«سرگئي لاوروف» وزيرامورخارجه روسيه:
اجراي پروتكل الحاقي توسط ايران قابل تحسين است
گروه ديپلماسي
«سرگئي لاوروف» وزيرامورخارجه روسيه در اقدامي كم‌سابقه در گفت‌وگوي وبيناري با خبرنگاران خبرگزاري دولتي ايرنا و صدا و سيما به مجموعه‌اي از پرسش‌هاي آنها پاسخ داد. بخش اعظم اين گفت‌وگو به مسائل روز از جمله فرجام توافق هسته‌اي ايران با 1+4، تاثير رياست‌جمهوري جو بايدن بر برجام و همچنين نگاه مسكو به طرح شرط‌هاي جديد از سوي شركاي اروپايي ايران، چين و روسيه در برجام اختصاص يافت.
برجام نبايد مورد بازنگري قرار بگيرد
به گزارش خبرگزاري ايرنا، لاوروف ضمن حمايت از موضع ايران در برجام گفت: «ازمواضع كشورهايي كه مي‌خواهند علاوه بر موضوع هسته‌اي مسائل ديگر را وارد كنند، حمايت نمي‌كنيم. برجام نبايد مورد بازنگري قرار گرفته و در آن مسائل ديگر مطرح شود.» او همچنين امريكا را مسبب وضعيت فعلي دانست. موضع ايران سنجيده است و از آن حمايت مي‌كنيم. از مواضع كشورهايي كه مي‌خواهند علاوه بر مساله هسته‌اي مسائل ديگر را در برجام مطرح كنند حمايت نمي‌كنيم. برجام نبايد مورد بازنگري و تجديدنظر قرار گيرد و در آن مسائل ديگر مطرح شود. ما اتفاق‌نظر داريم كه وضعيت به وجود آمده در برنامه جامع اقدام مشترك موسوم به برجام بر اثر خروج امريكا از اين توافق و تحريم‌هايي است كه واشنگتن وضع كرده است. امريكا درواقع ايران را به خاطر اينكه واشنگتن خود از تعهدات
سر باز زد مجازات كرده است. ما معتقديم كه موضع امريكا در برجام غيرسازنده است. منظورم افرادي در دستگاه سياسي امريكا است كه از نابودي برجام حمايت مي‌كنند و معتقدند كه بايد از هرگونه توافق با ايران خودداري كرد. در امريكا نيروهايي وجود دارند كه مي‌خواهند برجام نابود شود.بايد از ظرفيت‌هاي برجام استفاده كرد و توازن تعهدات و منافع ايران در اين توافق بين‌المللي بايد رعايت شود. برجام يك دستاورد بزرگ است و به حل مسائل مربوط به عدم انتشار سلاح كشتار جمعي كمك كرد.
به دنبال تشكيل باشگاه كشورهاي تحريمي
سرگئي لاوروف در ادامه گفت: به‌رغم اقدامات تحريك‌آميز امريكا، ايران به تعهدات خود در برجام عمل مي‌كند و پروتكل الحاقي و توافقنامه پادمان‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را اجرا مي‌كند كه از سوي جامعه جهاني قابل احترام و تحسين است. در مورد امكان بازگشت امريكا به برجام من نمي‌توانم تخيل‌پردازي كنم و واشنگتن بايد خود به اين سوال پاسخ دهد. ما تحريم‌هاي يكجانبه غرب را نمي‌پذيريم و با اقدامات مشخص از جمهوري اسلامي ايران حمايت مي‌كنيم. اين اقدامات را در اينجا برنمي‌شمرم زيرا حساس است، ولي در تهران اين را مي‌دانند. ما با ديگر شركا در گروه بريكس و سازمان همكاري شانگهاي گفت‌وگو مي‌كنيم تا باشگاه كشورهاي تحريمي شكل بگيرد و نقش فعال بازي كند. در اينجا دو مساله وجود دارد اول اينكه تاثير منفي تحريم‌هاي يكجانبه امريكا و اتحاديه اروپا و متحدان آنها و مساله دوم قوانين بين‌المللي است و غيرقانوني بودن اقدامات آنها بايد در سازمان ملل مورد توجه قرار گيرد و براي اين منظور تلاش شود.
