رسوايي ترامپ و آينده سنا
حيدرعلي مسعودي
انتشار يك فايل صوتي از مكالمه‌اي ميان رييس‌جمهور امريكا و مسوول برگزاري انتخابات در جرجيا چالشي جديد در سياست داخلي ايالات متحده پديد آورد. از نظر زماني اين موضوع بسيار جالب توجه است؛ در حالي كه روز سه‌شنبه انتخاباتي براي مشخص شدن سرنوشت دو كرسي ايالت جرجيا در مجلس سنا برگزار خواهد شد، روز شنبه رييس‌جمهور با يك مقام ايالتي تماس مي‌گيرد و از او براي «پيدا كردن» آرايي در راستاي تغيير نتيجه انتخابات رياست‌جمهوري درخواست مي‌كند و روز يكشنبه اين گفت‌وگو در رسانه‌ها منتشر مي‌شود. اين اتفاقات در دو سطح قابل بررسي است:
1) تأثيرگذاري بر انتخابات سنا كه بسيار تعيين‌كننده و بسيار سرنوشت‌ساز است و مي‌تواند مشخص كند كدام حزب طي دو سال آينده اكثريت اين مجلس را در اختيار خواهد داشت. اگر جمهوري‌خواهان بتوانند دست‌كم در يكي از اين دو رقابت پيروز شوند، كماكان قادر خواهند بود تا اكثريت نسبي خود را در مجلس سنا حفظ كنند و اين موضوع توان آنها براي مانع‌تراشي بر سر راه سياست‌هاي دولت جو بايدن را افزايش خواهد داد. تصور ساده‌لوحانه دونالد ترامپ و نزديكان او اين است كه اگر تقلب ادعايي در جرجيا رسما از سوي مقامات ايالتي تأييد شود و نتايج انتخابات رياست‌جمهوري در اين ايالت به نفع رييس‌جمهور امريكا برگردد، طرفداران حزب جمهوري‌خواه ترغيب خواهند شد با شور و حرارت بيشتري در انتخابات حضور پيدا كنند. دولت امريكا بر اين باور است كه در شرايط كنوني افزايش مشاركت دموكرات‌ها در انتخابات جرجيا از طريق شيوه‌هاي رأي‌گيري زودهنگام و غيرحضوري مي‌تواند زمينه شكست دست كم يكي از دو كانديداي جمهوري‌خواه اين ايالت را فراهم كند و به همين دليل مي‌كوشند از طريق اعمال فشار بر مقامات انتخاباتي ايالت كه از قضا جمهوري‌خواه هم هستند بر نتيجه نهايي اثرگذار باشند. اين سياست رييس‌جمهور امريكا از اين رو ساده‌لوحانه است كه نظام انتخاباتي ايالات متحده را نظامي ناكارآمد و ناسالم نشان مي‌دهد كه حتي رييس‌جمهور نيز با اختيارات گسترده خود نتوانسته به حق ادعايي خود دست پيدا كند.
ايجاد اين فضا باعث خواهد شد كه رأي‌دهندگان جمهوري‌خواه به فرآيند انتخابات بي‌اعتماد شوند، رأي خود را بي‌تأثير ببينند و در نتيجه از رأي دادن امتناع ورزند. با توجه به مشاركت گسترده دموكرات‌ها رقم خوردن اين سناريو باعث خواهد شد كه در نهايت جمهوري‌خواهان هر دو كرسي ايالت جرجيا در مجلس سنا را از دست دهند و اختيار اين مجلس به دست اكثريت نسبي دموكرات بيفتد.
