نخستين واكنش رييس كل بانك مركزي به تحولات بازار
نويد بازگشت آرامش به بازار ارز
فرمان سيف به بانک‌ها:آماده لغو تحریم‌ها شويد
اعتماد| فقط انتشار سخنان رييس كل بانك مركزي بود كه توانست در آخرين ساعات ديروز بازار ارز، آب نسبتا سردي را بر قيمت‌هاي داغ بازار بريزد. شايد اگر ولي‌الله سيف زودتر از اين نسبت به تحولات بازار ارز واكنش نشان مي‌داد، قيمت‌ها اينقدر سريع بالا نمي‌رفت. تحولات در بازار ارز از همان روز پاياني مذاكرات وين شروع شد. انتشار خبر تمديد مذاكرات تلنگري بود به اين بازار آماده به ضربه. قيمت دلار امريكا در بازار كه حول و حوش 3240 تومان بود سير صعودي خود را آغاز كرد و در كمتر از پنج روز به حدود 3500 تومان رسيد. افزايش قيمت دلار هم بر بازار طلا و سكه بي‌تاثير نبود و همراه با خود آنها را هم بالا كشيد. قيمت هر سكه طلا كه در روز سوم آذر ماه 916 هزار و 500 تومان بود ديروز به حدود 957 هزار تومان رسيد. بدون شك افزايش قيمت دلار براي اقتصادي كه هنوز سايه تحريم بر سر آن است و نمي‌تواند ميزان فروش نفت خود را به قبل از تحريم برگرداند اگر نگوييم خطرناك است مي‌تواند مخاطره‌آميز باشد. از همين رو انتظار مي‌رفت كه يكي از مقامات اقتصادي كشور به ويژه رييس كل بانك مركزي سريعا وارد صحنه شود و كنترل قيمت را در دست بگيرد.به دنبال سخنان سيف، قيمت‌ها در بازار ارز تا اندازه‌يي كنترل شد و سير نزولي را در پيش گرفت. قيمت هر دلار امريكا كه به 3500 تومان رسيده بود مقداري تنزل كرد و به 3470 تومان رسيد. به تبع آن قيمت يورو هم كاهش يافت و به 4348 تومان رسيد. به گفته كارشناسان اقتصادي انتظار مي‌رود كه امروز هم قيمت‌ها در بازار سير نزولي خود را طي كند. شايد از همين رو بود كه چندي پيش برخي كارشناسان به مردم مي‌گفتند در خريد ارز خود‌نگه‌دار باشند چون بازار داغ است و اين داغي طول نمي‌كشد تا سرد شود. هرچند كه در جلسه شنبه شب رييس كل بانك مركزي صحبتي در مورد افزايش نرخ ارز و سكه نشده است اما گويا اين سكوت ادامه نداشته است و وي ظهر روز گذشته در مراسم افتتاح سامانه فروش اينترنتي ارز مسافرتي بانك ملت، در اين باره گفته است: «عوامل بنيادين و عرضه و تقاضا در بازار ارز وجود دارد و به زودي وضعيت تعادل در اين بازار ايجاد خواهد شد. برخي اخبار منتشره در كشور طي روزهاي اخير، موقتا بر اين بازار تاثير گذاشته كه در نهايت با بازگشت آرامش، در اين بازار تعادل ايجاد مي‌شود.»وي حتي درباره نوسانات بازار سرمايه نيز افزوده است: «با توجه به تصميماتي كه مسوولان بورس اتخاذ مي‌كنند، شرايط در اين بخش نيز مجددا به گونه‌يي خواهد بود كه شاخص بورس به وضعيت منطقي و متعادل برگردد. هم‌اكنون زماني است كه بايد از لحظه لحظه آن استفاده شود، از آنجا كه پيش‌بيني‌ها در مذاكرات هسته‌يي مثبت است و علايم مثبتي از نتيجه آن وجود دارد، بانك‌ها بايد خود را براي اين دوره آماده كنند.»سيف با تاكيد بر اينكه عزم جدي در دو طرف مذاكره‌كننده براي به نتيجه رساندن مذاكرات وجود دارد، گفته است: «اين مذاكرات بيشتر از اين مي‌توانست به تاخير بيفتد اما براساس تاكيدات انجام شده دستيابي به مذاكرات دور دست نيست و در دامنه هفت ماهه اتفاق خواهد افتاد.
