بزرگ‌ترين پروژه تاريخي در حوزه سريال‌سازي حسن فتحي
شهرزاد با صداي چاووشي و به ياد حاتمي رونمايي شد
اعتماد| آيا تلويزيون را بايد فراموش كرد؟ آيا آن مخاطبان ميليوني كه روزگاري پاي اين جعبه جادو مي‌نشستندظ حالا هم به همان اندازه به اين رسانه اطمينان دارند؟ آيا تلويزيون هنوز وسيله‌اي است براي سرگرم شدن يا رسانه‌اي است براي اطلاع از اخبار؟ فعلا كه برخي كارشناسان رسانه مي‌گويند اين‌طور نيست. مي‌گويند بينندگان ديگر به رسانه ملي‌شان اعتمادي ندارند. خب لابد صحت و سقم اين مساله را بايد بررسي دقيق‌تري كرد؛ اما با يك مشاهده سرسري هم مي‌توان حدس زد كه بسياري از مردم وقتِ خودشان را پاي سريال‌هاي ماهواره‌اي – خب طبيعتا اين روزها تركي- مي‌گذرانند و در بهترين حالت هم دنبال سريال‌هاي ايراني‌اي هستند كه در شبكه نمايش خانگي پخش مي‌شود؛ حالا البته چند استثنا، «پايتخت» و «ماه عسل» و تعداد معدودي برنامه ديگر را بايد كنار گذاشت. شايد به همين خاطر است كه اين روزها، كارگردانان نامي دارند به سريال‌سازي در شبكه نمايش خانگي روي مي‌آورند. نمونه‌اش؟ «داود ميرباقري» كه همين روزها تبليغاتِ بزرگ «دندون‌طلا»يش ديده مي‌شود و «حسن فتحي» كه جمعه شب، از سريالش «شهرزاد» رونمايي شد.
اينها از مهم‌ترين و پربيننده‌ترين برنامه‌سازانِ تلويزيون در سال‌هاي گذشته بوده‌اند و حالا ترجيح داده‌اند كه مديومي ديگر را تجربه كنند. جمعه؛ اما نخستين تجربه «حسن فتحي» ، كارگردان سريالهايي چون شب دهم، ميوه ممنوعه، مدار صفر درجه و غيره، ميزبان كساني بود كه براي ديدن رونمايي اثرش آمده بودند. اثر به زودي توزيع خواهد شد و در كنار آن مصاحبه با يكي از عوامل هم در انتهاي آن مي‌آيد، به هر روي در مراسم رونمايي، يكي از كليپ‌هاي تهيه شده با صداي محسن چاوشي براي نخستين بار پخش شد.
سريال شهرزاد، آخرين ساخته حسن فتحي در 26 قسمت از 28 مرداد ماه در شبكه نمايش خانگي توزيع مي‌شود. اين سريال پس از «شاهگوش» و «ابله» سومين محصول شركت تصويرگستر پاسارگاد است كه توسط فتحي، كارگردان سينما و تلويزيون ساخته شده است. «شهرام شكيبا» - طنزپرداز- مجري برنامه رونمايي اين سريال بود. او مثل هميشه از كنايه‌هاي طنزآلودش استفاده مي‌كرد و البته كه «شهرزاد» را «بزرگ‌ترين پروژه تاريخي در حوزه سريال‌سازي» دانست. او مي‌گويد همين كه يك سريال به اتمام رسيده و بعد منتشر شده است، اتفاق خوشايندي است. لابد منظورش سريالهايي از شبكه نمايش خانگي است كه در نيمه راه متوقف شدند و نارضايتي‌هايي را به وجود آوردند، مثل قلب يخي و قهوه تلخ.
«حسن فتحي» -كارگردان- هم با ميهمانش سخن گفت. او از اين گفت كه در شبكه نمايش خانگي، پديده‌اي است. او البته از كارنامه اين اتفاق دفاع كرد و بعد از آن درباره سريالش گفت: «تحقيق و نگارش فيلمنامه شهرزاد با حضور «نغمه ثميني» دو سال طول كشيد و بعد از آن از شش ماه قبل تاكنون مراحل فيلمبرداري اين اثر طول كشيده است. ساخت اثر تاريخي اصلا كار ساده‌اي نيست؛ به خصوص اينكه، اين اولين بار است كه يك سريال تاريخي در چارچوب بخش خصوصي ساخته مي‌شود و بايد اين اولين بار بودن را به فال نيك گرفت، چرا كه مي‌تواند شروعي باشد براي سرمايه‌گذاري تهيه‌كنندگان خصوصي در توليد كارهاي تاريخي و اجتماعي بعدي.»
علي نصيريان، شهاب حسيني، مصطفي زماني، پريناز ايزديار، مهدي سلطاني و اميرحسين رستمي، بازيگران اين سريال هستند. «نصيريان» در اين مراسم به اين نكته اشاره كرد كه: «فضاي خيابان لاله‌زار شهرك سينمايي غزالي، من را به ياد مرد بزرگي كه اين مكان را بنياد گذاشت، علي حاتمي مي‌اندازد. براي بازيگران در مواجهه با هر پيشنهاد كاري چند نكته مهم است. اول فيلمنامه، دوم نقش، سوم كارگردان. فيلمنامه «شهرزاد» بسيار خوب و جذاب است. فيلمنامه در بستري تاريخي رخ مي‌دهد. من در بازه زماني اين سريال در واقعيت نوجوان بودم. دهه 30 كه سريال در آن مي‌گذرد جزو حساس‌ترين دوران تاريخ معاصر ايران است. اين نقش براي من بسيار خوب بود. در ابتدا ميان برداشت من از نقش و آنچه در فيلمنامه بود تناقض وجود داشت. اما در نهايت و در جريان صحبت‌هايي كه با آقاي فتحي داشتيم، آنچه در ذهنم بود كنار گذاشتم و خود را به فيلمنامه سپردم.»
