رييس‌جمهوري از تلاش دولت براي خريد واكسن كرونا و تاثير تحريم بر اين فرآيند گفت
واكسن چيني و اطلاع‌رساني قطره‌چكاني
گروه سياسي
ستاد ملي مديريت كرونا اعلام كرده محدوديت‌هاي اعمال شده از آذرماه تاكنون باعث شده ديگر منطقه قرمز و نارنجي نداشته باشيم و همه مناطق از نظر شيوع كرونا در حالت زرد قرار گرفته‌اند. ميزان مرگ و مير ناشي از ابتلا به كرونا نيز از روزانه نزديك به ۵۰۰ نفر به اندكي بيش از ۱۰۰ نفر رسيده كه نشان‌دهنده نتيجه‌بخش بودن اعمال محدوديت براي مقابله با اين ويروس است. با اين حال نمي‌توان مطمئن بود كه روزهاي اوج همه‌گيري اين ويروس بار ديگر تكرار نشود، مگر آنكه واكسن بتواند اين امواج پر مرگ و مير را كنترل كند؛ واكسني كه تامينش توسط دولت به يك مطالبه عمومي تبديل شده، هم بر سر خريد آن مشكلاتي وجود دارد، هم در مورد سلامت و كيفيت آن و البته هم‌زمان سوالاتي درباره اولويتبندي گروه‌هاي واكسيناسيون مطرح است و هم از ديگر سو گروهي تلاش دارند خريد واكسن را مقابل توليد آن قرار دهند. با وجود همه سوالات و ابهامات همچنان اطلاع‌رساني در مورد خريد و توليد واكسن و فرآيند واكسيناسيون به صورت قطره‌چكاني به سمع افكار عمومي مي‌رسد. ديروز رييس‌جمهوري تنها از موانع پيش‌روي خريد واكسن و تلاش دولت براي تحقق اين مطالبه عمومي و البته شفافيت در اين امر گفت و معاون اولش هم بر همين موضوع تاكيد كرد اما رييس جمعيت هلال‌احمر براي اولين بار خبر داد واكسني كه جمهوري اسلامي براي خريد آن دست به كار شده، «چيني» است.
سايه سنگين تحريم
پنجشنبه‌اي كه گذشت، در خلال جدال سياسي ميان «واكسن بخريد» و «واكسن بسازيد»، رييس‌كل بانك مركزي اعلام كرد كه منابع لازم براي خريد واكسن تامين شده و موانع بر سر راه‌هاي انتقال پول در ازاي خريد واكسن نيز تا حدودي برداشته شده است. حسن روحاني هم به مردم اطمينان داد با وجود همه موانع، واكسن خريداري و البته توليد مي‌شود. روز گذشته اما رييس‌جمهوري بار ديگر موانع موجود را تشريح كرد؛ چراكه اين پرسش به وجود آمده بود كه چطور توانايي واردات تجهيزات توليد انبوه واكسن براي توليد داخلي وجود دارد اما واكسن وارداتي خريداري نمي‌شود! همچنين با توجه به مجوز اوفك براي خريد واكسن از سوي جمهوري اسلامي تحت تحريم براي افكار عمومي سوالاتي مطرح بود كه بالاخره تحريم‌ها يا لوايح FATF تاثيري در خريد واكسن دارند يا نه؟
رييس‌جمهوري در نشست ديروز ستاد ملي كرونا تاكيد كرد در اينكه امريكا مشكلاتي را براي خريد واكسن ايجاد كرده، ترديدي نيست. همچنان كه براي واردات و صادرات هر چيز كه بر آن انگشت بگذاريم با مشكلاتي مواجه هستيم. او توضيح داد: «پول را آماده كرديم تا براي خريد واكسن از طريق بانكي بپردازيم. پول آماده بود (اما) آنها گفتند نه، اول بايد اوفك امريكا اجازه رسمي بدهد تا اجازه ندهد، اصلا پول قبول نمي‌كنيم؛ يعني اينقدر اينها مردم را ترساندند؛ حتي سازمان بهداشت جهاني و همه‌را!» او ادامه داد: «خواستيم از كشوري كه پول‌مان آنجاست، پول را منتقل كنيم، آن كشور قبول كرده، اوفك هم به ظاهر گفته اشكال ندارد اما بعد گفته حتما بايد بيايد در بانك امريكايي و از بانك امريكايي منتقل شود! چه كسي اعتماد مي‌كند به شما آدم‌هايي كه هيچ جا نمي‌شود به شما اعتماد كرد، هر جا پول ما را پيدا كرديد، دزديديد! شما كه در دزدي معروفيد، ما چه جور به دزد اعتماد كنيم؟! نگذاشتند!» او همچنين تاكيد كرد كه مردم فكر نكنند مشكلي نداريم اما همان‌طور كه رهبري تاكيد داشتند تحريم‌ها را بي‌اثر كنيد «لحظه به لحظه» و نه «ساعتي»، مشغول بي‌اثر كردن تحريم‌ها هستيم. رييس‌جمهوري همچنين در ادامه اذعان كرد كه قطعا تحريم‌ها بر واردات واكسن و دارو تاثيرگذار بوده اما به ماجراي لوايح چهارگانه -كه ۲ لايحه از اين لوايح تصويب شده و ۲ لايحه ديگر دوباره در مسير بررسي قرار گرفته- ورود نكرد و از آن عبور كرد. روحاني البته تاكيد كرد كه «اين مشكلات مانع از فعاليت و اقدامات ما نيست؛ ممكن است چيزي گران‌تر دربيايد و با تاخير انجام شود اما حتما اين كار انجام خواهد شد.»
