هميشه معلم- 2
مریم باقی
حقوقدانان اصلاحگرا بيشتر با جامعه مدني همگامند
حقوق عمومي در ميان رشته‌هاي ديگر حقوق از فقر در منبع و متخصص رو‌به‌رو بوده و دكتر هاشمي سعي كرده است اين فقر را جبران كند. البته پس از او هم اساتيد جوان‌تري آمدند كه شرح و بسط و تفسير و نقد حقوق اساسي و قانون اساسي را انجام دادند و آثار قابل توجهي خلق كردند. اما دكتر هاشمي پيشكسوت بود و از اين‌رو قابل احترام بود. حقوق اساسي و حقوق ملت، پيش از دكتر هاشمي، اساتيد سرشناس و مهمي همچون «دكتر ابوالفضل قاضي‌شريعت‌پناهي» داشت كه كتاب‌هاي او هنوز هم منبع درسي و قابل توجه هستند. اگر به دنبال پدر حقوق عمومي باشيم شايد بتوان دكتر قاضي را به اين عنوان خواند و اساتيد ديگري مانند «دكتر منوچهر موتمني» و «دكتر سيد جعفر بوشهري» هم بودند كه پيش از دكتر هاشمي درباره حقوق اساسي بايسته‌ها و جستارهايي نوشته‌اند. آثار دكتر هاشمي چند مشخصه دارد. در شرح و بسط و نقد قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران او مقدم بوده است. از طرفي كتاب‌هاي او با زبان ساده نوشته شده‌اند. علاوه بر اين او به حقوق ملت و حقوق بشر در حقوق اساسي توجه ويژه‌اي داشته است. او اين اقبال را داشته است كه در دوران حياتش براي او بزرگداشت برگزار شود و لعيا جنيدي، معاون حقوق رييس‌جمهور وقت (حسن روحاني) هم در نكوداشت او سخن گفت و او را استاد و محقق شاخص در حوزه قانون اساسي و حقوق توصيف كرد و افزود: «خدمات ارزشمندي كه اين استاد عزيز در حوزه حقوق و ترويج آزادي‌هاي مردم به‌ويژه با تشريح فصل سوم قانون اساسي انجام دادند، ايجاب مي‌كرد كه از طرف خودم و دولت در اين جلسه حضور يافته و از خدمات ايشان قدرداني كنم.» اين استاد برجسته حقوق همچنين در دوره سيد محمد خاتمي نشان مقام شأن علمي درجه يك دريافت كرده است. دكتر هاشمي عضو شوراي عالي كميسيون حقوق بشر اسلامي و عضو گروه كار بازداشت‌هاي خودسرانه كميسيون حقوق بشر سازمان ملل متحد نيز بود. دكتر سيد محمد هاشمي پروانه وكالت داشت، اما چندان وكالت نكرد. با اينكه در آزمون قضاوت موفق شده بود، اما به توصيه پدر از قضاوت هم فاصله گرفت. او هميشه معلم دانشگاه بود و بس.