سايه بيم و اميدها بر مذاكرات وين
گروه ديپلماسي| كمتر از 20 روز به پايان مذاكرات باقي است و روزشمار اتمام مذاكرات هسته‌اي با نزديك شدن به ضرب‌الاجل مذاكرات در 30 ژوئن (10 تير) به حركت درآمده است. با آنكه نبض مذاكرات روز به روز بيش از پيش مي‌شود و تحليل و ارزيابي‌ها نسبت به مذاكرات نسبت به روزهاي گذشته بيشتر و بيشتر شده است اما همچنان اختلافات باقي است و مذاكرات همچنان روند كند خود را طي مي‌كند. اين روند كند و بطئي موجب شده است پايگاه خبري المانيتور هم‌راستا با ساير رسانه‌هاي ديگر امريكايي در گزارشي بنويسد كه مذاكرات هسته‌اي ايران و گروه 1+5 ممكن است به وقت اضافه كشيده شود. تازه‌ترين اخبار رسيده از وين حاكي از آن است كه هم هيات‌هاي سياسي و هم هيات كارشناسي جلسات متعدد و فشرده‌اي را برگزار كرده‌اند. از روز مذاكره‌كننده هسته‌اي به رياست سيدعباس عراقچي و مجيد تخت‌روانچي به وين رفته‌اند تا لحظه نگارش اين گزارش علاوه بر دو بار ديدار با هلگا اشميد، معاون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا و نماينده 1+5 در روز نخست، در روز پنجشنبه و با اضافه شدن وندي شرمن به مذاكرات، دو نشست سه‌جانبه ميان معاونان وزراي امور خارجه ايران و امريكا و مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا داشته‌اند. روز گذشته نيز ديگر معاونان و مديران سياسي هيات 1+5 به وين آمدند و نشستي عمومي ميان معاونان وزير امور خارجه كشورمان و گروه 1+5 برگزار شد. حميد بعيدي‌نژاد، مديركل امور سياسي و امنيت بين‌المللي وزارت خارجه و رييس هيات كارشناسي ايران در مذاكره با 1+5 در صفحه اينستاگرام خود درباره اين ديدار نوشت: «در اين نشست، روند بحث‌هاي گذشته مرور و مورد بررسي قرار گرفت و كشورهاي عضو تمايل جدي خود را براي سرعت دادن به پيشرفت در مذاكرات اعلام كردند.» بلافاصله پس از اين ديدار نيز ديدارهايي دوجانبه از سوي هيات مذاكره‌كننده‌مان با هيات‌هاي سه كشور اروپايي، روسيه و چين برگزار شد. هيات‌هاي كارشناسي نيز كه كارشان را مجددا از روز سه‌شنبه هفته پيش آغاز كرده‌اند، جلساتي فشرده با طرف مقابل داشته‌اند.
نگراني روسيه، اميدواري ايران
روند مذاكرات، آنقدر كند است كه بالاخره صداي معاون وزير امور خارجه روسيه را نيز درآورد و نماينده اين كشور در مذاكرات هسته‌اي از نگراني روسيه درباره كندي روند مذاكرات هسته‌اي ايران خبر داد. سرگئي ريابكوف روز گذشته و در ابتداي ورود خود به وين براي از سرگيري دور تازه مذاكرات در سطح مديران سياسي به خبرنگاران گفت: متاسفانه روند مذاكرات در حال كند شدن است. اين موضوع ما را نگران كرده است به دليل آنكه زمان باقي مانده تا ضرب‌الاجل رو به كاهش است و ما بايد در كوتاه‌ترين زمان ممكن گام‌هاي نهايي را‌برداريم. وي ادامه داد: دو طرف هنوز در حال تلاش براي حل برخي موضوعات كليدي مثل نحوه برداشته شدن تحريم‌ها و دسترسي به سايت‌هاي هسته‌اي و نظامي ايران هستند. تهران مخالف دسترسي بازرسان به سايت‌هاي نظامي خود است. ريابكوف همچنين در مورد بازطراحي رآكتور آب سنگين اراك اظهار كرد: ايران و كشورهاي 1+5 هنوز جزييات مربوط به نحوه بازطراحي رآكتور آب سنگين اراك را تعيين نكرده‌اند كه اين موضوع خود باعث ايجاد يك وقفه مجازي در روند مذاكرات شده است. معاون وزير امور خارجه روسيه در اين باره تصريح كرد: ايران و كشورهاي 1+5 در مورد آينده موضوع بازطراحي رآكتور آب سنگين اراك به يك درك مشترك رسيده‌اند اما دو طرف هنوز به صورت واضح در مورد اينكه رآكتور اراك چگونه و در چه زماني، توسط چه كسي و با كدام بودجه بازطراحي خواهد شد به توافق روشني نرسيده‌اند و بدون پاسخ به اين سوالات قطعا ما قادر نخواهيم بود كه در مذاكرات پيش رويم. وي ادامه داد: همچنين موضوع زمان حضور وزيران خارجه 1+5 در