نگفتيم كه ايران و روسيه و تركيه بايد همه مسائل منطقه را حل كنند
لاوروف در پاسخ به اينكه چرا ايران در حل مساله قره‌باغ مورد استقبال قرار نگرفت و همانند روند مذاكرات آستانه از مشاركت آن استفاده نشد، اظهار كرد: ما در گذشته نگفتيم كه ايران و روسيه و تركيه بايد همه مسائل منطقه را حل كنند.زماني كه اين سه كشور امكان تاثيرگذاري براي حل مساله‌اي را داشته باشند همكاري آنها نمونه خوبي براي حل مسائل است. در مساله قره‌باغ تلاش‌هاي ما براي پايان دادن به جنگ بين ارمنستان و جمهوري آذربايجان بود.در توافقنامه ۹ نوامبر صلح قره‌باغ كه به امضاي رييس‌جمهوري روسيه و جمهوري آذربايجان و نخست‌وزير ارمنستان رسيد بخش‌هايي از طرح ايران مورد توجه قرار گرفت. انتخاب فرمت مذاكرات از سوي ارمنستان و جمهوري آذربايجان انجام گرفت.در رابطه با مناقشه قره‌باغ ما خواستار توقف خونريزي بوديم و طرف‌هاي مناقشه علاقه‌مند بودند كه اين كار را با ميانجيگري روسيه انجام بدهند. در اينجا هيچ فكر پشت پرده‌اي وجود ندارد، ضمنا بگويم كه طرح ايران در اوج مناقشه قره‌باغ مطرح شد. اين بدين معني نيست كه ما منافع ايران را ناديده مي‌گيريم، به نحوي كه عادي‌سازي روابط ارمنستان و جمهوري آذربايجان روي منافع ترانزيت ايران تاثير مي‌گذارد، به‌خصوص در شرايطي كه امريكايي‌ها عليه شما تحريم وضع كرده و همچنان به وضع تحريم‌ها ادامه مي‌دهند اجازه نمي‌دهيم وضعيت منافع ترانزيتي وخيم‌تر شود. از سوي ديگر نمي‌شد از اين اصل اساسي چشم‌پوشي كرد كه نتيجه نهايي بايد عادي‌سازي روابط باشد. در توافقنامه نهم نوامبر بين روسيه، جمهوري آذربايجان و ارمنستان، حوزه‌هايي اصلي وجود دارد كه در طرح ايران نيز كه در اوج مناقشه مطرح شد. الان نبايد به اين فكر كرد كه چه كسي توانست به حل و فصل مناقشه كمك كند و چه كسي نتوانست. انتخاب شكل و شيوه برعهده جمهوري آذربايجان و ارمنستان بود و هيچ تلاشي براي انجام اين كار به هزينه ايران يا تركيه وجود نداشت. الان مهم است كه همه اين مواردي كه اعلام شده به اجرا گذاشته شوند. اينكه چگونه اين منطقه درگيري، به منطقه همزيستي مسالمت‌آميز و حسن همجواري تبديل شود. چند روز پيش وقتي كه اردوغان از باكو بازديد كرد ايده‌اي درباره همكاري بين سه جمهوري قفقاز جنوبي، يعني جمهوري آذربايجان، گرجستان و ارمنستان با سه كشور همسايه آنها يعني روسيه، تركيه و ايران را مطرح كرد. اين ديدگاهي است كه ما به عنوان كشورهاي همسايه كه ناظر عادي‌سازي روابط بين كشورهاي اين منطقه هستيم بايد به اين فرآيند كمك كنيم.
ترور فخري‌زاده را دسيسه مي‌دانيم
وزير خارجه روسيه در ادامه گفت: در تراژدي ترور محسن فخري زاده، اين حادثه تروريستي را محكوم كرديم. اين ترور را يك دسيسه مي‌دانيم كه براي بي‌ثبات كردن اوضاع منطقه انجام گرفت كه بدون آن هم مسائل زياد دارد كه از سال‌ها پيش بر اثر مداخله‌جويي برخي كشورها بروز كرده است. درخصوص دانشمند محسن فخري زاده، ديديد كه ما با قاطعيت اين ترور را در سطوح مختلف، ازجمله در بيانيه وزارت امور خارجه محكوم كرديم. ما اين ترور را يك تحريك و در راستاي بي‌ثبات كردن منطقه ارزيابي مي‌كنيم، در منطقه‌اي كه همين حالا نيز مملو از مشكلات و تضادهاي گوناگون است، منطقه‌اي كه براي سال‌ها درمعرض تلاش قدرت‌هاي خارجي براي دخالت در آن بوده است. ما همچنين ارزيابي دقيق و كاملي از ترور فرمانده سپاه قدس سردار سليماني در ژانويه امسال ارايه و آن را محكوم كرديم. همان‌طور كه شما هم اشاره كرديد امريكايي‌ها مسووليت را به‌عهده گرفتند. من معتقدم كه اين موضع غيرقابل قبولي براي هر كشوري است. من شنيدم كه در ايران اعلام شده است كه نتايج تحقيقات درباره ترور آقاي فخري‌زاده به دست آمده است، من فكر مي‌كنم زماني كه ايران تشخيص بدهد كه امكان انتشار نتايج تحقيقات ميسر است، اين براي همه كشورها مهم خواهد بود كه از نتايج آن مطلع شوند.»