اقدام رييس‌جمهور امريكا در فشار آوردن بر مقامات جرجيا به منظور تغيير نتايج انتخابات رياست‌جمهوري در اين ايالت در حالي رقم مي‌خورد كه تعدادي از جمهوري‌خواهان كنگره تصميم دارند در ششم ژانويه پيروزي جو بايدن را به چالش بكشند. دونالد ترامپ و اطرافيانش اميدوار بودند كه با موفقيت در تغيير نتايج انتخابات در جرجيا يا حتي ابطال انتخابات در اين ايالت يك دومينوي تغيير نتايج را در ايالت‌هاي موسوم به ميدان نبرد به راه بيندازند. آنها اميد داشتند كه در پي اين موفقيت تعداد بيشتري از اعضاي كنگره با اين تلاش همراه خواهند شد و جمهوري‌خواهان موفق خواهند شد سرنوشت انتخابات را تغيير دهند. با اين حال با توجه به بستر قانوني موجود و شروط مورد نياز براي ابطال انتخابات و اينكه براي ابطال انتخابات نياز است تا اكثريت مجلس نمايندگان نيز به اين موضوع رأي دهند، در عمل اتفاق خاصي نخواهد افتاد و در پايان انتقال قدرت به جو بايدن بدون دردسر اتفاق خواهد افتاد.
2) دومين تأثير اين اقدام رييس‌جمهور امريكا را مي‌توان در اختلافات دروني روزافزون ميان اعضاي حزب جمهوري‌خواه جست‌وجو كرد. از يك سو ترامپ، طرفداران ترامپ و ترامپيست‌هاي حزب جمهوري‌خواه و از سوي ديگر سران حزب و اعضايي كه در هفته‌هاي اخير تلاش كردند از ابزارهاي مختلف براي محدود كردن قدرت رييس‌جمهور بهره گيرند. نمونه اين اختلافات دروني و چالش درون حزبي را مي‌توان در ماجراي بودجه وزارت دفاع جست‌وجو كرد كه ابتدا رييس‌جمهور امريكا آن را وتو كرد اما در نهايت با رأي اكثريت جمهوري‌خواهان اين وتو شكسته شد و لايحه بودجه دفاعي به قانون بدل گرديد. ترامپ و نزديكانش بر اين باور بودند كه تغيير در نتايج جرجيا مي‌تواند دست ترامپيست‌هاي كنگره را براي اقدامات بعدي در به چالش كشيدن نتايج و بعدتر كسب قدرت اصلي در حزب باز كند. در حال حاضر اختلافاتي جدي ميان جريان ترامپيست حزب جمهوري‌خواه و باقي اعضا براي تسلط بر آينده حزب وجود دارد و نمود اين دعوا در موضوع مواجهه با نتايج انتخابات سوم نوامبر قابل مشاهده است. شخصيت‌هاي قدرتمند و تأثيرگذار حزب جمهوري‌خواه منتقد اين رفتارهاي ترامپ است و براي نمونه آقاي پُل رايان، رييس پيشين مجلس نمايندگان اقدامات رييس‌جمهور را «مخرب» توصيف مي‌كند، آقاي ميت رامني رفتار ترامپ را «خطري براي دموكراسي در امريكا» مي‌نامد يا آقاي مك كانل از سناتورها مي‌خواهد نتايج انتخابات را در ششم ژانويه به چالش نكشند.
پيگيري قضايي
حقوقدانان معتقدند اقدام دونالد ترامپ را مي‌توان در قالب اخاذي مورد پيگرد قانوني قرار داد اما بعيد است كه تا پيش از تأييد نهايي انتخابات در كنگره يا حتي پايان دوره رياست‌جمهوري ترامپ در اين باره اقدام خاصي صورت گيرد. اين امكان وجود دارد كه پس از پايان دوره او، از اين مورد براي گشايش يك پرونده عليه رييس‌جمهور كنوني امريكا استفاده شود و دونالد ترامپ تحت پيگرد قضايي قرار گيرد. با اين حال آنچه باعث مي‌شود كه ترامپ ريسك برخي اقدامات را به جان بخرد و شانس خود را امتحان كند، منافعي است كه در صورت نتيجه بخش بودن تلاش‌ها عايدش خواهد شد و از جمله آنها مي‌توان به پيدا كردن دست بالا در رقابت‌هاي سياسي آينده در درون حزب جمهوري‌خواه اشاره كرد.