حسين مسافرآستانه در نشست رسانه‌اي جشنواره تئاتر فجر:
جشنواره امسال را با هيچ دوره‌اي مقايسه نكنيد
نشست رسانه‌اي سي و نهمين جشنواره تئاتر فجر با حضور حسين مسافرآستانه دبير و جمعي از مديران اين رويداد ظهر روزگذشته (چهارشنبه 8 بهمن) در تالار رودكي برگزار شد. حسين مسافرآستانه در نشست رسانه‌اي سي و نهمين جشنواره تئاتر فجر گفت: هنرمندان و هنر تئاتر در ايام كرونا دست روي دست نگذاشتند و به نقش تاثيرگذار و التيام‌بخش اجتماعي خود واقف بودند، اما تئاتر همواره مظلوميت و مهجوريتي از نظر فرهنگ اقتصادي داشته است. به گزارش «اعتماد»، حسين مسافرآستانه دبير اين رويداد به اهميت، ضرورت و نقش هنر خاصه تئاتر در جريان‌هاي مختلف زندگي بشري اشاره كرد و ادامه داد: هنرمندان تئاتر و متفكران آن با طرح و برنامه‌هاي متعدد براي برگرداندن روحيه و اميد و احساس بودن به جامعه وارد ميدان شدند و نقش مهمي را در اين روزها ايفا كردند. ما با شرايط سخت و طاقت‌فرسايي روبه‌رو هستيم كه جهان هم با آن مواجه است به‌رغم اينكه تئاتر نتوانسته اجراهاي عمومي مثل گذشته داشته باشد و به التيام روحي و رواني جامعه بپردازد، اما در اين دوران بيكار هم ننشسته بود. هر چند امكان اجرا پيدا نكرده، اما از كار دست نكشيده است.
مي‌خواهم از گروه‌هايي بگويم كه در اين شرايط سخت كار كردند؛ چه روي صحنه رفتند و چه وقتي نرفتند، دست از تلاش برنداشتند، اميدوارانه كار كردند و نقش خود را در ارتباط با مردم ايفا كردند و كم از ايثارگران ديگر رشته‌ها نداشتند. او در ادامه به شرح اطلاعات و آماري از كميت و كيفيت آثار حاضر در سي و نهمين جشنواره تئاتر فجر پرداخت. سي و نهمين جشنواره تئاتر فجر 11 بخش دارد؛ 6 بخش اجرايي و 5 بخش غير اجرايي. در بخش اجراي آثار نمايشي جشنواره سي و نهم ميزبان 107 نمايش است. 48 نمايش سهم تهران 28-20 نمايش از ساير استان‌ها در اين دوره شركت كرده‌اند. در بخش نمايش‌ها هم در مجموع 39 نمايش به صحنه مي‌رود. همچنين 10 نمايش (9 نمايش از تهران و تنها يك نمايش سهم ساير استان‌ها) در بخش «ديگر گونه‌ها» اجرا مي‌شود. مسافرآستانه در ادامه به دشواري‌هاي برگزاري جشنواره در وضعيت كنوني پرداخت. «ما در شرايط سختي هستيم. تجربه برگزاري دوره‌هاي گذشته چندان در اين دوره براي ما كاربرد نداشت. همه چيز را انگار براي اولين بار تجربه مي‌كنيم. من و همكارانم در ستاد سابقه طولاني در برگزاري جشنواره داشتيم اما اين دوره از هر نظر، دوره‌اي سخت و غيرقابل پيش‌بيني بود. اول اين گمان نمي‌رفت كه اينقدر كار سختي داريم. تطبيق جشنواره با شرايط فعلي از كارهاي سخت بود. وقتي حضور آثار شهرستاني و تعداد آثار آنها را ديديم كه بيش از دوره‌هاي گذشته است، خيلي خوشحال شديم و از طرفي فكر كردن به اين موضوع به دليل رفت و آمد و اسكان دادن مهمانان كاري سخت بود. وقتي قرار بر اين شد اجراي فيزيكي داشته باشند، تازه سختي كارمان آغاز شد.»دبير جشنواره تئاتر فجر با اشاره به بزرگداشت‌هاي دوره سي و نهم جشنواره بيان كرد: در مراسم اختتاميه از اختر تاجيك كه از عكاسان قديمي تئاتر است، از همايون علي‌آبادي از اصحاب نقد تجليل خواهيم كرد. بهرام ابراهيمي از بازيگران قديمي تئاتر و تلويزيون نيز مورد تجليل قرار خواهد گرفت. همچنين جمشيد داورپناه از هنرمندان خراسان شمالي هم مورد تقدير قرار مي‌گيرد.
