تاثيرپذيري بازار ارز از سخنان رييس بانك مركزي

در حساسيت بازار ارز همين بس كه با هر اتفاقي، دچار نوسانات شديد مي‌شود؛ نوساناتي كه بيش از هر موردي در اين بخش از اقتصاد ايران، وابسته به مسائل سياسي است. طي چند روز اخير كه مذاكره‌كنندگان ايراني در تلاش براي رسيدن به توافقي جامع بر سر موضوع هسته‌يي ايران بودند، بازار ارز نيز خود را براي تاثيرپذيري از هر تصميمي در اين دور از مذاكرات آماده ساخت. تنها كمي بعد از اعلام نتيجه مذاكرات هسته‌يي بود كه اثرات اين تصميم در بازار ارز نمود يافت. البته شايد بتوان دليل آن را انتظاراتي دانست كه قبل از اتمام مذاكرات هسته‌يي و پيش‌بيني‌هايي كه در مورد توافق ايران با گروه 1+5 صورت مي‌گرفت و انجام نشد و بازار ارز را ملتهب ساخت، برشمرد. تاثير‌پذيري اين بخش از اقتصاد ايران تا آنجا پيش رفت كه در ظرف زماني كوتاه‌مدتي قيمت ارز بالا كشيد؛ التهابي كه البته مقطعي است. مقطعي به اين دليل كه دورنماي مذاكرات مثبت بوده و همچنان امكان توافق سياسي و جامع وجود دارد. اما با توجه به مقطعي بودن اين شرايط و با تجربه‌يي كه تاكنون از اين دست از اتفاقات در عرصه اقتصادي ايران حاصل شده، معتقدم كه نبايد فريب شرايط اضطراري و مناسبات جاري را كه نقش دلالان بازار ارز را نبايد در ايجاد فضاي آن ناديده گرفت، خورد. اما در برخورد با اين مساله نقش بانك مركزي را مي‌توان با وارد شدن به اين بازار و كنترل آن اثرگذارترين نقش نسبت به ساير دستگاه‌هاي اجرايي و اقتصادي دانست؛ آنچه كه از رسالت‌هاي بانك مركزي با توجه به ابزارهايي كه در اختيار دارد، است، رسالتي كه با تنظيم عرضه و تقاضا در اين بازار انجام شدني است. بانك مركزي مسوول تنظيم و تعادل بازار ارز است و از طريق تقاضا و عرضه مي‌تواند ثبات و تعادل را به بازار برگرداند. طبيعي است كه يكي از ابزارهايي كه مي‌تواند در بازار ارز نقش مهمي داشته و در تنظيم آن بيشتر از هر نهاد تصميم‌گير ديگر موثرتر عمل كند، همين راهكار است. مگر غير از اين است كه ايجاد تقاضاهاي مصنوعي و التهاب در بازار ارز از عوامل بالا رفتن قيمت ارز است؟ امري كه جلوگيري آن مي‌تواند از سوي بانك‌ها كنترل شود. بنابراين بانك مركزي هم به عنوان مادر بانك‌ها كه وظيفه كنترل تمامي بانك‌هاي كشور را بر عهده دارد بايد به نحوي عمل كند كه حساسيت‌ها را از اين بازار دور كند و قيمت واقعي را به اين بازار برگرداند. عرضه ارز به ميزان مناسب خيلي از تقاضاها را كنترل خواهد كرد. دكتر سيف، رياست بانك مركزي با تجربه و سوابق مثبت بانكداري تا اين مدت كه از رياست وي بر بانك مركزي مي‌گذرد توانسته حالت باثباتي را در بازار ايجاد كند، اما انتظاري كه از وي مي‌رود اين است كه در جهت تك‌نرخي كردن بازار ارز گام‌هاي بلندتري برداشته و به همين منظور بايد برنامه‌ريزي درازمدتي طرح‌ريزي كند؛ عملي كه اگر اراده شود، شدني است اما به دلايلي چند تاكنون صورت نگرفته است. بنابراين رييس بانك مركزي به عنوان سكاندار بازار ارز، بسيار مي‌تواند با سخنانش در اين بازار تاثيرگذار باشد. مانند آنچه كه در روز گذشته مبني بر «آرامش ارز به بازار برمي‌گردد» از وي منتشر شده و تاثيرات سريع اين نظر تنها ساعتي بعد در بازار ارز بروز يافت. هر چند اين مهم در همه دنيا اين‌گونه است و اين نقش مهم رييس بانك مركزي نه تنها در نرخ ارز بلكه در ميزان تورم نيز ملموس است و مي‌تواند در آينده اقتصادي كشور نقشي فزاينده داشته باشد، اما شخصا توقع دارم كه بيشتر از اينها حرف‌هاي وي تاثيرگذار باشد. وي با حرف‌هاي خود در روزهاي آينده نيز خواهد توانست بازار ارز را تحت تاثير قرار داده و التهابي كه متاثر از اتفاقات سياسي كشور است را بيش از پيش كمرنگ‌تر سازد. نكته آخر اينكه سخنان رييس بانك مركزي جملگي حكايت از آينده‌يي مثبت در عرصه سياسي ايران به خصوص در پرونده هسته‌يي دارد.اتفاقاتي كه اگر روي دهد اقتصاد كشورمان را بي‌نصيب  از تحولات مثبت نخواهد گذاشت.