هويت پايدار موزه‌ها
احمد محيط‌طباطبايي
موزه يك نهاد يا موسسه غيرانتفاعي است كه بخشي از ميراث فرهنگي، طبيعي، تاريخي و هنري بشر را حفظ مي‌كند، آن را مي‌شناسد و شناسايي و اين ميراث را به جامعه جهاني معرفي مي‌كند تا مردم آزادانه با آن ارتباط برقرار كنند. به عبارتي ديگر، موزه‌ها حافظ فرهنگ و تاريخ يك ملت هستند. موزه‌ها نماينده هر بخش و جزو خاصي از جامعه و فرهنگ كه باشند، تنوع دارند و تنوع موزه‌ها به اندازه تنوع تمام پديده‌هاي زندگي انسان است. بنابراين فارغ از موضوع موزه‌ها، فارغ از اينكه موزه‌ها نماينده چه جلوه‌اي از فرهنگ باشند و چه كاركردي داشته باشند، يا اينكه موزه‌ها در يك بناي نوپا شكل گرفته باشند، يا در يك بناي تاريخي، در يك بستر سايت-موزه تعريف شده باشند يا اكوموزه، وراي فضاي فيزيكي و كالبدي خود، نشان از هويت و تداوم هويت يك جامعه دارند. امتداد اين امر را حتي مي‌توان در موزه‌هايي دنبال كرد كه حالا به شكل مجازي شكل مي‌گيرند و فعاليت دارند. موزه‌ها در تمامي اشكال خود نماد پايداري جامعه هستند و اين پايداري بايد در تمامي اجزاي تشكيل‌دهنده آنها نمود پيدا كند. البته ذكر اين نكته هم ضروري است كه موزه‌ها پس از شكل‌گيري به‌روز هم مي‌شوند. اين واقعيت مانند واقعيت نهفته در پس معناي مفهوم «كهن» است، همان‌طور كه امر «كهن» كهنه نيست و نمي‌توان آن را دور انداخت، بلكه پايدار است و هويت تاريخي جوامع را در نهان خود دارد، موزه‌ها نيز چه در بدنه فيزيكي خود، چه در موضوع و چه در هويت بصري و لوگوي خود كهن هستند و پايدار و اين پايداري بايد در تمام اجزاي تشكيل‌دهنده يك موزه به چشم بخورد. اين امر در روزهاي اخير نسبت به موزه هنرهاي معاصر محل مناقشه بود و مهم‌ترين امري كه در اين موزه به چشم مي‌خورد، تغيير پايداري نشانه‌هاي هويتي اين موزه بود.
گرچه اخيرا بحث‌هايي در مورد تغيير لوگو و هويت بصري موزه هنرهاي معاصر تهران كه نه يك موزه مهم ملي كه يكي از موزه‌هاي مهم جهاني است، شكل گرفت، خوشبختانه طي تماسي كه با معاونت هنري ارشاد صورت گرفت، رفع شد و قرار بر اين است كه هويت اين موزه در تمامي ابعاد آن حفظ شود و همان لوگوي قبلي باقي بماند و پايداري هويتي اين موزه مخدوش نشود.