با رسيدن به ساعت‌هاي پاياني انتخابات امريكا رخ داد
اوج‌گيري ريسك سقوط در بازارهاي جهان
گروه اقتصادي
نتايج اوليه انتخابات امريكا و تاثير آن بر بازارهاي مالي آنقدر اهميت دارد كه رسانه‌هاي دنيا به طور لحظه به لحظه به دنبال آن باشند. هر چند در ساعات گذشته عكس‌العمل بازارها نيز تا حدي مشخص شده است اما تا لحظه نگارش اين گزارش(ساعت 17روز سه‌شنبه) تنها اخباري از انتخابات امريكا به بيرون مخابره شده كه نشان مي‌دهد، نامزد حزب دموكرات جلوتر است هر چند اين فاصله آنقدرها زياد نيست كه بتوان با قطعيت برنده را اعلام كرد. اما موجب شده كه نااطميناني در بازارها در ساعات منتهي به اعلام نتايج شدت بيشتري بگيرد. اوپك پلاس هنوز بر سر دوراهي تمديد كاهش توليد يا افزايش توليد مانده و منتظر است رييس‌جمهور جديد انتخاب شود هر چند قرنطينه مجدد در كشورهاي فرانسه، آلمان و انگليس نيز به ابهام درخصوص آينده نفت دامن زده است. طلا نيز با وجود اينكه مهم‌ترين مامن سرمايه‌گذاران در شرايط سخت است، نتوانست صعود كند و كاهش قيمت يافت. نااطميناني در بازارها و دست روي دست گذاشتن سرمايه‌گذاران به دليل رقابت شانه به شانه دو نامزد است كه همين امر باعث مي‌شود هيچ نظرسنجي و پيش‌بيني‌اي قابل اعتماد نباشند. هر چند احتمال وقوع درگيري و نپذيرفتن نتيجه انتخابات توسط ترامپ، ريسك سرمايه‌گذاري در بازار سرمايه را نيز افزايش داده كه اين امر علاوه بر بالا رفتن ريسك سقوط در بازارها به ابهام بيشتر در خصوص آينده بازار سرمايه و عقب‌نشيني سرمايه‌گذاران نيز دامن مي‌زند.
نفت، دوراهي كاهش يا افزايش توليد
بازار نفت بيشتر از بازارهاي سرمايه و طلا نااطميناني دارد چراكه هر كدام از نامزدها ديدگاه‌هاي متفاوت و به واقع در تضاد با يكديگر دارند. ترامپ تمام تلاش خود را براي ادامه‌دار شدن حضور امريكا در جايگاه نخست توليدكنندگان نفت در جهان به كار مي‌گيرد اما بايدن معتقد است بايد از نفت عبور كرد و به سمت انرژي‌هاي پاك رفت. در اين راستا و روز دوم نوامبر، ترامپ فرماني را براي حمايت از صنعت نفت و گاز شيل امضا كرد. بر اين اساس وزير انرژي امريكا موظف است، گزارشي «درباره تاثير اقتصادي ممنوعيت يا محدوديت قابل ملاحظه استفاده از تكنيك شكاف هيدروليكي و ساير فناوري‌ها» آماده كند. ترامپ بارها عنوان كرده كه بايدن مي‌خواهد استفاده از روش فركنيگ را ممنوع كند. فرمان اخير ترامپ براي جذب آراي ايالت مهم در صنعت انرژي پنسيلوانيا داده شده است. اويل پرايس مهم‌ترين عامل بر تعداد آراي دو كانديد را سياست‌هاي محيط زيستي مي‌داند. هر چند اغلب امريكايي‌ها از تغييرات جوي نگرانند اما توليد ناخالص برخي ايالت‌هاي دموكرات وابسته به استخراج نفت و گاز است كه همين امر مي‌تواند بر آراي آنها به بايدن تاثيرگذار باشد. پيش‌بيني‌ها حاكي از آن است كه در صورت انتخاب بايدن، توليد نفت شيل تا سال 2021 روزانه دو ميليون بشكه كاهش مي‌يابد. اما وجه تمايز دو نامزد در خصوص بازار نفت تنها به ميزان توليد باز نمي‌گردد بلكه ساير مسائل جانبي از جمله «احتمال حضور كشورهاي ايران، ليبي و ونزوئلا» در بازار نفت را نيز شامل مي‌شود. بر اساس آنچه بايدن در مناظره‌ها اعلام كرده در صورت انتخابش، احتمال حضور كشورهاي تحريم شده نفتي در بازار نفت بالا مي‌رود چراكه مي‌خواهد تحريم‌ها براي اين كشورها را كاهش دهد. هر چند اين امر به يك‌باره رخ نمي‌دهد اما امكان حضور مجدد كشورهاي توليدكننده نفت در بازار آن هم در شرايطي كه تقاضا در سال آينده ميلادي در بهترين حالت 10 درصد كمتر از سال 2019 است زنگ خطري براي توليدكنندگان عمده نفت، عربستان و روسيه خواهد بود چراكه مي‌تواند قيمت نفت را كاهش دهد كه اين امر به نفع كشورهاي نفتخيزي كه بودجه‌اي وابسته به آن دارند، نيست. در اين راستا روز گذشته بلومبرگ از يك منبع آگاه به روسيه گزارش داده كه «ممكن است احتمال كاهش توليد اوپك پلاس بيشتر شود. اما اين موضوع به عنوان مساله اصلي مورد بررسي نخواهد گرفت و تمركز اصلي روي تاخير احتمالي افزايش توليد است.» اعضاي اوپك پلاس نيز منتظر نتيجه انتخابات امريكا هستند تا مهم‌ترين سياست براي بازار نفت را در پيش گيرند.