شرايط اقتصادي كشور هم‌اكنون باثبات است هرچند نوساناتي در برخي بخش‌ها وجود دارد اما بنيان‌ها و اقتضائات باثباتي در اقتصاد كشور فراهم شده است.»اين مقام بانكي تصريح كرده است: «از آنجا كه مذاكرات هسته‌يي به سمت مثبت در حال پيشروي است و حتما اتفاق مي‌افتد، نظام بانكي بايد آمادگي برقراري ارتباطات بين‌المللي را به صورت دقيق داشته باشد به نحوي كه بانك‌ها كارآيي انجام امور مدرنيته را داشته باشند. اگر قرار باشد بانك‌هاي خارجي در كشور فعاليت كنند با وضعيت كنوني معلوم نيست چه ميزان بتوانند در شبكه بانكي كشور فعاليت كنند به همين دليل بايد سيستم بانكي كشور را فورا به جديدترين ابزار تجهيز كنيم.»
درجلسه بانكي مديران با رييس‌كل چه گذشت
شنبه شب گذشته ولي‌الله سيف در حالي مديران بانك‌هاي را به ساختمان ميرداماد دعوت كرد كه دلار در اوج قدرت‌نمايي خود قرار داشت و كارشناسان پيش‌بيني مي‌كردند كه طلوع آفتاب يكشنبه و شروع معاملات در بازار ارز و دلار مي‌تواند ارقام جديدي را رقم بزند. به گونه‌يي كه حكايت‌ها از ساعات اوليه بازار ارز و سكه در روز يكشنبه نشان داد كه ركوردزني دلار و سكه ادامه دارد. در نخستين ساعات معاملات ارز در بازار آزاد باز هم شاهد افزايش تقاضا و كاهش عرضه‌هايي بوديم كه موجب شدند تا در ساعات اوليه نرخ ارز براي فروش به رقم 3600 تومان برسد. با اين حال مديران بانكي در شرايطي گرد ميز مذاكره و مراوده با رييس كل نشستند كه گويا قرار نبود خبري از نرخ ارز و طلا باشد و تنها و آنگونه كه خبرگزاري‌ها از گوشه و كنار خبرهاي شنيده شده اين نشست منتشر كرده‌اند بحث‌ها بيشتر بر سر رعايت نرخ سود بانكي بوده است. بر اين اساس و بنا به گزارش خبرگزاري‌ها، بانكداران درحالي عصر شنبه مهمان بانك مركزي در برج ميرداماد بودند كه به خاطر عدم رعايت نرخ‌هاي سود مصوب شوراي پول و اعتبار مورد انتقاد رييس كل بانك مركزي قرار گرفتند. رييس كل بانك مركزي ولي‌الله سيف در اين جلسه با بانكداران به بيان دستاوردهاي ارزي و پولي دولت يازدهم پرداخت و از بانكي‌ها خواست تا دولت و بانك مركزي را در حفظ دستاوردهاي ارزي ياري كنند. از مهم‌ترين مباحث جلسه بانكي‌ها با بانك مركزي موضوع نرخ سود بود؛ از آنجايي كه نرخ سود مدت‌هاست در نظام بانكي به موضوعي داغ تبديل شده و بانكداران در نرخ‌هاي بالا گوي سبقت را از يكديگر مي‌ربايند و در اين فضاي رقابتي حتي توجهي به توافقنامه يا مهم‌تر از آن مصوبه شوراي پول و اعتبار ندارند، بار ديگر اين موضوع در بين بانكداران مطرح شد و ولي‌الله سيف تذكرات جدي درباره رعايت نرخ‌هاي سود داد. در اين باره تسنيم نوشته است: «در اين جلسه رييس كل بانك مركزي بار ديگر به بانكي‌ها تاكيد كرده كه نرخ‌هاي سود مصوب شوراي پول و اعتبار را رعايت كنند و از اعمال سودهاي بالا در فضاي رقابتي بپرهيزند. البته سيف اين را هم گفته كه با كاهش نرخ تورم به احتمال قوي نرخ سود كاهش خواهد يافت.»