آقاي اردوغان منطقه ناآرام است آن را ناامنتر نكنيد
عبدالرضا غفراني
يكبار ديگر رجب طيب اردوغان رييسجمهور تركيه سخناني به زبان آورده كه نشاندهنده بياطلاعي او از تاريخ است كه از رييس يك كشور مهم و بزرگ و منطقه بعيد بوده و مايه تاسف است. از طرف ديگر رييسجمهور تركيه اين مطالب را در شرايطي به زبان ميآورد كه در منطقه به اندازه كافي معضل و ناآرامي وجود دارد و اين سخنان بيمورد و نسنجيده جز اينكه به تعميق ناآرامي در اين منطقه حساس بينجامد، نتيجه ديگري ندارد.
البته انگيزه به زبان آوردن اين سخنان، غير از بياطلاعي اردوغان از تاريخ و بيتوجهي به شرايط منطقه در چيز ديگري هم بايد جستوجو كرد. ظاهرا رييسجمهور تركيه دچار نوعي خودبزرگبيني شده و بهرغم شرايط كنوني بينالمللي و منطقهاي هنوز متوجه اين واقعيت نشده كه دوران توسعهطلبي و تغيير مرزهاي بينالمللي گذشته است، چون او بايد بداند و لابد هم اطلاع دارد كه توسعهطلبي هميشه با ناآرامي و جنگ توام بوده است كه قطعا اين، خواست هيچ كشور و ملتي و مردم تركيه نيز نيست.
در طول بيش از يك دهه كه از زمامداري رجب طيب اردوغان بر تركيه ميگذرد، اين كشور از نظر داخلي و خارجي بدون چالش نبوده است. اگر به فرض رييسجمهور تركيه، جاهطلبي استقرار «عثماني جديد» را دارد بايد بداند شرايط كنوني با يك قرن پيش بسيار متفاوت است. رييسجمهور تركيه هماكنون با مسائل و مشكلاتي روبهرو است كه برخي از آنها خودساخته است. بيش از چهل سال پيش بهرغم تهاجم تركيه به شمال قبرس، مساله قبرس همچنان لاينحل باقي مانده و هيچ كشوري جز خود تركيه دولت قبرس شمالي را به رسميت نشناخته است. روابط تركيه با يونان بر سر مساله قبرس به اضافه معضلاتي كه در روابط با كشور اخير دارد همچنان باقي است و آقاي اردوغان ميداند كه آرزوي پنج دهه تركيه براي الحاق به «اتحاديه اروپا» علاوه بر شرايط و عوامل ديگر موكول به حل اختلاف آنكارا با آتن است.
در جنوب و در سوريه، تركيه با معضل ديگري روبهرو است و حل آن در آينده نزديك محتمل به نظر نميرسد. به علاوه تركيه بيدليل خود را وارد در مشكلاتي مانند ليبي كرده است كه قطعا در جهت منافع ملي آن كشور نيست. البته ظاهرا همه اينها به همان روياي احياي امپراتوري عثماني كه قطعا نشدني است، بازميگردد.
همسايه بزرگ و قدرتمند تركيه، يعني ايران همواره سعي و تلاش داشته باتوجه به مشتركات سياسي، اقتصادي، فرهنگي، مذهبي و نيز نياز متقابل بهترين روابط را با تركيه داشته باشد و حسن همجواري را بيش از پيش تقويت كند؛ اما موجب تاسف است كه رجب طيب اردوغان در مواردي كه تكرار شده است با سخنان نسنجيده و غيردوستانه كه متاسفانه ناشي از بياطلاعي و جاهطلبي رويايي اوست به تقويت اين حسن همجواري و نيت خوب همسايه قدرتمند شرقي خود كمكي نميكند. پس بهتر است كه آقاي رييسجمهور شما كه با مسائل و معضلات متعدد در داخل و خارج روبهرو هستيد، بيشتر از اين شرايط را براي خود سخت نكنيد.