او با اشاره به افزايش همكاري‌هاي اقتصادي و بازرگاني ايران و روسيه، افزود: حجم مبادلات بازرگاني ايران و روسيه سال گذشته ۲۰درصد افزايش يافت و در دوره شيوع ويروس همه‌گير كرونا نيز حجم مبادلات دو كشور 8درصد رشد داشته است كه با هيچ كشوري چنين نبوده است. لاوروف همچنين به افزايش صادرات ايران به روسيه در سال گذشته اشاره كرد كه به گفته او رشد قابل‌توجهي يافته است. وزير خارجه روسيه با اشاره به امضاي توافقنامه تجارت ترجيحي بين ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا اظهار داشت: با امضاي اين موافقتنامه بازار كشورهاي اتحاديه اوراسيا به روي ايران گشوده شد و به همين دليل معتقدم بايد در اين مورد به‌خوبي به شهروندان ايراني اطلاع‌رساني شود.در مورد كارفرمايان و تجار ايراني در روسيه مشكلي نيست و قوانيني وجود دارد كه در مورد همه خارجيان اعمال مي‌شود. همه‌چيز به علاقه‌مندي شركا بستگي دارد. ما تلاش مي‌كنيم تا طرح‌هاي مشترك بين ايران و روسيه و نه فقط در كشور ما بلكه در ساير كشورهاي اتحاديه اوراسيا افزايش بيابد. او خاطرنشان كرد: توافقنامه تجارت ترجيحي يك سال است كه بين ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا اجرا مي‌شود. در اين مدت حجم مبادلات بازرگاني بين ايران و اين اتحاديه ۱۵درصد افزايش يافته است. حجم صادرات ايران به بازارهاي اتحاديه اوراسيا ۳۰درصد افزايش يافت. در تمامي زمينه‌ها از كشاورزي گرفته تا فناوري اطلاعات با ايران همكاري مي‌شود و اگر شما به آمار رسمي مبادله كالا نگاه كنيد امسال مبادله تجاري بيش از ۲۰درصد و در 6ماهه اول سال جاري كه همه‌گيري كرونا تاثيرگذار بود، مبادله كالا 8درصد افزايش يافت. ما عملا با هيچ كشوري چنين شاخص‌هايي از همكاري را نداريم. در شرايط همه‌گيري كرونا مبادله كالا افزايش يافته و واردات ما از ايران به مراتب سريع‌تر از صادرات ما به جمهوري اسلامي ايران رشد كرده است. در سال ۲۰۱۹ميلادي توافقنامه موقت بين ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا لازم‌الاجرا شد كه در اصل شرايطي را فراهم مي‌كند تا بازار بزرگ كشورهاي اتحاديه اقتصادي اوراسيا براي كشور شما باز شود. به همين خاطر لازم است به شهروندان جمهوري اسلامي ايران درباره روابط اقتصادي و تجاري ما اطلاع‌رساني شود. ما ظرفيت‌هاي اقتصادي داريم كه مي‌تواند گسترش يابد. همكاري‌هاي دو كشور در عرصه فني- نظامي را از ياد نبريم كه مي‌تواند توسعه بيابد. آنچه مربوط به استفاده ازارزهاي ملي ايران و روسيه در محاسبات و پرداخت‌ها مي‌شود، براي حذف و كنار گذاشتن دلار امريكا است كه واشنگتن به‌طور عمده از آن در عرصه بين‌المللي سوءاستفاده مي‌كند. بين ايران و روسيه روبل روسيه به عنوان ارز اصلي براي پرداخت‌ها محسوب مي‌شود.
جهان در حال تجربه چندقطبي است
وزير خارجه روسيه در ادامه تصريح كرد: ايران و روسيه دو بازيگر قدرتمند جهاني هستند و اين دو قدرت مي‌توانند نقش خود را در نظام جهاني ايفا كنند و اصول منشور سازمان ملل كه بر تساوي حقوق ملت‌ها و عدالت تاكيد دارد مي‌تواند بيش از هم اكنون تحقق يابد. من فكر مي‌كنم بيشتر از اينكه جابه‌جايي قدرت جهان از غرب به شرق باشد، چندقطبي شدن در جهان در حال وقوع است، بعد از ۵۰۰ سال هژموني و استعمارگري غرب ديگر نمي‌تواند همه مسائل در حوزه اقتصاد جهان را به تنهايي حل و سياست جهان را به تنهايي تعيين كند، طي دهه‌هاي اخير سهم اقتصاد كشورهاي گروه هفت به مراتب كاهش پيدا كرده و سهم كشورهاي عضو بريكس به ميزان قابل‌ملاحظه‌اي افزايش يافته است. اين اتفاقي نيست كه چند سال قبل كه گروه ۲۰ ايجاد شد در ابتدا دو بار در سال و بعدا يك‌بار در سال تشكيل جلسه داد.