پرونده دريافت كارمزد از كارتخوان‌هاي فروشگاهي ديگر موضوع مهم در گردهمايي مديران عامل بانك‌ها با هيات عامل بانك مركزي بود، با خبر شديم كه ولي‌الله سيف به تبليغات غيراصولي بانك‌ها در اين حوزه واكنش نشان داده و از آنها خواسته است بانك مركزي را در اجراي اين سياست همراهي كنند. يكي از مديران حاضر در جلسه هماهنگي بانك مركزي با بانك‌ها به خبرنگار تسنيم گفت: در اين جلسه مشكلات بانك‌ها مطرح و رهنمودهايي از سوي رييس كل بانك مركزي و اعضاي هيات عامل اين بانك به بانكداران اعلام شد. وي با بيان اينكه بانك مركزي بر انضباط پولي و همكاري شبكه بانكي در اجراي اين سياست‌ها تاكيد كرده است، افزود: همچنين بانك مركزي از بانك‌ها خواست تا براي كمك به توليد و اجراي سياست‌هاي خروج غيرتورمي از ركود نسبت به تامين سرمايه در گردش واحدهاي توليدي اقدام كنند. بانك مركزي در اين جلسه به فعاليت منظم شبكه بانكي و جلوگيري از فعاليت‌هاي غيرقانوني و بدون مجوز موسسات غيرمتشكل تاكيد كرده است. وي با بيان اينكه با توجه به كاهش نرخ تورم ميانگين انتظار كاهش نرخ سود بانكي مطرح شده است، تصريح كرد: اين موضوع در اين جلسه هم مطرح شد اما بانكداران به بانك مركزي تاكيد كردند كه بايد در كنار كاهش نرخ سود فشارهاي ديگر بانك‌ها از جمله بالا بودن هزينه‌هاي تسهيلات بانك‌ها در نظر گرفته شود. اين مقام مسوول البته اين را هم گفت كه رييس كل بانك مركزي بر همراهي و همكاري شبكه بانكي و نظام اقتصادي در اجراي سياست‌ها تاكيد كرده و از بانكداران خواسته كه اصول، منطق و قاعده ريسك را رعايت كنند. وي همچنين درباره طرح موضوع دريافت كارمزد از كارتخوان‌هاي فروشگاهي، تصريح كرد: اين اصل پذيرفته است كه بانك‌ها بايد با كارمزد به فعاليت‌هاي خود بپردازند، بانك مركزي پيرو همين موضوع از بانك‌ها خواست كه با وحدت رويه همكاري لازم را در اجراي يكپارچه اين سياست انجام دهند. گفتني است علاوه بر موارد مذكور در اين جلسه، بانك مركزي بر مديريت مصارف و منابع و اجراي بانكداري الكترونيك نيز تاكيد كرده است.
علاوه‌بر اين وي كه گويا گلايه‌هاي زيادي در خصوص موضوع سود بانكي داشته است در اين مراسم نيز با اشاره به جلسه‌اش با مديران بانكي گفته است: «بانك‌ها نبايد اجازه دهند كه بازار خارج از منطق جلو برود، ضمن آنكه مديران عامل بانك‌ها بايد با درايت و دقت نظر فضا را در دست گرفته و مديريت كنند. از قديم بانك‌ها به غلط به دنبال اين بودند كه كدام بانك بيشتر سپرده جمع كرده در حالي كه اين امر بايد كنار گذاشته شود و بانك‌ها همه‌جانبه رشد يابند. بانك مركزي در جهت‌گيري‌هايي كه داشته دستاوردهاي خوبي به دست آورده و برنامه‌ريزي‌هايي را براي تحولات اساسي انجام داده است.»سيف با تاكيد بر اينكه تحولات علاوه بر بانك مركزي بايد در تمام بانك‌ها نيز انجام شود، افزوده است: «بانك‌ها بايد با برنامه‌ريزي‌هاي مناسب به صورت همزمان فعاليت كرده و به جلو بروند. بانك‌ها بايد به سمت مكانيزه شدن فعاليت‌ها سوق يابند و با ارايه خدمات اينترنتي كه داراي تبعات مثبتي همانند كاهش هزينه و ارايه خدمات مطلوب است، آمادگي لازم را براي ارايه خدمات بهتر پيدا كنند.»