مذاكرات هسته‌اي ايران در نشست‌هاي بعدي مطرح مي‌شود. ريابكوف همچنين در مورد دسترسي به سايت‌هاي نظامي ايران گفت: تنها راه‌حل موضوع دسترسي‌هاي مديريت شده به سايت‌هاي هسته‌اي ايران، دستيابي به چارچوب تفاهم با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است. او تصريح كرد: تنها راه‌حل جهاني و قابل قبول اين موضوع دستيابي به سند يك تفاهم ميان ايران و آژانس و نيز وجود قانوني در اين مورد است كه اين سند در مورد قراردادهاي همكاري آينده ايران و آژانس چگونه استفاده شود. از سويي، لوران فابيوس، وزير امور خارجه فرانسه در گفت‌وگو با تلويزيون «بي‌اف‌ام» گفت: هنوز توافق هسته‌اي قابل راستي‌آزمايي با ايران به دست نيامده است اما، مذاكرات ادامه خواهد داشت. وي مدعي شد: ماهيت صرفا صلح‌آميز برنامه هسته‌اي ايران اثبات نشده است. وي افزود: خواهان توافق با ايران هستيم و اين توافق بايد قابل راستي‌آزمايي و پايدار باشد و در حال حاضر چنين امري محقق نشده است. وزيرخارجه فرانسه تاكيد كرد: توافقي كه قابل راستي‌آزمايي نباشد، قابل اجرا نيست. فابيوس با اشاره به اينكه مذاكرات هسته‌اي ايران و گروه 1+5 ادامه خواهد داشت، گفت: بحث درباره موضوعات مورد مناقشه هنوز به پايان نرسيده است. با اين حال، سفير و نماينده ايران در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي گفت حصول توافق جامع هسته‌اي ميان ايران و 1+5 تا ضرب‌الاجل ۱۰ تير، امكان‌پذير است. رضا نجفي گفت كه رسيدن به توافق هسته‌اي تا آخر ژوئن، امكان‌پذير است. وي ادامه داد: اگر ديگر طرف‌هاي مذاكره به پارامترهاي مورد توافق، پايبند بمانند، توافق تا آخر ژوئن قابل دسترسي خواهد بود. نجفي در خصوص امكان صدور اجازه دسترسي بازرسان آژانس به سايت‌هاي نظامي كشور هم، تصميم‌گيري در اين خصوص را به توافق جامع ميان ايران و 1+5 موكول كرد و گفت بايد منتظر ديدن متن توافق نهايي باشيم.
هرگز PMD را به رسميت نشناخته‌ايم
با آغاز نشست فصلي شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، يوكيا آمانو در گزارش اخير خود نيز ضمن تاييد عدم انحراف ايران در فعاليت هسته‌اي صلح‌آميز خود و تاييد پايبندي ايران به تعهدات خود، به تكرار ادعاهاي خود در خصوص PMD پرداخت. اتحاديه اروپا نيز قبل از آغاز اين اجلاس با صدور بيانيه‌اي ضمن درخواست براي حل مسائل گذشته ايران و 1+5، بررسي و حل تمام مسائل براي دستيابي به يك توافق هسته‌اي را حياتي دانست. در واكنش به اين مساله نيز رضا نجفي در جريان برگزاري نشست شوراي حكام آژانس گفت: جمهوري اسلامي ايران اتهامات بي‌اساس و واهي را كه تحت عنوان «ابعاد احتمالي نظامي» مطرح مي‌شود به رسميت نمي‌شناسد. وي پس از پايان موضوع ايران در نشست شوراي حكام گفت: بارها در موارد مختلف اعلام كرديم كه اسناد درباره اين ادعاها جعلي است و در جلساتي كه با آژانس داشتيم اين موضوع را همواره اعلام كرده‌ايم. نجفي گفت: ما اعلام كرديم كه اگر آژانس در صحت اطلاعات خود اصرار دارد، چرا از پيشنهاد ايران در مورد سايتي در منطقه مريوان استقبال نمي‌كند. نماينده ايران در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در اين‌باره گفت: در گزارش آژانس آمده كه در منطقه مريوان، ايران فعاليت‌هاي ممنوعه انجام داده و وقتي اعلام كرديم كه ما حاضريم آژانس را به منطقه مريوان ببريم و به هر نقطه‌اي كه مي‌خواهد دسترسي مديريت شده بدهيم، آژانس هيچ پاسخي نداد. با اين حال، برخلاف درخواست اتحاديه اروپا، آسوشيتدپرس در گزارشي به موضوع ابداعي «ابعاد احتمالي نظامي برنامه هسته‌اي ايران» پرداخته و در حالي كه پيش‌تر مقامات غربي و حتي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي از لزوم حل اين موضوع براي توافق نهايي تاكيد داشته‌اند، از كنار گذاشتن اين شرط خبر داده است.