قاليباف - محمد؛ احتمال نبرد درون‌جناحي

مهدي روزبهاني| پازل اصولگرايان براي انتخابات 1400 آرام‌آرام در حال تكميل است. حالا كه سدِ اعلام كانديداتوري شكسته، چهره‌هاي مطرح و مشتاق، يكي پس از ديگري اعلام مي‌كنند در رقابت سياسي سال آينده حضور خواهند داشت يا نه! اصولگرايان مشتاق تصاحب پاستور فكر مي‌كنند اگر در اين فضايي كه براي اعلام كانديداتوري مهياست، تعلل كنند خيلي راحت ممكن است كه از كارزار تبليغاتي عقب بمانند و به همين خاطر احتمالا طي روزهاي پيش‌رو چنانچه چهره مشتاق ديگري هم باشد يا رسما حضورش را در انتخابات سال آينده اعلام مي‌كند يا حداقل تا جايي كه مي‌تواند فعاليت خود را علني مي‌كند كه به‌چشم بيايد و ديگران از او بگويند. به اين ترتيب مي‌توان گفت كه اصولگرايان حالا چند گام مهم از اصلاح‌طلبان پيشي گرفته‌اند. چراكه اصلاح‌طلبان هنوز آنگونه كه از اخبار و تحولات احزاب و طيف‌هاي اين جريان پيداست، تكليف‌شان براي سال آينده مشخص نيست. هرچند درباره مصاديق و راهبردهاي انتخاباتي به بحث نشسته‌اند اما تاكنون هيچ‌كدام از احزاب به راهبرد مشخصي نرسيده‌اند؛ چرا كه هنوز دقيق و درست نمي‌دانند كه ممكن است بتوانند كانديداي مطلوب خود را در انتخابات داشته باشند يا خير.  با اين حال طيف‌ها و احزاب اصولگرا هر روز بيش از ديروز به فعاليت خود شتاب مي‌بخشند و اعلام مي‌كنند كه تكليف‌شان براي سال آينده چيست. البته كار آنان از هموار بودن مسير وارد چالش‌هاي خاص خود شده است. كانديداهاي مختلفي اعلام حضور كرده‌اند كه احتمالا چندان نگاه مثبتي نسبت به يكديگر ندارند و سخت حاضر خواهند شد كه به نفع يكديگر كنار بكشند و اين دقيقا همان نقطه‌اي است كه «انتخابات» را براي اين جريان سياسي، دشوار و حتي تبديل به «كابوس» مي‌كند. چالش اصولگرايان احتمالا از جنس رقابتي سراسري براي كسب رأي از مردم نباشد؛ چراكه فعلا معلوم است كه اصلاح‌طلبان با حضور در انتخابات فاصله‌اي معنادار دارند و باتوجه به بي‌ميلي طيف وسيعي از شهروندان، احتمالا مشاركت چنداني در انتظار انتخابات پيش‌رو نيست و درنتيجه از حالا تنها مي‌توان از اين گزاره با قطعيت سخن گفت كه اين حاميان قطعي اصولگرايانند كه در انتخابات 1400 فعال و پرشور به ميدان خواهند آمد. به اين ترتيب مي‌توان گفت كه جنس چالش اصولگرايان رقابتي درون‌گفتماني است ميان چهره‌هاي مطرح و مشتاق پاستور. افرادي كه بر اين باورند كه شايستگي در اختيار گرفتن كرسي رياست‌جمهوري را دارند. يكي از آنان عزت‌الله ضرغامي است كه از مدت‌ها پيش، دفتر كارش را هم كنار نهاد رياست‌جمهوري تحويل گرفته و مدت‌هاست در ساختمان حياط‌دار و زيبايي كه در آن اقامت دارد، مهماني سياسي به‌صرف صبحانه برگزار مي‌كند و از همان جا هم فعاليت‌هاي خود در شبكه‌هاي اجتماعي را سامان مي‌دهد. ضرغامي در سخناني كه به تازگي از او منتشر شده، بنا بر روال گذشته از جوانان انقلابي و شايسته براي حضور در انتخابات دعوت كرده و همزمان از احتمال حضور خود سخن گفته است. به غير از ضرغامي اما بازي انتخاباتي اصولگرايان نيروهاي ثابت ديگري هم دارد كه اين‌بار هم قصد ندارند دست از حضور در اين عرصه بردارند. ازجمله آنان محسن رضايي است. او كه چند دوره حضور فعال در انتخابات رياست‌جمهوري را در كارنامه دارد و هرگز موفق به جلب اعتماد راي‌دهندگان نشده، اين دوره هم گويا قرار است به وزارت كشور برود و براي انتخابات رياست‌جمهوري نام‌نويسي كند.  