صندلي‌هاي سست جلوي دوربين
همكاري تاكر كارلسون، مجري فاكس‌نيوز و دان لمون، مجري سي‌ان‌ان با شبكه‌هاي خبري متبوع‌شان روز دوشنبه پايان يافت؛ از اين قطع همكاري‌ها چه مي‌دانيم؟
محمدحسين لطف‌الهي
شبكه خبري فاكس‌نيوز شامگاه دوشنبه همكاري خود را با تاكر كارلسون، محبوب‌ترين مجري اين شبكه و يكي از تاثيرگذارترين چهره‌هاي رسانه‌اي محافظه‌كار در ايالات متحده پايان داد.
اين تصميم در شرايطي اتخاذ شد كه هفته گذشته فاكس در توافق با شركت دامينيون، سازنده ماشين‌هاي راي‌گيري در امريكا پذيرفت در ازاي صرف‌نظر كردن اين شركت از پيگيري شكايت، 787.5 ميليون دلار به دامينيون بپردازد. دامينيون به دليل انتشار اطلاعات نادرست در خصوص انتخابات 2020 و ارايه داده‌هاي دروغين درباره عملكرد ماشين‌هاي راي‌گيري ساخت دامينيون از فاكس شكايت كرده بود. تاكر كارلسون در اين پرونده نقشي تعيين‌كننده داشت.
بسياري از اسناد عرضه شده به دادگاه در شكواييه شركت دومينيون به مطالب مطرح شده در برنامه آقاي كارلسون مربوط بوده است. با اين حال، ريز پيامك‌هاي تلفني آقاي كارلسون كه در پرونده شكايت دومينيون ارايه شده نشان مي‌دهد، هميشه سخنانش در تلويزيون مطابق با باورهايش نبوده است. همچنين گفته مي‌شود در اين پيام‌ها، اظهاراتي هم عليه مديران فاكس‌نيوز وجود دارد كه بخش زيادي از آنها به خواست وكلاي اين رسانه علني نشده است.
برنامه كارلسون در دوره رياست‌جمهوري دونالد ترامپ محبوب‌ترين برنامه محافظه‌كاران و هواداران ترامپ بود و رييس‌جمهور پيشين امريكا به عنوان متحد ايدئولوژيك كارلسون مرتبا به عنوان مهمان در برنامه او حضور مي‌يافت. هر دو آنها در خصوص مسائلي نظير برخوردهاي نژادپرستانه و سختگيرانه با مهاجران اتفاق نظر داشتند و به مخالفان سياسي خود با شديدترين لحن و اغلب بر پايه اطلاعات نادرست حمله مي‌كردند.
تصميم‌گيري درباره پايان همكاري با كارلسون از سوي لكلان مرداخ، مدير ارشد اجرايي فاكس (و فرزند روپرت مرداخ، يكي از بنيانگذاران اين شبكه خبري) و سوزان اسكات، مدير اجرايي رسانه فاكس نيوز اتخاذ شده است.
در بيانيهاي كه فاكس‌نيوز در اين باره منتشر كرده، آمده است كه كارلسون و فاكس براي پايان همكاري «به توافق رسيده‌اند» و از زحماتي كه كارلسون طي اين سال‌ها كشيده تجليل شده است. با اين وجود برخي منابع مدعي هستند كه تا زمان اتخاذ تصميم نهايي كارلسون از تمايل فاكس‌نيوز به قطع همكاري با او اطلاعي نداشت. روزنامه نيويورك‌تايمز به نقل از دو منبع آگاه نوشته است: «آقاي كارلسون هيچ اطلاعي نداشت كه روزهاي آخر خود را در فاكس‌نيوز سپري مي‌كند. اين تصميم صبح روز دوشنبه به اطلاع كارلسون رسيد و جاستين ولز، تهيه‌كننده ارشد فاكس نيز بيكار شد.»
به گفته سخنگوي فاكس‌نيوز، برنامه «Fox News Tonight» موقتا جايگزين برنامه كارلسون خواهد بود. ميزباني اولين قسمت از اين برنامه را برايان كيلميد بر عهده داشت و جز جملاتي كوتاه كه طي آن از كارلسون ياد شد صحبتي از او و دلايل پايان همكاري‌اش با فاكس‌نيوز به ميان نيامد.
