ديپلماسي انقلابي

وضعيت اين روزهاي اصولگرايان و به ‌طور ويژه مخالفان دولت، مصداق اين شده كه مي‌گويند فلاني با دست پس مي‌زند و با پا پيش مي‌كشد. از يك طرف با تمام توان به هرگونه مذاكره و توافق و فعاليت‌هاي ديپلماتيك مي‌تازند و آن را نمونه بارز و روشني از اقدام عليه امنيت ملي و تماميت ارضي تلقي مي‌كنند، از طرف ديگر مداوم لابه‌لاي سخنان‌شان مي‌گويند كه ما مخالف مذاكره نيستيم. اين گونه برخورد با مساله مذاكرات ديپلماتيك اما فقط به اين روزها اختصاص ندارد. در تمام سال‌هاي گذشته هر جا كه دولت حسن روحاني و ديپلمات‌هايش خواسته‌اند تلاشي براي رفع تنش‌هاي ايران در عرصه بين‌المللي كنند، اينان وارد شده و فرياد حفظ امنيت ملي را سر داده‌اند. اين سخنان در حالي مطرح شده كه نيروهاي مطرح اصولگرا نيز در مساله مذاكرات ديپلماتيك پيش گام شده و تلاش مي‌كنند كه از اين فعاليت سياسي عقب نمانند؛ چه 7، 8 سال پيش و آن زمان كه هنوز دولت حسن روحاني تشكيل نشده بود و چه حالا كه با وجود استقرار رسمي اين دولت، برخي منابع گزارش داده‌‌اند كه مخالفان حسن روحاني، به‌ طور غيررسمي تلاش‌هاي ديپلماتيك خود را شروع كرده‌اند. بررسي دقيق‌تر سخنان مخالفان به‌خصوص در اين روزها كه دوباره فرياد تقابل با برجام بلند شده، نشان مي‌دهد اصل و اساس مخالفت اين گروه‌هاي سياسي، تلاش‌هاي ديپلماتيك و رفع مشكلات ناشي از تنش‌هاي بين‌المللي از طريق مذاكره نيست. سيداميرحسين قاضي‌زاده هاشمي ديروز در اين باره ديدگاه‌هاي خود را به خبرگزاري مهر گفته و نيم‌نگاهي به سخنان او به روشني نشان مي‌دهد كه اين نماينده عضو جبهه پايداري بيشتر بر مخالفت با دولت تاكيد دارد و حتي بحث مورد‌ اشاره‌اش، برجام و مذاكرات هسته‌اي نيست. او گفته كه «به ‌طور كلي مجلس با دولت در اين زمينه (مذاكرات) تفاوت ديدگاهي دارد اما كسي مخالف مذاكره و ارتباط با جهان و حل و فصل مسائل فيمابين ازطريق گفت‌وگو نيست. منتها حرف ما آن است كه زمان نبايد به ‌لحاظ استراتژيك به ضرر جمهوري اسلامي ايران باشد و در شرايطي كه ما تعهدي را پذيرفتيم و اقدامات خودمان را انجام داديم اما طرف مقابل تعهدات خود را انجام نداد، تا زماني كه ما در اين تعهدات بمانيم، طرف مقابل انگيزه‌اي براي انجام وظايف خود ندارد. پس در اين شرايط زمان به ضرر ما است و ما هر چقدر بيشتر بمانيم، دست و پاي خودمان را قفل كرده‌ايم و طرف مقابل با خاطر جمع به وظايفش عمل نمي‌كند.» مساله زمان در مذاكرات را اولين ‌بار تيم ديپلماتيك حسن روحاني پس از روي كار آمدن دولت يازدهم مطرح و تاكيد كردند كه بايد در يك بازه زماني كوتاه، مساله هسته‌اي ايران تعيين‌ تكليف شود. حالا قاضي‌زاده هاشمي همان بحث بازه زماني را به شكلي ديگر مطرح مي‌كند و اصرار دارد كه ايران بايد خيلي سريع از برجام خارج شود؛ آن هم دقيقا زماني كه اين اميد شكل گرفته كه جو بايدن، رييس‌جمهوري جديد امريكا احتمالا به برجام بازگردد و اين توافق بين‌المللي به وضعيت سابق خود درآيد. قاضي‌زاده هاشمي كه حالا نايب‌ رييس مجلس نيز هست، گفته: «ما مي‌گوييم كه مذاكره و گفت‌وگو بايد با چاشني اقتدار باشد. به اين معنا كه به طرف مقابل بگوييم هرگاه آنان به وظايف خود عمل كردند ما هم محدوديت‌هاي برجامي را عملياتي مي‌كنيم.» در واكنش به اين سخن اصولگرايان بهارستاني اما بسياري مي‌گويند چرا مجلس يازدهم پيش از پيروزي بايدن به اين فكر نيفتاده كه حضور ايران در برجام بلااستفاده است و بايد هرچه زودتر از آن خارج شود؟! سخنان اين نماينده مخالف برجام و دولت همچنين نشان مي‌دهد كه آنان در واقع مخالف برجام نيستند، بلكه تاكيد دارند كه برجام براي بار دوم نبايد در دولت حسن روحاني احيا شود.  