يونان و تركيه، زبان تهديد به‌ جاي گفت‌وگو و ديپلماسي

تركيه با اعلام ناوتكس جديد فعاليت كشتي اكتشافي Oruc Reis در شرق مديترانه را تا 29 نوامبر تمديد كرد. منطقه اعلام‌شده در ناوتكس جديد، در فاصله 6 مايلي جزيره يوناني كاستلوريزو قرار دارد. اين اقدام پس از اظهارات اخير وزير دفاع تركيه مبني بر وجود مناطق مبهم در اژه صورت مي‌گيرد. او مدعي است حاكميت شماري از جزاير به يونان داده نشده است، اقدامات يونان در جزايري كه حاكميت آنها به هيچ‌وجه به اين كشور داده نشده، كاملا ناديده گرفته مي‌شود اما مطالعات علمي و فني ما را تحريك‌آميز مي‌دانند. اين واقعا رويكرد اشتباه بوده و برازنده حسن همجواري نيست. سخنگوي وزارت خارجه تركيه تاكيد دارد منطقه فعاليت كشتي Oruc Reis در داخل فلات قاره تركيه است. از ژوييه گذشته تاكنون وزارت خارجه تركيه شش‌بار به ادعاهاي طرف يوناني پاسخ داده است. يونان به ‌جاي انتشار بيانيه به دعوت ما براي مذاكره پاسخ مثبت دهد. آتن از تركيه خواسته است ناوتكس غيرقانوني خود را پس بگيرد چرا كه منطقه اعلام‌شده در ناوتكس صادره تركيه، در داخل فلات قاره يونان واقع شده و نقض مكرر حقوق بين‌المللي درياها توسط تركيه و اقدامي در تضعيف صلح، امنيت و ثبات منطقه است. تركيه فراخوان‌هاي جامعه بين‌المللي و شوراي اتحاديه اروپا جهت اجتناب از اقدامات غيرقانوني و تحركاتي كه منجر به تشديد تنش مي‌شود را ناديده گرفته و اقدامات يادشده كه در واقع هرگونه چشم‌انداز براي بهبود روابط اتحاديه اروپا و تركيه را عملا باطل مي‌كند، در حالي صورت مي‌گيرد كه مقامات تركيه مي‌گويند الحاق كشورشان به اتحاديه اروپا يك «اولويت راهبردي» است. يونان اين رفتار تحريك‌آميز كه چشم‌انداز انجام گفت‌وگوي سازنده بين دو كشور را بيش از پيش دور مي‌كند را محكوم كرده و اقدامات غيرقانوني تركيه را موجب تضعيف چشم‌انداز گفت‌وگو مي‌داند. به گفته آتن تركيه آشكارا حقوق بين‌المللي و حقوق بين‌المللي درياها را نقض كرده و در تلاش است تا با توسل به زور كشورهاي عضو اتحاديه اروپا را در مقابل عمل انجام شده قرار دهد و تصميمات صريح اتحاديه اروپا و فراخوان‌هاي جامعه بين‌المللي را ناديده مي‌گيرد. آتن اعلام ناوتكس‌هاي پي‌درپي در مناطق واقع در فلات قاره يونان و فعاليت غيرقانوني كشتي Oruc Reis را «وضعيت منفجره» در شرق مديترانه مي‌داند. يونان مدعي است به دنبال همكاري در شرق مديترانه و فرامنطقه است و همزمان همكاري‌هاي سه‌جانبه و چندجانبه با مصر، رژيم صهونيستي، امارات و اردن را توسعه داده و اعتقاد دارد مجمع گاز مديترانه شرقي (EastMed Gas Forum)، به عنوان سازمان بين‌المللي به ثبت رسيده و مورد استقبال و حمايت قدرت‌هاي بزرگ بين‌المللي از جمله امريكا نيز قرار گرفته است. محافظه‌كاران يونان در هفته‌هاي اخير بارها سياست خارجي تركيه را مورد انتقاد قرار داده و مدعي‌اند آنكارا به دنبال بلندپروازي‌هاي توسعه‌طلبانه