كارلسون همزمان با شكايت ابي گروسبرگ، تهيه‌كننده سابق فاكس‌نيوز هم روبه‌رو است كه مدعي است كارلسون در محل كار، فرهنگي زن‌ستيزانه و تبعيض‌آميز را حاكم كرده بود. خانم گروسبرگ روايت كرده است كه در اولين روز كاري خود براي كارلسون با محيطي روبه‌رو شد كه در آن تصاوير بزرگي از نانسي پلوسي، رييس پيشين مجلس نمايندگان ايالات متحده با لباس شنا روي ديوار نصب شده بود.
تانوير رحمان، وكيل خانم گروسبرگ درباره كنار گذاشتن كارلسون از فاكس‌نيوز گفته است كه اين مساله به نوعي تاييد دروغگويي سيستماتيك، آزارگري و ترويج تئوري‌هاي توطئه از سوي كارلسون است.
اين خبر واكنش‌هاي زيادي را در رسانه‌هاي امريكايي در پي داشت. در برنامه The View شبكه تلويزيوني ABC كه مجريان آن از نظر سياسي ليبرال به حساب مي‌آيند و از نگاه‌شان كارلسون يك ابرشرور است، زماني كه بيانيه پايان همكاري فاكس و كارلسون خوانده شد تماشاگران در استوديو فرياد خوشحالي سر دادند. در ميان شبكه‌هاي نزديك به جريان محافظه‌كار نيز شبكه تلويزيوني Real America’s Voice به شدت از تصميم فاكس ابراز تعجب كرد. دونالد ترامپ جونيور پسر رييس‌جمهور سابق ايالات متحده در اين شبكه تلويزيوني پيش‌بيني كرد كه كارلسون بازگشت قدرتمندتري به رسانه‌ها و عرصه برنامه‌سازي خواهد داشت. او همچنين گفت كه اميدوار است كه كارلسون را جايي ببيند كه مجبور نباشد محدوديت‌هاي ناشي از حضور پل رايان (رييس سابق مجلس نمايندگان و عضو هيات‌مديره فاكس) را تحمل كند.
انتشار‌دهنده اطلاعات دروغين
برخي تحليلگران رسانه‌اي پايان ناگهاني حضور كارلسون در فاكس‌نيوز را اتفاقي اثرگذار بر روند انتشار اطلاعات دروغين در فضاي رسانه‌اي ايالات متحده مي‌دانند.
روزنامه نيويورك‌تايمز نوشته است: اين اتفاق باعث شد تا تاكر كارلسون بلندگويي را كه براي انتشار تئوري‌هاي توطئه در موضوعاتي نظير واكسن‌هاي بيماري كوويد 19، موضوعات جنسيتي و سلامت انتخابات از آن استفاده مي‌كرد از دست بدهد.
فعالان مدني و چهره‌هاي سياسي هم اميدوارند اين اتفاق شروعي براي محدود كردن شخصيت‌هايي باشد كه در رسانه‌ها اطلاعات دروغين منتشر مي‌كنند.
بريجت تاد، مدير ارتباطات يك گروه حمايت از برابري‌هاي جنسيتي به نام «فرابنفش» در اين باره در توييتر نوشته است: «اين مجري تلويزيوني يكي از كساني بود كه بخش زيادي از صحبت‌هاي خود را به صحبت‌هايي با محتواي سفيد برترپنداري، اطلاعات نادرست و زن‌ستيزي اختصاص مي‌داد.» سارا كيت اليس، مدير اجرايي يك سازمان مردم‌نهاد ديگر هم نوشته است كه «ما به هيچ‌وجه از رفتن او از رسانه ناراحت نيستيم.»
برنامه كارلسون، «Tucker Carlson Tonight» يكي از پربيننده‌ترين برنامه در ميان برنامه‌هاي تلويزيوني بود. اين برنامه به‌طور ميانگين در سه ماه اول سال 2023 هر شب حدود 3 ميليون و 250 هزار بيننده داشت.