وي درباره بودجه گفت: من در مصاحبه‌اي همان روزهاي آغاز گفتم كه بودجه پيشنهادي ما 5 ميليارد بيشتر است، اما در جلسات 5 ميليارد و 200 ميليون تومان مصوب شد و بودجه جشنواره همين است. كار بر همين اساس برنامه‌ريزي شده، لازم است به نقش انجمن هنرهاي نمايشي اشاره كنم كه متفاوت‌تر از گذشته بوده است. پشتيباني كه در انجمن در اين دوره شده، بي‌سابقه بوده و از همكار خوبم آقاي بصيرت كه برخوردها و همكار خوبي داشته، تشكر مي‌كنم. مسافرآستانه درباره امنيت آثار در فضاي مجازي نيز توضيحاتي ارايه داد: بنا را بر اين گذاشتيم كه آثار حفاظت شده در ۲۴ ساعت حق پخش داشته باشند و بعد برداشته شوند. نگاه ما اين بوده كه به اين ۲۴ ساعت به عنوان فرصت توجه شود. آن حساسيتي كه تهيه‌كنندگان سينما دارند، ما در تئاتر نداريم. اين فرصت ۲۴ ساعته بيشتر يك فرصت تبليغاتي است. اگر آثار ضبط هم شوند، مغايرتي با آنچه در صحنه اجرا مي‌شوند، ندارند. اگر تئاتر 10 بار هم از فضاي مجازي پخش شود، علاقه‌مند تئاتر دوست دارد به صورت زنده آن را ببيند. تمهيدات لازم را براي جلوگيري از ابتلاي به كرونا نيز انديشيده‌ايم. براي تماشاگران هم حفاظت‌ها را انجام مي‌دهيم اما اگر خدايي ناكرده اتفاقي افتاد كار آن سالن را متوقف خواهيم كرد و در اين زمينه از متخصصان امر مددجويي مي‌كنيم. او درباره بخش‌هاي اضافه شده به جشنواره گفت: براي هر بخش جشنواره بايد دو نگاه داشته باشيم يعني ببينيم ظرفيت آن بخش در تئاتر كشور به چه صورت است. اگر آن ظرفيت حداقلي است نبايد در جشنواره باشد. ما امسال تله تئاتر را اضافه كرديم كه در اين بخش به ضرورت تعطيلي توجه داشتيم. تله تئاتر زماني در جشنواره وجود داشته ولي به دلايلي حذف شده است. اگر آثاري در بازه10 ساله در اين بخش توليد شده باشد به آن توجه مي‌كنيم.
وي افزود: در اين دوره با همه مصيبت‌هاي كرونا، شاهد يادآوري برخي فرصت‌ها هم بوديم اين آثار بايد در معرض ديد علاقه‌مندان قرار بگيرد.
سال‌هاست شاهديم پلتفرم‌هايي در جهان به تئاتر اختصاص دارد اما در ايران اين‌طور نيست اما بنا به شرايط بايد به آن توجه كنيم. همه جوانب امر را سنجيديم، با متخصصان اين حوزه گفت‌وگو كرديم، با وجود اين امكان خطا را از خود سلب نمي‌كنيم اما اين يك تجربه است كه بايد اتفاق بيفتد. در ادامه دكتر مرضيه پوراكبري همسر شهيد دكتر غلامرضا فخري از شهداي مدافع سلامت، حجت‌الاسلام و المسلمين محمدمهدي بهداروند مشاور دبير جشنواره و قادر آشنا مدير كل هنرهاي نمايشي با حضور روي سن از پوستر سي و نهمين جشنواره تئاتر فجر رونمايي كردند. مسافرآستانه دبير جشنواره درباره بخش جديد هنر حركت و بدن در جشنواره ادامه داد: اين روزنه جديدي است و باعث ايجاد فرصت براي تماشاي آثار در فضاي مجازي مي‌شود. به دليل اهميت و توجه به ظرفيت بخش هنر حركت و بدن به اين بخش پرداختيم. هرچند دير به جمع‌بندي رسيديم و اين دير رسيدن باعث شد برخي بگويند جشنواره برنامه‌ريزي ندارد اما اين بخش يك ضرورت و فرصت است و تاكنون تعريف درستي از آن ارايه نشده است. به همين دليل در بررسي‌ها به آثار نگاه كرديم و ديديم هيچ كدام تعريف درستي از اين هنر به عنوان نمايش نداشته و به اين جمع‌بندي رسيديم كه اين بخش بايد در طول سال مورد آموزش قرار بگيرد. دبير جشنواره تئاتر فجر درباره علت برگزاري جشنواره در شرايط كرونا گفت: ساير فعاليت‌ها خودشان را با شرايط تطبيق داده‌اند و به زندگي خود ادامه مي‌دهند پس نمي‌شود گفت تئاتر فعاليت نكند. ضمن اينكه وزارت بهداشت از دوستان حاضر در جشنواره تست گرفته است. نمي‌شود گفت از تماشاگران هم تست بگيرد. جشنواره يك فرصت براي آنهايي است كه در طول سال گذشته در صحنه بودند. هنرمندان تئاتري مطالباتي دارند. آنهايي كه در خانه بنشينند و مطالباتي داشته باشند رويه‌شان درست نيست. در اين دوره سخت مي‌بينيم كه عده‌اي سختي كشيدند، اثر توليد كردند و كار كردند. حمايت از آنها هم تعريف شده است. حمايت از كل جامعه تئاتر تدبير ديگري است كه دوستان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي براي آنها برنامه‌ريزي مي‌كنند.
