراسيون فوتبال است. فدراسيون نمي‌تواند تعهد بگيرد چون اينها براساس ابلاغ فدراسيون مي‌روند. حق داوران است كه مورد حمايت فدراسيون فوتبال باشند. فكر مي‌كنم آن بند شبهه‌دار بايد درست شود. اينكه داور اگر نخواست به مسابقات برود جايگاهش در آن رده از ليگ حفظ شود خيلي خوب است ولي تعهد نبايد گرفته شود.
باتوجه به اتفاقات اخير به نظر مي‌رسد به قشر داوران بيش از حد ظلم مي‌شود.
مي‌توانم اين‌طور بگويم كه در هيچ دوره‌اي آن نگاهي كه بايد به داوري ما مي‌شد از سوي تشكيلات فوتبال ما وجود نداشته و اين خيلي بد است.
در مجموع فكر مي‌كنيد سال آينده در ليگ شاهد بهبود وضعيت داوري خواهيم بود؟
خيلي صريح به شما مي‌گويم. تعارف هم ندارم. آنچه من از توانمندي داوران كشورمان سراغ دارم خيلي بيشتر از اينهاست اما آنچه شاهد بودم در ليگي كه گذشت، البته ببخشيد اين را مي‌گويم، براي من با تجربه‌اي كه دارم قابل قبول نبود. داوران ما دچار اشتباهات فاحشي در بسياري از مسابقات بودند. با احترامي كه براي داوران كشورم قائلم و خودم جزيي از اينها هستم و خودم را از اينها مي‌دانم، اما عملكردي كه در سال گذشته شاهدش بوديم به نظرم خوب نبود و داوران ما نتوانستند آن توانايي و عملكرد قابل‌قبول‌شان را براي اهالي فوتبال به اثبات برسانند. دليلش هم شايد همين بلاتكليفي فوتبال بوده.
چه كار كنيم كه وضعيت داوري در فصل آينده بهتر شود؟
اگر مي‌خواهيم فصل جديد را با داوري‌هاي بهتر شروع كنيم بايد اختلاف سليقه‌ها را كنار بگذاريم و همه دست به دست هم دهيم. پيشكسوتان، كساني كه دستي بر داوري داشتند، روساي قديم و جديد كميته داوران، همه به آقاي اصفهانيان كمك كنند تا با يك فضاي يك‌دل برويم جلو. داوران بايد دلگرم شوند و بدانند بزرگان داوري پشت‌شان هستند. مطمئن باشيد بيش از مسائل اقتصادي و حق‌الزحمه داوران جوان به كمك روحي، رواني و دلگرمي نياز دارند. اگر مي‌خواهيم عملكرد بهتري از داوران شاهد باشيم بايد اختلاف‌ها كنار گذاشته شود. پيشكسوتان داوري بايد به هم كمك كنند. خيلي‌ها بودند كه در كميته داوران سمت داشتند. آقاي عنايت را داشتيم. آقاي غياثي يا منوچهر خان نظري در گذشته‌هاي دورتر در زمان ما. آقايان سفيري و ممبيني و اصفهانيان و همه و همه دست به دست هم بدهند و جلو بروند آن هم با يك هدف كه ارتقاي داوري كشورمان است. اگر اختلاف باشد به مشكل مي‌خوريم و اين به داوران هم منتقل مي‌شود و روي عملكردشان تاثير منفي مي‌گذارد.
فكر مي‌كنيد وي‌اي‌آر وارد مي‌شود؟
وي‌اي‌آر پروسه‌اي دارد كه دقيقا نمي‌دانم فدراسيون در كدام مرحله‌اش است، اما خب اين روند بايد طي شود. از جمله اينكه بايد افراد آموزش ببينند و دستگاهي كه مي‌آيد مورد تاييد فيفا باشد. فكر كنم دو، سه مرحله‌اش گذشته و فكر نمي‌كنم بيش از دو مرحله از آمدن وي‌آي‌آر به ايران مانده باشد. اميدوارم فدراسيون زودتر پيگيري كند تا آموزش‌هاي لازم داده شود و امكانات موردنياز فراهم شود تا در تمام كشور اين سيستم مورد استفاده قرار بگيرد، چون نمي‌شود ما در استاديوم آزادي كمك‌داور ويديويي داشته باشيم و در آبادان نداشته باشيم. بايد در تمام مسابقات سطح ليگ وي‌اي‌آر استفاده شود. به همين دليل فكر مي‌كنم بايد با شتاب بيشتري در اين زمينه حركت كنيم. درنهايت هم براي تمام جامعه داوري كشورمان آقاي اصفهانيان و كساني كه زحمت مي‌كشند، آرزوي موفقيت دارم.
فدراسيون در يك بلاتكليفي قرار دارد. خدا نكند بلاتكليفي فدراسيون به داوران سرايت كند. داور انگيزه مي‌خواهد. اين انگيزه فقط مالي نيست. گرچه بسياري از داوران هنوز از فدراسيون بابت سال‌هاي قبل طلبكار هستند. داوري نياز به ثبات و حمايت فدراسيون دارد. ما آن ثبات را هنوز نداريم. همه چيز در حالت موقت است.