برخي كارشناسان بدبينانه معتقدند اين آمد و رفت‌ها روي روند كلي انتشار اطلاعات دروغين تاثير ندارد. هاوارد پولسكين كه به‌طور ويژه رسانه‌هاي محافظه‌كار را بررسي و درباره آنها مطالعه مي‌كند در اين خصوص معتقد است: «با رفتن كارلسون از فاكس، طبيعي است كه بازتاب تئوري‌هاي توطئه كه او از آنها حمايت مي‌كرد كاهش خواهد يافت، اما اين به‌آن معنا نيست كه اين تئوري‌ها ديگر منتشر نمي‌شود يا جايي ميان اخبار نخواهد داشت.» او مي‌افزايد: «اطلاعات دروغين در اخبار مانند علف‌هايي هرز هستند كه ريشه آنها به مرور زمان قوي‌تر شده و به اعماق خاك نفوذ كرده است. اينكه يك علف هرز را از روي خاك حذف كنيد به معناي آن نيست كه به‌طور كامل از بين رفته و ديگر وجود ندارد. در حال حاضر هم در جريان راست صداهاي زيادي مشابه كارلسون وجود دارد كه در حال تكثير هستند.»
بسياري از كساني هم كه از رفتن كارلسون از فاكس ناراحت شدند، كساني بودند كه خود انتشار‌دهنده اطلاعات دروغين بودند و از عدم توضيح شفاف فاكس استفاده مي‌كنند تا بگويند كارلسون به دليل «گفتن حقيقت‌هايي كه ديگران نمي‌گويند» حذف شده است.
رابرت اف كندي، كانديداي رياست‌جمهوري روز سه‌شنبه بدون ارايه شواهد يا مستنداتي در اين زمينه اعلام كرد كه ممكن است فاكس‌نيوز به دليل جلب رضايت شركت‌هاي دارويي تبليغ‌كننده و اسپانسرهاي مالي خود كارلسون را كه حرف‌هاي درستي درباره واكسن‌هاي كوويد 19 مي‌زد، اخراج كرده است.
يك پزشك ضد واكسن نيز در كانال تلگرامي خود نوشته است: «انتظار نداشته باشيد فاكس‌نيوز حقيقت را بگويد، زيرا آنها تمام تلاش خود را كردند تا از شر تنها خبرنگاري كه قابل كنترل نبود، خلاص شوند.»
رشاد رابينسون، رييس يك گروه مردم‌نهاد معتقد است اين احتمال وجود دارد كه كارلسون با «كسي بدتر» از او جايگزين شود و پايان همكاري كارلسون و فاكس به معناي تغيير سياست‌هاي كلي فاكس‌نيوز نيست .
دان لمون و جف شل؛ دو اخراج پر سر و صداي ديگر
همزمان با سر و صداهاي اخراج تاكر كارلسون يك مجري مطرح ديگر نيز پس از سال‌ها همكاري با يك شبكه خبري مطرح از كار بيكار شد. سي‌ان‌ان روز دوشنبه در بيانيهاي اعلام كرد كه به همكاري خود با دان لمون، مجري مطرحي كه به مدت 17 سال در اين شبكه مشغول به كار بود، پايان داده است. در بيانيه سي‌ان‌ان لحن انتخاب شده براي اين مساله بسيار آرام و شامل آرزوي روزهايي خوب براي دان لمون بود، اما واكنش لمون كاملا در تضاد با اين بيانيه قرار داشت. لمون نوشته است كه شگفت‌زده شده كه چرا هيچ كدام از مديران سي‌ان‌ان حاضر به اعلام اين مساله به او نشده‌اند و او از طريق مدير برنامه‌هايش متوجه اين مساله شده است.
بر اساس گزارش روزنامه واشنگتن‌پست او با سي‌ان‌ان تا سال 2026 ميلادي قرارداد داشته و براي مديريت پايان همكاري يك وكيل استخدام كرده است.
او ساعاتي پيش از انتشار بيانيه در پخش زنده حضور داشت و هيچ نشانه‌اي از خشم يا هيجان خداحافظي در اجراي او ديده نمي‌شد.