بازار سرمايه قفل است
پيش‌بيني‌ها بر بالا بودن شانس انتخاب بايدن است اما رقابت شانه به شانه دو نامزد ممكن است خطاي پيش‌بيني را افزايش دهد. بر اساس آنچه بازار سرمايه امريكا و بورس‌هاي مهم دنيا نشان داده‌اند اين انتخابات مي‌توان كليد صعود يا نزول برخي شاخص‌ها باشد. به گونه‌اي كه با انتشار هر خبري مبني بر تشكيل صفوف طولاني راي‌دهندگان در ايالت‌ها يا حمايت باراك اوباما از دستيار پيشين خود برخي شاخص‌ها شانس يك كانديد را بيشتر دانسته و صعود مي‌كنند. رقابت ميان كانديداها در امريكا تاثيرات فراواني نيز بر وال استريت گذاشته و برخي شاخص‌ها را قفل كرده است. برخي تحليلگران گلدمن ساكس پيش‌بيني كرده بودند كه «موج آبي در راه است كه در آن دموكرات‌ها كاخ سفيد و سنا را باز پس گرفته و كنترل مجلس نمايندگان را بر عهده مي‌گيرند.» به باور اين تحليلگران اين امر مي‌تواند از نااطميناني بازارها بكاهد و نتيجه مثبت براي آنها داشته باشد. گلدمن ساكس در بخش ديگري از تحليل خود نوشته كه بالا بودن احتمال «موج آبي» و به توافق رسيدن دولتمردان در امريكا بر سر بسته محرك مالي حداقل دو تريليون دلاري پس از مراسم تحليف مي‌تواند تاثيرات بالقوه‌اي بر بازارهاي جهاني در راستاي بهبود كاركردشان بگذارد. گلدمن ساكس معتقد است، برنامه‌هاي بلندمدت بايدن درباره زيرساخت‌هايي مانند بهداشت، آموزش و آب و‌هوا مي‌تواند ماليات بر شركت‌ها را افزايش دهد كه آثار آن با منفي شدن برخي شاخص‌ها همراه خواهد بود. با وجود اينكه ترامپ در كارزار انتخاباتي خود بارها از «خرد شدن اقتصاد امريكا به وسيله دموكرات ها» گفته بود اما يافته‌هاي moodysanalytics نشان مي‌دهد كه پيشنهادهاي اقتصادي بايدن مي‌تواند 7.4 ميليون شغل ديگر بيشتر از پروژه‌هاي اقتصادي ترامپ ايجاد كند. بر اساس گزارش‌هاي مودي اقتصاد در نيمه دوم سال 2022 نزديك به دو سال زودتر از برنامه ترامپ به استخدام كامل باز خواهد گشت. با وجود اينكه در نظرسنجي‌هاي امريكا اغلب مديران اجرايي به بايدن راي مي‌دهند اما 55 درصد صاحبان كسب وكار ترامپ را براي رياست‌جمهوري مناسب مي‌دانند.
طلا كاهش يافت
نامشخص بودن نتيجه انتخابات در ايالت‌هاي تاثيرگذار علاوه بر اينكه سرمايه‌گذاران را در بلاتكليفي قرار داده احتمال افزايش تنش و درگيري پس از اعلام نتايج را هم افزايش داده است. قيمت هر اونس طلا روز گذشته و با وجود نزديك بودن رقابت دو كانديد در ايالت‌هاي مهم 0.33 درصد كاهش يافت و به 1889 دلار و 20 سنت رسيد. سرمايه‌گذاران معتقدند برنامه‌هاي اقتصادي بايدن مي‌تواند نقدينگي فراواني به بازارها تزريق كند تا اقتصاد امريكا از حالت ركود خارج شود. قرار بود بسته كمك‌هاي مالي به اقتصاد امريكا تا پيش از انتخابات به تصويب برسد كه پس از ابتلاي ترامپ به كرونا، مذاكره براي آن به بعد از انتخابات رياست جمهوري موكول شد. تصور سرمايه‌گذاران اين است كه بايدن مي‌تواند سريع‌تر از ترامپ بسته را نهايي كرده و اقتصاد امريكا را نجات دهد.