تئاتر هميشه تماشاگر دارد
وي افزود: بعيد مي‌دانم عده‌اي در قبال كار نكرده توقع حمايت داشته باشند. در روزهاي سخت است كه هنرمند مي‌تواند به كمك جامعه خود بيايد در غير اين صورت در روزهاي خوش كه همه هستند. البته كار كردن در همه زمان‌ها ايثار است اما عده‌اي در اين شرايط سخت جانانه كار كردند. آنهايي كه در طول اين سال سخت با همه مشقات كار كردند، اقدام‌شان ارزشمند است. من در آغاز اين گفت‌وگو از آنهايي كه در جشنواره حضور پيدا نكردند، تشكر كردم. دبير جشنواره تئاتر فجر درباره همزماني آن با جشنواره فيلم فجر نيز خاطرنشان كرد: درباره اين همزماني هم بايد بگويم كه مختص امسال و سال گذشته نيست در دوره‌هاي گذشته هم چنين بوده اما هيچ‌گاه علاقه‌مندان به تئاتر بي‌توجهي نكرده‌اند، تئاتر هميشه تماشاگران خود را داشته است، نه تنها برگزاري جشنواره فيلم فجر بلكه هيچ حركتي اين موضوع را تحت‌الشعاع قرار نداده است. حسين مسافرآستانه در پايان گفت: من بارها گفته‌ام كه وقتي بسياري از مشاغل باز هستند، سينما و تئاتر بهتر مي‌توانند فعاليت كنند. اجازه بدهيم سالن باز باشد مگر در ساير فعاليت‌ها مي‌گوييم بايد كدملي از افراد گرفته شود تا ببينيم كرونا دارند يا نه؟ آقاي آشنا بارها به وزارتخانه رفتند تا اين وضعيت براي جشنواره مهيا شد چون نگاه تخصصي كمتر ارايه شده بود اما اميدوارم بعد از جشنواره هم شاهد فعاليت سالن‌ها باشيم. مسافرآستانه ادامه داد: جشنواره امسال را نه از نظر نوع برگزاري و نه از نظر كيفيت و كميت آثار با هيچ جشنواره‌اي مقايسه نكنيد، زيرا جشنواره تابعي از شرايط كلي تئاتر در تمام سال است، مقايسه اين دوره با ساير دوره‌ها جفاست. وي گفت: برخي كارها در آستانه اجرا با تعطيلي سالن‌ها مواجه شدند. ما اطلاعيه‌اي داديم كه اگر تاييديه‌اي در اين خصوص داشته باشند پذيرش خواهيم داشت، بنابراين بخشي از آثار ما كارهايي هستند كه اجرا نشده بودند. نبايد شرايط را با سال‌هاي قبل مقايسه كنيم. ما هيچ امتياز ويژه‌اي براي آثاري كه اجرا نشدند، قائل نشديم. تخفيف نداديم و بخششي قائل نشديم جشنواره فقط بر اساس كيفيت آثار كار خود را انجام داد. اينكه ممكن است برخي اجراها به دليل ساعت 7 شب مخاطب كمتري داشته باشد، درست نيست. چينش جدول هميشه مشكلاتي داشته اما امسال مشكلات بيشتر است. امسال تماشاي آثار را از ساعت سه شروع كرديم. آن عده‌اي از تماشاگران كه علاقه‌مند به تماشاي آثار در آن ساعات هستند، بايد از وسايل حمل و نقل عمومي استفاده كنند و منعي براي حضور آنها نخواهيم داشت.