اما اين همه ماجرا نيست؛ سخنان حلقه قدرتمند مخالفان دولت نشان مي‌دهد كه سنگ‌اندازي در مسير احياي برجام انگيزه انتخاباتي هم دارد. ديروز فريدون عباسي، رييس سازمان انرژي اتمي در زمان دولت احمدي‌نژاد، ‌در گفت‌وگويي با روزنامه كيهان اين مساله را به‌ روشني اعلام كرده و ضمن تاختن به فعاليت‌هاي ديپلماتيك دولت روحاني، ترور شهيد فخري‌زاده را به توافق‌هاي بين‌المللي پيوند زده است. مثلا در جايي از اين مصاحبه گفته: «اين برجامي‌ها، سردمداران تنش‌زدايي منسوخ هستند. با يك نظريه منسوخ در روابط بين‌الملل مي‌خواهند مملكت را به افتضاح برسانند و امثال آقاي فخري‌زاده را كنار بگذارند.» عباسي دست آخر از انتخابات آينده سخن به ميان آورده و گفته است: «علماي ما به منبر بروند، افراد در تلويزيون و راديو بگويند كه آقا اين جماعت دروغ گفتند. اينها هسته‌اي را تعطيل كردند. فضايي و موشكي را هم مي‌خواستند تعطيل كنند، ولي نتوانستند. جبهه مقاومت نگذاشت كه اينها اين كارها را انجام دهند، وگرنه تا به حال قدرت موشكي و منطقه و همه ‌چيز را داده بودند. اگر اينها درست به مردم گفته شود و مردم ديگر اينها را انتخاب نكنند و بگذارند نظريه مقاومت بيايد؛ انسجام مديريت در كشور ايجاد مي‌شود.» البته عباسي نتوانسته عصبانيت خود را از برجام پنهان كند و تاكيد كرده كه دولتي‌هاي ما از اسم هسته‌اي وحشت دارند. او گفته كه اينها نمي‌خواهند به هيچ طريقي «برجام»شان به هم بخورد. آن ‌هم در حالي كه فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران بنا بر برجام متوقف نمي‌شود و طي سال‌هاي گذشته فعاليت‌ هسته‌اي ايران در جريان بوده است. شاهد مثال آن هم نظارت آژانس بين‌المللي برفعاليت‌هاي هسته‌اي ايران است و جالب آنكه حالا همين نمايندگان مجلس مي‌گويند كه اين نظارت بايد متوقف شود.  به ‌هر حال به نظر مي‌رسد كه مخالفان در مجلس شوراي اسلامي در تلاشند تا طرح خود را به مقصد برسانند و دولت را به اين ترتيب تحت‌ فشار بگذارند. به‌خصوص آنكه تا الان معلوم شده كه براي تصويب مصوبه اخير خود هم از شوراي عالي امنيت ملي يارگيري كرده و دبيرخانه اين شورا با آنان همراهي مي‌كند. ديروز مالك شريعتي كه ازجمله نمايندگان جوان تهران در مجلس و يكي از چند چهره نزديك به عليرضا زاكاني است، درباره قانون اقدام راهبردي براي لغو تحريم‌ها نوشت: «بيانيه دبيرخانه شعام معلوم كرد قانون اقدام راهبردي براي لغو تحريم‌ها مصوبه آن شورا بوده.» حال آنكه متن بيانيه اخير دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي تاييد كرده بود كه صرفا «دبيرخانه» اين شورا در جريان امور بوده و نامي هم از نهاد «شوراي عالي امنيت ملي» در ميان نبود. با اين وجود شريعتي در توييت خود ابراز خرسندي كرده كه ممكن است پرونده هسته‌اي مجددا به دبيرخانه شعام بازگردد.