ابهامات يك واكسيناسيون
فارغ از چگونگي تهيه واكسن و تامين منابع ارزي، انتخاب شركت توليدكننده واكسن و همچنين اولويتبندي انجام واكسيناسيون نيز با پرسش‌ها و ابهاماتي روبه‌رو است. تا زمان نگارش اين گزارش، تنها كريم همتي، رييس جمعيت هلال‌احمر اعلام كرده واكسني كه قرار است تهيه شود، چيني است. او كه در برنامه «صبح بخير ايران» حضور يافته بود، توضيح داد كه بر اساس توافق صورت گرفته با دولت و ستاد ملي مديريت كرونا جمعيت هلال‌احمر براي خريد واكسن دست به كار شده اما همچنان انتقال ارز با موانعي روبه‌رو است كه چون طرف معامله با ايران چين است، انتظار مي‌رود كه اين مشكل مرتفع شود. او همچنين تاكيد كرد كه مردم از سلامت واكسن مطمئن باشند. البته باتوجه به اظهارات رييس‌جمهوري در مورد احتمال بلوكه شدن پول واريزي براي شركت‌هاي اروپايي و امريكايي انتظار مي‌رفت كه واكسن از چين يا روسيه تهيه شود. رييس‌جمهوري نيز ديروز تلويحا به ابهامات ايجاد شده در اين زمينه اشاره كرد و گفت: «هر جا غير كواكس، جاي ديگري هم اگر واكسني مورد اعتماد باشد و وزارت بهداشت و درمان به ما بگويد اين واكسن مورد اعتماد است، حتما خريداري مي‌كنيم، پولش را تهيه و منتقل مي‌كنيم به هر شرايطي كه باشد اما آماده نيستيم كه مردم كشور ما دوره آزمايشي يك واكسن غيرمعتبر را بگذرانند. شركتي رفته واكسني درست كرده و مي‌خواهد تمرين كند و دوره تستش را بگذراند، مي‌خواهد به بعضي كشورها ببرد و بگويد اين 10 هزار تا يك ميليون را تزريق كرديم و چه شد و تا او برود تصحيح كند، همچون كاري وزارت بهداشت و درمان ما انجام نمي‌دهد ولي هر جا شركت و واكسن معتبر باشد، هم وسيله حمل و نقل و هم وسيله نگهداري‌اش را داريم و آن واكسن مقرر باشد زير 4 درجه و 80 درجه باشد، در نقل و انتقال و نگهداري مشكل نداريم در خريد مشكل داريم اما از مشكل عبور مي‌كنيم.»
مساله اولويتبندي واكسيناسيون نيز از ابهاماتي است كه هم رييس‌جمهوري دستور داد در اين فرآيند شفافيت وجود داشته باشد و هم معاون اول رييس‌جمهوري بر آن تاكيد كرد. روحاني از وزارت بهداشت خواست در اين زمينه شفاف عمل كند و گفت: «خواهش مي‌كنم هماني كه وزارت بهداشت و درمان كاملا برنامه دارد كه واكسن وارد شود، اولويت‌ها براي تزريق واكسن و واكسيناسيون مشخص است آنها كه بيماري زمينه‌اي دارند و سن‌شان بالاست، اولويت‌هاي ماست.» اسحاق جهانگيري هم كه در مراسم اختتاميه جشنواره ملي زن و علم و «جايزه مريم ميرزاخاني» سخنراني مي‌كرد، گفت: «حتما مردم مطمئن باشند كه وزارت بهداشت دستورالعمل‌هاي شفافي تدوين و اعلام خواهد كرد و احدي خارج از آن دستورالعمل‌ها نمي‌تواند به واكسن دسترسي پيدا كند. هيچ مقام دولتي و خانواده مقام دولتي حق ندارد خارج از آن دستورالعمل‌ها به واكسن دسترسي پيدا كند و همه مردم مشابه هم به واكسن دسترسي پيدا خواهند كرد.»