«نصيريان» كه نقش «بزرگ آقا» را در اين سريال بازي مي‌كند، مي‌گويد كه پيش از اين با ذوق و سليقه فتحي آشنايي داشته است و به همين خاطر كار كردن با او نه تنها برايش مطلوب بوده بلكه خواسته خودش نيز بوده است. اين بازيگر كهنه‌كار البته انتقادش نسبت به طولاني‌شدن پروژه را نيز بيان كرد: «البته من فكر مي‌كردم كار نهايتا سه ماهه به پايان مي‌رسد اما الان در ماه ششم فيلمبرداري هستيم و هنوز دو ماه ديگر نيز كار ادامه دارد. با اين وجود باز هم از حضور در اين سريال ناراضي نيستم، چون در آشفته بازار سريال‌سازي داخلي و ماهواره‌هاي خارجي، اين سريال باحيثيت و آبرومند است كه دوره‌اي از تاريخ را مرور مي‌كند. البته «شهرزاد» مستند نيست بلكه ملودرامي است كه ساختار و داستان دارد. سريال ما گوشه‌هايي و نه تمام وقايع كودتاي 28 مرداد كه به قصه گره خورده است را بيان مي‌كند و اين از جذابيت‌هاي داستان است. اين كار با مردم ارتباط خوبي برقرار مي‌كند. فيلمنامه، كستينگ و بازيگران خوب و پر وپيمان هستند. افتخار مي‌كنم كه در كنار اين بازيگران جوان هستم، اينها سرمايه‌هاي ما هستند. متاسفانه در كشور ما بهاي چنداني براي اين سرمايه‌ها قايل نيستند. البته مقصودم از بها، بهاي معنوي است نه مادي. فتحي و تهيه‌كنندگان «شهرزاد» براي اين جوانان سرمايه‌گذاري كرده‌اند.»
«مهدي سلطاني» هم ويژگي اثر هنري را در ارتباط با مردم، جذب آنها و تاثيرگذاري بر جامعه برشمرد و شهرزاد را داراي تمامي اين ويژگي‌ها دانست: «شهرزاد بهترين سريالي است كه در شبكه نمايش خانگي ساخته شده و با تمام رده‌هاي سني و همه اقشار جامعه ارتباط برقرار مي‌كند.»
«شهاب حسيني» هم در اين سريال نقش قباد را بازي مي‌كند. او مي‌گويد كه «شهرزاد» تلاش مي‌كند به شأن و منزلت مخاطب احترام بگذارد. اين سريال اقتباسي ادبي است، به اين صورت كه ابتدا يك رمان بوده است كه آقاي حسن فتحي آن را به رشته تحرير درآورده است و در مرحله‌اي كه ايشان تصميم به چاپ اين رمان داشتند به دليل قدرت دراماتيك داستان تصميم مي‌گيرند آن را به صورت سريال بسازند.» ترانه عليدوستي هم به اين نكته اشاره كرد كه بعد از سال‌ها، نخستين تجربه سريال‌سازي‌اش است: «بسيار استرس دارم و مي‌ترسم زيرا مديوم، سريال و ژانر تاريخي برايم تازگي دارد. احساس مي‌كنم اولين باري است كه فيلم بازي مي‌كنم. كاري به اين بزرگي در بخش نمايش خانگي تاكنون امتحان خود را پس نداده است، اما در «شهرزاد» بابت قصه خيالم كاملا راحت است و به نظرم هيچ چيزي مثل فيلمنامه نمي‌توانست دل من را نسبت به اين ريسك قرص كند. باقي مسائل بستگي به شيوه عرضه و پخش سريال دارد.»
سيد محمد امامي و سيد محمدهادي رضوي – سرمايه‌گذاران و تهيه‌كنندگان سريال- هم روي صحنه آمدند و از ساخت اين سريال به عنوان «جهاد فرهنگي» ياد كردند. براي مثال رضوي گفت: «ما اميد داريم به جاي ديدن «فاطما گل» و «ايزل» و ساير سريال‌هاي تركيه‌اي، مردم شب‌ها به ديدن «شهرزاد» بنشينند، نه تنها در داخل كشور بلكه اين سريال بايد در كشورهايي كه با ما مراجع فرهنگي مشترك دارند نيز ديده شود.» امامي هم به اين مساله اشاره كرد كه: «در واقع شبكه ملي ما GEM است و نه صداوسيما! ما امروزه با فرهنگ، تاريخ و عشق تركي نسبت به كشورمان بيشتر آشناييم. از مسوولان ارشاد كه برخي از آنان امشب در اين برنامه حضور دارند، مي‌خواهم ماهواره را به چشم فرصت ببينند و نه تهديد؛ بررسي كنند كه علت موفقيت آنان در جذب مخاطب چيست. همچنين از مسوولان مي‌خواهم به كميت و تعداد مجوزهاي داده شده فكر نكنند و به فيلمنامه اهميت بيشتري دهند.»