گمانه‌زني‌هاي زيادي در خصوص دلايل اخراج او وجود دارد. برخي معتقدند اين اخراج به اظهارات او درباره نيكي هيلي، كانديداي رياست‌جمهوري از حزب جمهوري‌خواه بازمي‌گردد. لمون درباره خانم هيلي گفته بود كه «او ديگر در دوران اوج خود نيست؛ زنان در دهه بيست، سي يا نهايتا چهل در دوران اوج هستند.» زماني كه با مخالفت ديگر مجري زن برنامه روبه‌رو شد نيز پاسخ داد «من فقط درباره واقعيت‌ها صحبت مي‌كنم، مي‌توانيد درباره اين موضوع گوگل كنيد.» بسياري از افراد در سي‌ان‌ان اين اظهارنظر او را «جنسيت‌زده» و «قضاوت بي‌پايه بر مبناي سن» مي‌دانند. در پي اين اظهارنظر لمون مجبور شد عذرخواهي كند و بپذيرد كه در يك كلاس آموزشي مربوط به اين مسائل حاضر شود.
ان‌بي‌سي‌نيوز نوشته است كه گمانه‌زني‌هايي درباره بدرفتاري او با همكاران زن نيز وجود دارد.
در ان‌بي‌سي نيز تحولات مهمي جريان داشت. روز يكشنبه اعلام شد كه جف شل از مديران ارشد ان‌بي‌سي يونيورسال در پي شكايت يك مجري زن يكي از شبكه‌هاي زيرمجموعه اين سازمان خبري اخراج شده است. بر اساس گزارش‌ها، هادلي گامبل، گزارشگر ارشد سي‌ان‌بي‌سي به مديران مجموعه گزارش داده بود كه جف شل به او آزار رسانده است.
تجربه مشابه پايان ناگهاني همكاري
تاكر كارلسون و دان لمون به ليست بلندبالايي از مجرياني پيوسته‌اند كه پيش از پايان همكاري با شبكه تلويزيوني متبوع خود برنامه‌اي بسيار پربيننده داشتند. آنها اغلب در جاي ديگري به كار خود ادامه دادند و هر كدام تجربه و سرنوشت متفاوتي را تجربه كردند.
بيل اورايلي، مجري يكي از برنامه‌هاي پربيننده فاكس‌نيوز كه در سال 2017 در پي يك رسوايي مربوط به آزارگري جنسي اخراج شد اكنون مجري اصلي يك پادكست به نام «No Spin News» است. اين پادكست در رتبه‌بندي پادگير اپل جايگاه هفتاد و يكمين پادكست پرشنونده در ايالات متحده را دارد.
او همچنين در وب‌سايت خود مصاحبه‌هاي زنده، يادداشت و گزارش‌هايي از خود و افراد همفكر خود را منتشر مي‌كند. بر اساس آمار وب‌سايت SimilarWeb، وب‌سايت او به‌طور ميانگين ماهانه 1.2 ميليون بازديدكننده دارد در حالي كه اين رقم در وب‌سايت فاكس‌نيوز حدود 329 ميليون بازديد در دوره مشابه است.
گلن بلك، مجري سابق فاكس‌نيوز كه سال 2011 از اين شبكه جدا شد نيز اقدام به راه‌اندازي يك مجموعه خبري آنلاين شامل وب‌سايت The Blaze كرده است. اين وب‌سايت ماه گذشته 12 ميليون بازديدكننده داشته است. او همچنين ميزبان يك پادكست به نام The Glenn Beck Program است كه در پادگير اپل جايگاه سيزدهم پرشنونده‌ترين پادكست‌ها در امريكا را دارد.
كريس كومو، مجري سابق سي‌ان‌ان سال 2021 از اين شبكه تلويزيوني اخراج شد. دليل اخراج او به تلاش‌هايش براي سرپوش گذاشتن بر رسوايي اندرو كومو، برادرش و فرماندار نيويورك بازمي‌گشت. او اكنون مجري برنامه «كومو» در يك تلويزيون اشتراكي است و برنامه او در ماه گذشته 5 ميليون بازديد را به ثبت رسانده است.