پرويز داريوش شاعري كه بايد از نو شناخت
اسدالله امرايي
«پرويز داريوش؛ شاعر و تحليلگر ادبي» نوشته كاميار عابدي در انتشارات مرواريد منتشر شده است. پرويز داريوش يكي از مترجمان شناخته شده ادبيات معاصر انگليسي، امريكايي و اروپايي در ايران محسوب مي‌شود، اما وي علاوه بر ترجمه، به ويژه در سه دهه نخست تكاپوي ادبي خود، علاوه بر تجربه‌هاي نوگرايانه در شعر فارسي، به نقد ادبي هم پرداخته بود. كتاب حاضر در چهار بخش، صرف‌نظر از تحقيق در زندگي و آثار داريوش، مجموعه‌اي است از همه سروده‌ها و تحليل‌هاي وي در دوره شكل‌يابي ادبيات مدرن ايران به ويژه از سال‌هاي بيست تا چهل همراه با خلاصه آرا و يادهاي چند تن از اديبان و نويسندگان هم‌عصرش درباره اين مترجم، تحليلگر ادبي و شاعر گرد آمده. پرويز داريوش تحصيلات خود را در تهران به پايان رساند. بعد از اخذ ديپلم در مدرسه نظام، براي تحصيلات عالي راهي امريكا شد. در امريكا گرفتار عشقي شد و بعد از يكي، دو بار اقدام به خودكشي به شيوه مرسوم سينمايي كارش به هفت‌تيركشي انجاميد و به زندان افتاد. از بخت خوش داريوش در نخستين سفر شاه به امريكا به عنوان حسن‌نيت آزاد شد و به ايران برگشت اما هرگز اجازه بازگشت به امريكا را نيافت. مدتي در ادبيات انگليسي، روانشناسي و فلسفه به تحصيل پرداخت و آن را نيمه‌كاره رها كرد. در بازگشت به ايران در وزارت امور خارجه و اداره گمرك به عنوان مترجم آغاز به كار كرد. فعاليت ادبي خود را از همان سال‌ها پي‌گرفت. در مدرسه، هم‌كلاس ايرج افشار، پژوهشگر و از بزرگان كتاب‌داري ايران بود و در سال‌هاي بعد نيز از صميمي‌ترين دوستان و همكاران جلال آل‌احمد بود و مشتركا آثاري چون مائده‌هاي زميني اثر آندره ژيد را به فارسي برگرداندند. بعضي از رمان‌هاي بزرگ ادبيات جهان را نيز او به فارسي برگردانده است. اما كتاب «پرويز داريوش؛ شاعر و تحليلگر ادبي» نوشته كاميار عابدي به اشاره از ترجمه‌هاي او گذشته. پرويز داريوش سال ۱۳۷۹ فوت كرد، حدود ۵۰ سال بيش از ۶۰ اثر در حوزه ادبيات امريكا و اروپا ترجمه كرد؛ ترجمه‌هايش از ويرجينيا ولف، هرمان ملويل، هرمان هسه، ارنست همينگوي و بسياري از بزرگان ادبيات امريكا و اروپا بود. داريوش حدود دهه ۲۰ تا ۴۰ در حوزه شعر و نقد ادبي هم فعاليت داشت، اما فعاليت‌هايش در حاشيه قرار داشت و زياد ديده نشده بود. كاميار عابدي در اين كتاب به اين وجه از پرويز داريوش پرداخته است؛ هم شعرهايش را گردآوري كرده‌ام و هم نقدهاي ادبي‌اش را، مخصوصا درباره نيما و صادق هدايت و تحليل شعر معاصر. علاوه بر اين زندگينامه پرويز داريوش، تحليل آثار و آرايش در حوزه شعر و نقد ادبيات معاصر نيز در اين كتاب آمده است. در اين كتاب علاوه بر ترجمه و شعرهاي داريوش پرويز، خاطرات و آراي ۱۸ نفر از مترجمان و پژوهشگران درباره او در اين كتاب نقل شده است؛ كساني چون نيما يوشيج، محمد حقوقي، رضا براهني، جلال آل‌احمد، شمس آل‌احمد، سيمين دانشور، كريم امامي، ابراهيم گلستان و محمود كيانوش. مطالب اختصاصي ابراهيم گلستان و محمود كيانوش گوشه‌هايي از زندگي و كار ادبي او را آشكار مي‌كند و بقيه مطالب از منابع مختلف جمع‌آوري شده است.