اما از ديگر چهره‌هاي قديمي و باتجربه عرصه انتخابات در جريان اصولگرايي، محمدباقر قاليباف است. او كه بالاخره موفق به جلب آراي مردم در انتخابات مجلس شوراي اسلامي شد و حالا چندماهي است، با راي نمايندگان اصولگراي دوره يازدهم، رييس قوه مقننه است، گويا همچنان در روياي «پاستور» روزگار مي‌گذراند و جالب آنكه همين دو، سه روز گذشته، دو نوبت اقدام به ابلاغ قوانين به‌جاي رييس‌جمهوري كرده است. برخلاف چهره‌هاي ديگر كه درباره آنان هنوز هيچ مخالفت رسمي اعلام نشده اما برخي اصولگرايان درباره كانديداتوري قاليباف رسما اعلام موضع كرده و گفته‌اند كه مخالف حضور او در اين عرصه هستند. ولي با اين حال شواهد امر نشان مي‌دهد كه قاليباف هم آماده حركت است؛ چنان‌كه بسياري از ناظران، فعاليت‌هاي او را در مجلس، «تبليغاتي» و «انتخاباتي» ارزيابي مي‌كنند. ضمن اينكه او هنوز حضور خود را در انتخابات تكذيب نكرده و همين نشان مي‌دهد كه قاليباف هم منتظر بررسي شرايط است و چنانچه احساس كند كه فضا براي حضورش فراهم است، احتمالا كليد «بهارستان» را تحويل اصولگرايي ديگر دهد و براي نقل مكان به «پاستور» در انتخابات در صف بلند كانديداهاي اصولگرا، جايي براي خود رزرو كند. با داغ شدن اعلام كانديداتوري اصولگرايان اما پايداري‌ها هم سريع دست به كار شده و همچون هميشه ساز مخالف خود را مي‌نوازند و اين نوبت هم از احتمال حمايت از سعيد جليلي به‌طور مستقل از ديگر اصولگرايان مي‌گويند.  هرچند جليلي تاكنون رسما در اين باره موضع‌گيري نكرده و به نظر مي‌رسد او هم در حال ارزيابي شرايط است.  تا اين جاي كار اما اصولگرايان هم چهره انصرافي داشته‌اند. سيدابراهيم رييسي، رقيب اصلي حسن روحاني در انتخابات گذشته به تازگي در جمع دانشجويان، درباره گمانه‌زني‌ها از احتمال حضورش در انتخابات 1400 اعلام كرده كه «من به‌چيزي غير از قوه قضاييه فكر نمي‌كنم.» با اين حال برخي مي‌گويند كه نبايد انتظار داشته باشيم كه رييسي از هم‌اكنون ديدگاه قطعي خود را درباره انتخابات 1400 اعلام كند. چراكه هنوز براي موضع‌گيري در اين باره بسيار زود است و او هم مسووليت مهمي به عنوان رييس يكي از قواي سه‌گانه بر دوش دارد؛ بنابراين نبايد اين سخن او را به اين معني تعبير كنيم كه رييسي قطعا در انتخابات شركت نمي‌كند و او هم احتمالا مانند ديگر چهره‌هاي مطرح در حال بررسي شرايط است و تا دقايق پاياني براي تصميم نهايي صبر مي‌كند.  اما ميدان رقابت درون‌گفتماني اصولگرايان، اين دوره چهره‌هاي جديدي هم دارد. سعيد محمد كه برخي از او به عنوان مصداق مناسبي براي «جوان مومن و انقلابي» ياد مي‌كنند، حالا مدتي است كه پا به عرصه گذاشته و درحال رايزني با احزاب و اشخاص متنفذ اصولگراست تا بتواند حمايت آنان را جلب كند. با اين حال واعظ آشتياني از كنشگران سياسي اصولگرا در گفت‌وگويي به «اعتماد» معتقد است كه احتمال رأي‌آوري چهره‌هايي كه چندان شناخته شده نيستند، بسيار اندك است و نبايد روي آنها به عنوان كانديداي اصلي حساب كرد.  هر چه هست، در آستانه برگزاري مهم‌ترين رويداد سياسي نخستين سال سده پيش‌رو، صحنه سياست ايران نشان مي‌دهد كه نگراني اصلي اين روزهاي اصولگرايان رقابت با همقطاران و همكاران اصولگراي‌شان است؛ اينكه چگونه بتوانند اعضاي ارشد و موثر جريان خود را قانع كنند كه گزينه اصلح براي رياست‌جمهوري چه كسي است. به همين خاطر پيش‌بيني‌ مي‌شود كه روزبه‌روز رايزني‌ها در اين جريان براي تعيين نامزد نهايي فشرده‌تر و داغ‌تر شود.