خود در منطقه بوده و در راستاي پيشبرد اهداف خود، از به خطر انداختن صلح و ثبات منطقه‌اي دريغ نمي‌كند، رفتار تجاوزكارانه عليه يونان پيش مي‌گيرد، در بحران‌هاي سوريه، ليبي و ديگر نقاط فرامنطقه مداخله نظامي مي‌كند. آتن در مجامع بين‌المللي و آخرين آن در مجمع سالانه پارلماني ناتو وانمود مي‌كند هرگونه اختلاف بين‌المللي بايد به شكل صلح‌آميز، گفت‌وگو مطابق با حقوق بين‌المللي به دور از تهديد نظامي، تحريكات و بدون استفاده از زور يا ديگر ابزارهاي ناسازگار با اهداف سازمان ملل حل و فصل شود. گفت‌وگوي اساسي و سازنده زماني امكان‌پذير است كه تركيه كشتي تحقيقاتي و ناوهاي همراه آن را از منطقه بيرون بكشد اما تركيه با نقض توافقات حاصله در چارچوب مكانيزم يادشده، فعاليت كشتي تحقيقاتي خود را به جزاير يوناني نزديك‌تر كرده است. تركيه نمي‌تواند خواستار گفت‌وگو در مورد تحديد فلات قاره باشد. آقاي وارويچيوتيس قائم مقام وزارت خارجه يونان به عنوان يك چهره تندرو حزب حاكم مدعي است «تركيه تهديدي نه تنها براي يونان كه عاملي بي‌ثبات‌كننده براي منافع اروپا در منطقه جنوب شرقي مدتيرانه است. ما نمي‌توانيم تركيه را به عنوان ژاندارم منطقه بپذيريم. رفتار تركيه مطابق با رفتار كشورهايي كه به دنبال ثبات هستند، نيست و تمايل ندارد روابط كارآمدي با همسايگان خود و اتحاديه اروپا داشته باشد.» بي‌ترديد امضاي پيمان دفاعي اخير ميان يونان و امارات براي مقابله با حمله احتمالي تركيه كه  درسفر نخست وزير يونان به امارات صورت گرفت، روند تحولات در شرق مديترانه را بيش از گذشته پيچيده‌تر كرده است . آتن اين پيمان را «مشاركت استراتژيك» و «توافقنامه سياست خارجي مشترك و همكاري دفاعي» نام مي‌برد. دو كشور رويكرد تهاجمي تركيه در شرق مديترانه و قفقاز جنوبي را مورد انتقاد قرار داده و از آن به عنوان نقض قوانين بين‌المللي ياد كردند. در ابتداي سال جاري يونان، امارات، قبرس، مصر و فرانسه «فعاليت‌هاي غيرقانوني تركيه در منطقه انحصاري اقتصادي قبرس و آب‌هاي سرزميني آن» را محكوم كرده و موارد نقض آشكار قوانين بين‌المللي را به سازمان ملل منعكس كردند. به باور تركيه، يونان نمي‌تواند با استفاده از لحن تهديدآميز يا تلاش براي جلب حمايت اتحاديه اروپا به نتيجه برسد. آتن بايد تعيين پيش شرط‌ را متوقف كرده و به ميز مذاكره بازگردد. تركيه حق رزمايش‌هاي نظامي در بخش‌هاي گسترده‌اي از درياي اژه را براي خود محفوظ مي‌داند. مناطقي كه يونان قصد دارد در آنها رزمايش نظامي برگزار كند از فضاهايي كه قبلا آنكارا براي رزمايش‌هاي خود مطالبه كرده، فراتر رفته است. اتهاماتي كه وزير خارجه يونان بر تركيه وارد كرده و زبان تهديدآميزي كه به‌كار برده نشان مي‌دهد كه يونان به‌دنبال حل مسائل خود با تركيه از طريق گفت‌وگو و ديپلماسي نيست. تحريك‌آميز و غيرقانوني خواندن فعاليت‌هاي تركيه براي حفظ حقوق خود، بهانه‌هايي براي فرار از گفت‌وگو است.