فرزان سجودي:
تهران 10 روز در سلطه گفتمان تماميتخواهي بود
فرزان سجودي، نشانه‌شناس و استاديار دانشگاه تهران در خصوص پروژه نگارخانه‌اي به وسعت يك شهر معتقد است مجموعه‌اي از آثار هنري كه هيچ رابطه همگني با هم ندارند از خاستگاه و مكان‌هاي متفاوت جابه‌جا شده به شهر آورده شدند. سجودي كه در نشست نقد و بررسي «نگارخانه‌اي به وسعت يك شهر» يكي از سخنرانان بود با اشاره به اينكه نخستين مفهوم كليدي كه بايد در طرح به آن پرداخت جابه‌جا شدن، كنده شدن، منزوي كردن و مهاجرت كردن است، ادامه داد: «اثر از بافتش منزوي شده و مهاجرت كرده و در يك كلاژ عظيم شركت كرده تا اين پديده نگارخانه شكل بگيرد.»
سجودي با بيان اينكه نكته اصلي منزوي كردن اثر از بافت تاريخي، اجتماعي و مكان ديده شدن است، افزود: «رويكردهاي سنتي هستند كه آثار را در قاب آن مي‌بينند، آثار در بافت‌هاي تاريخي، فرهنگي و اجتماعي اتفاق مي‌افتد و مكاني كه اثر در آن اتفاق مي‌افتد، بخشي از اثر است. او در ادامه گفت در اين طرح ما آثاري داشتيم كه از بافت تاريخي و فرهنگي خود منزوي و قطع شده‌اند و بدون اينكه هيچ رابطه انسجامي با هم داشته باشند در كنار هم يك توده را شكل داده‌اند.» سجودي با بيان اينكه بدون شك اتفاقي كه افتاده از نظر حجم كار و پشتيباني لجستيكي انتخاب آثار، چاپ و نصب، كار عظيمي بوده كه بايد به برگزار‌كنندگان خسته نباشيد گفت، ادامه داد: «اين آثار كپي هستند كه اين كپي بودن در طرح خود يك اتفاق است، ما كپي آثار را از اصل آن جدا كرده و آن را در كلاژ نگارخانه‌اي به وسعت يك شهر قرار مي‌دهيم، يعني ما با يك صورت جعلي از يك اثر روبه‌رو هستيم كه نكته قابل تاملي است.»سجودي نكته سوم را كلاژ بودن اين طرح دانست كه طرح ارايه شده نشان مي‌دهد تركيبي كه سرانجام متن عظيم شهري را درست كرده است بايد يك كلاژ هدفمند و انتقادي باشد، يادآور شد: «با توجه به امكاناتي كه بيلبورد داشته است آثاري از همه جاي دنيا جمع شده و اين ويژگي كلاژگونه را به وجود آورده‌اند. كلاژهايي كه كپي هستند جابه‌جا شده‌اند، از جايگاه اوليه خود هجرت كرده‌اند و در يك فضايي كه نسبت به هم بيگانه هستند، قرار گرفته‌اند.»او با تاكيد بر اينكه دو راه براي تحليل اين موضوع وجود دارد كه هردو راه را مي‌توان پيش گرفت، ادامه داد: «يك راه براي نجات اين رخداد اين است كه اين طرح را يك رخداد پست‌مدرن بدانيم كه به اين صورت آن را نجات داده‌ايم يعني بگوييم يك اتفاقي كه در دنيا بي‌نظير بوده، روي داده است و كل هنر نه تنها هنر مدرن، هنر سنتي، كاشي‌كاري، هنر مدرن ايران و دنيا و غيره در اين كپي كلاژ منزوي شده از بافت تاريخي و فرهنگي‌اش هجو شده است.»به گفته اين استاديار دانشگاه تهران اتفاق دومي كه در اين زمينه رخ مي‌دهد اين است كه طرح را به عنوان يك متن، محصول يك عمل گفتماني كه سرانجام به عمل اجتماعي منجر شده است بدانيم، يعني وارد حوزه تحليل گفتمان بشويم و بگوييم طرح يك متن است با همه ويژگي‌هايي كه مطرح شده كه به يك عمل گفتماني منجر شده است، چگونگي توليد و توزيع متون و نقش نهادها در توليد و توزيع متون را در آن بررسي كنيم كه در اين ميان نهاد سازمان زيباسازي شهر تهران و يك نهاد بزرگ‌تر شهرداري تهران و توليد و توزيع زماني كه اتفاق مي‌افتد.
سجودي با اشاره به اينكه در موضوع جابه‌جايي فقط، جابه‌جايي اثر روي بيلبورد اتفاق نيفتاده است، افزود: «بيلبوردي كه عادت كرده‌ايم روي آن آگهي تبليغاتي ببينيم شاهد كپي آثار هنري و آثار هنري كلاژ شده است به اين ترتيب نه مي‌توانيم ذهن را از آن رسانه كالاي مصرفي پاك كنيم و نه مي‌توانيم آن را نديده بگيريم.»به گفته او برگزاري اين رويداد به مدت 10 روز خود نوعي جابه‌جايي است به همين دليل من در اين اتفاق با رويكرد دوم موافقم يعني اتفاقي كه در شهر مي‌افتد محصول عمليات يك گفتمان است كه برترين ويژگي آن عظمت‌طلبي و ايجاد توهم قابليت از آن خود كردن همه‌چيز است، 1600 كار متفاوت كه همه را شگفت‌زده كرده است كه كاركرد گفتماني آن تماميتخواهي عظمت‌طلبانه است، يعني من مي‌توانم و قدرت آن را دارم در يك روز، شهر را از آن خود كنم و جنبه‌هاي ديگر اين تفكر عظمت‌طلبانه را به تصوير بكشم. طرح مي‌گويد من مي‌توانم جهان شما هنرمندان را از آن خود بكنم و چنين قدرتي را به شما عرضه كنم طوري كه شما مرعوب اين عمل گفتماني من بشويد. نشست نقد و بررسي «نگارخانه‌اي به وسعت يك شهر» روز پنجم خرداد با حضور دكتر جمال كامياب، فرزان سجودي، بهنام كامراني، شادمهر راستين، ناصر فكوهي، احمد نادعليان و در تالار استاد شهناز در خانه هنرمندان ايران برگزار شد.