تبديل تهديد به فرصت

هنر يك كشور و بالاخص سينما به دليل هزينه بالاي توليدش هميشه در لبه تيغ صنعتي و غير هنري بودن قرار مي گيرد . مرز هنر بودن سينما خود بحث مفصلي است كه در اين يادداشت نمي گنجد كه چه فيلم هايي در دسته هنر قرار مي گيرند و اصولا هر اثري كه در قالب فيلم سينمايي ساخته شود در زمره هنر است يا خير؟كه در مطلبي مفصل و جداگانه به آن خواهيم پرداخت . اما معمولا بحران هاي اقتصادي و بحران هايي شبيه به بيماري منحوس كرونا اهالي هنر را به فكر وا مي دارد كه به راه حل‌هايي براي خروج از بحران بينديشند . معتقدم امكان تبديل تهديدي به بزرگي ورشكستگي سينما به فرصت موج نو سازي در دل چنين بحران هايي نهفته است . ريسك سرمايه گذاري و كم بودن بسترهاي توزيع و در نهايت پرريسك بودن بازگشت سرمايه (آن‌هم سرمايه هاي زياد)  بخش مهمي از سينما را به توليدآثاري با بودجه كم سوق مي دهد كه اين تغييربالذاته ميمون و مبارك است . البته اين به معني نفي و انكار پروژه ها و آثار به اصطلاح بيگ پروداكشن نيست . در فيلم هايي با بودجه كم اين امكان به مولفين اثر داده مي‌شود تا بتوانند نوجويي كنند . فرم هاي جديد ، فضاسازي هاي جديد ، استفاده از عوامل جوان تر و فرصت دادن به بازيگران كم نام تر از مزاياي توليد فيلم هاي ارزان قيمت است .  عملا هم در ميان مدت ، مخاطبين هم با آثار پيشرو تر رو به رو مي شوند كه امكان انتخاب و تغيير ذائقه براي آنها به وجود مي آيد . نگاهي به تاريخ سينما از قبل از انقلاب تا همين چند سال پيش هم تاييد نكات بالا است .

سهراب شهيد ثالث ، عباس كيارستمي ، پرويز كيمياوي، ايرج كريمي  و در چند سال اخير علي مصفا ، شهرام مكري، كيارش اسدي زاده ، محمود غفاري  و مجيد برزگر از دل اين سبك فيلمسازي رشد و نمو پيدا  كردند . موانع جدي تا امروز بر سر راه اين فيلمسازان وجود داشت، موانعي كه هركدام مي توانست سكوي پرتاب اين فيلم ها باشد ، موانعي مثل سياست جشنواره فيلم فجر كه اصولا با نگاهي منفي به چنين آثاري مي نگريست . مانع پخش‌كننده كه به خاطر نگاه صرف تجاري ريسك توزيع چنين آثاري را نمي پذيرفت و مانع ديگر حمايت هاي دولتي است كه صرفا در چند سال اخير از فيلم هاي بيگ پروداكشني حمايت كرد كه به اندازه كافي از حمايت سازمان هاي ديگر برخوردار بودند . جشنواره فجر هم معمولا و نه هميشه در خدمت همان آثار بود و عملا اين خط پيشرو در سينما را در تنگنا قرار دادند و عملكردشان را زير سوال بردند . حالا بعد از بحران فعلي انتظار مي رود كه مديران و سياست گذاران سينما نگاهي مدرن تر به سينماي بعد از كرونا داشته باشند و همچنين از كارگردانان و نويسندگان نوجو انتظار فعاليت بيشتر و متمركز تر مي‌رود تا از اين فضا و فرصت به وجود آمده بتوانند تاثيري كه مدت‌ها دنبالش بودند را بر جامعه بگذارند و فعال تر از هميشه در عرصه حضور داشته باشند .