گفت‌وگوي «اعتماد» با معين‌الدين سعيدي، نماينده چابهار درباره طرح تفكيك سيستان‌وبلوچستان به 4 استان
بار مالي دارد، كارشناسي نشده
وزارت كشور مخالف است و مجمع نمايندگان، بي‌اطلاع!
آقاي سعيدي اخيرا طرحي در مجلس براي تفكيك استان سيستان‌وبلوچستان و تبديل آن به 4 استان اعلام وصول شده است. سوال اولم آن است كه شما با اين طرح موافقيد يا مخالف؟
نظر نمايندگان برآيندي از خواست و اراده مردم خواهد بود. باتوجه به حساسيت بسيار بالاي اين مساله، هر اقدامي درباره آن بايد با كار كارشناسي بسيار دقيق صورت گيرد. قابل‌انكار نيست كه استان سيستان‌وبلوچستان، استاني بسيار پهناور است؛ از اين رو بسياري معتقدند كه در چنين شرايطي نظارت بر اين استان دشوار خواهد بود و به همين دليل اقدام به تدوين طرحي براي تفكيك سيستان‌وبلوچستان به 4 استان كردند. آنان معتقدند كه در صورت كوچك شدن اين استان، نظارت بر آن به مراتب ساده‌تر خواهد بود. اما همزمان بخش قابل‌توجهي از مردم، نگاه مثبتي به طرح نداشته، بلكه آن را موجب تضعيف پيوندهاي تاريخي بين مردم مي‌دانند.
نگاه شما به اين طرح چگونه است؟
طرح تقسيم استان موضوع بسيار حساسي است اما جامعه استان برآوردي از منافع و مضرات آن ندارد. اين طرح به عقيده من نيازمند كار كارشناسي بسيار دقيقي است و براي موفق بودن چاره‌اي ندارد، جز در نظر گرفتن بحث‌هاي هويتي و فرهنگي موجود در استان سيستان‌وبلوچستان. اين طرح در درجه اول نيازمند اجماع قاطبه مردم، نخبگان، دانشگاهيان، علما و چهره‌هاي داراي نفوذ در استان سيستان‌وبلوچستان است اما واقعيت آن است كه تا اين لحظه چنين اقدام كارشناسي درباره اين طرح صورت نگرفته است. در درجه دوم نيز بايد به نوع نگاه دولت به اين طرح دقت شود. اخيرا و در جلسه‌اي كه با مسوولان وزارت كشور داشتم، آنان به صراحت اعلام كردند كه طرح تفكيك استان سيستان‌وبلوچستان داراي بار مالي و مشمول ماده 75 فانون اساسي است؛ لذا دولت نيز با اجراي آن در شرايط فعلي كشور مخالف است.
طراحان طرح از امكان توسعه بيشتر سيستان‌وبلوچستان در صورت تصويب اين طرح گفته‌اند، نظر شما در اين زمينه چيست؟
تجربه تقسيم استان در خراسان تجربه موفقي بود اما سناريوي استان سيستان‌وبلوچستان اساسا متفاوت است. متغيرهاي تاثيرگذار در موفقيت يا عدم موفقيت طرح، متفاوت و پيچيده است. چنين طرحي صرفا زماني مي‌تواند موفق باشد كه ملاحظات فرهنگي، اجتماعي و هويتي را مورد توجه قرار دهد. درباره اين طرح نيز نيازمند كار و اقدامات كارشناسي بسيار دقيقي هستيم تا هزينه و فايده اين اقدام مشخص شود ولي واقعيت آن است كه براي توسعه در درجه اول نيازمند تغيير نگاه‌ها به استان سيستان‌وبلوچستان هستيم. طول 40 سال گذشته باوجود آنكه خدمات درخشاني به مردم اين استان ارايه شده، ولي به تعبير رهبر انقلاب راه‌هاي نرفته به‌مراتب بيشتر از راه‌هاي رفته است. نبايد در بحث جهت‌گيري‌هاي بودجه سنواتي و قانون هفتم توسعه شاهد تبعيض مثبت در قبال سيستان‌وبلوچستان باشيم تا اين استان بيشتر در مسير توسعه حركت كند.
راهكارتان براي بهبود وضعيت نظارتي بر استان چيست؟
براي بهبود وضعيت نظارتي نيز مي‌توانيم اقدام به استقرار ادارات كل در جنوب استان كنيم. امروز در سيستان‌وبلوچستان بيشترين سدها در حوزه انتخابيه بنده مستقر است و همين مساله از لزوم استقرار ادارات كل مرتبط با آن در اين منطقه حكايت مي‌كند. با استقرار ادارات كل در جنوب استان، كشاورز اهل زرآباد ديگر نياز به طي مسافتي 1000 كيلومتري تا مركز استان نخواهد داشت. به عقيده من به‌جاي طرح موضوعي چون تفكيك كه هنوز كار كارشناسي در مورد آن صورت نگرفته، بايد در اين مسير اقدام كنيم. ناگفته نماند كه ما نماينده مردم هستيم و نظرات‌مان، برآيند نظرات و مطالبات آنان خواهد بود.
واكنش نخبگان و چهره‌هاي داراي نفوذ استان سيستان‌وبلوچستان چون مولوي عبدالحميد به اين طرح چه بوده است؟
واكنش‌ها متفاوت بوده است. بعضي معتقدند امكان توسعه باتوجه به وسعت و پراكندگي استان، بسيار كم است. بسياري مخالف اين نگاه بوده و معتقدند تقسيم استان، مشكلي را حل نكرده، بلكه موجب فاصله گرفتن مردم از يكديگر مي‌شود. اما تا اين لحظه كار كارشناسي مبتني بر پارامترهاي تقسيمات كشوري و با در نظر گرفتن جوانب فرهنگي و اجتماعي صورت نگرفته است. جالب است بدانيد طرح تفكيك استان حتي در مجمع نمايندگان استان هم طرح نشده و دوستان از جزييات آن بي‌اطلاع هستند. واقعيت آن است كه ما در استان سيستان‌وبلوچستان قرن‌ها بدون هيچ تنشي - چه به لحاظ قومي و چه مذهبي- زندگي كرده‌ايم و مرزبانان شايسته‌اي براي نظام اسلامي بوده‌ايم. طرح‌هاي اينچنيني براي آنكه موفق باشند، بايد تمام حساسيت‌ها و مولفه‌هاي فرهنگي و قومي و مذهبي را درنظر بگيرند؛ بنابراين تا زماني كه اين اتفاق رخ نداده باشد، چنين طرحي در اولويت مجلس قرار نخواهد گرفت.