صادرات زيانبار
اين روشن است كه با افزايش شديد قيمت ارز، صادرات با قيمت حتي پايين‌تر ارزي هم به صرفه شده و بيش از پيش از سفره مردم حذف شده است، به همين علت است كه سرانه مصرف لبنيات ايرانيان به طرز چشمگيري كاهش يافته است و نيز حجم و وزن صادرات افزايش يافته بدون اينكه معادل ارزي آن افزايش خاصي پيدا كرده باشد.
به گفته سخنگوي انجمن صنايع لبني كشور، ايرانيان سالانه ۹۰ كيلوگرم كمتر از سرانه جهاني لبنيات مصرف مي‌كنند. بر اساس آمار ركورد مصرف لبنيات در كشور به دوره پاياني دولت اصلاحات بازمي‌گردد كه رقم ۹۰ تا ۹۵ كيلوگرم براي سرانه مصرف لبنيات به ازاي هر فرد ايراني ثبت شد و پس از آن در يك روند نزولي، با افزايش سالانه تورم و اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها در سال ۱۳۸۹ و ۱۴۰۱، كاهش مصرف لبنيات سرعت بيشتري گرفت و در حال حاضر در خوشبينانه‌ترين حالت ميزان مصرف لبنيات در كشور ۷۰ كيلوگرم است. او با اشاره به اينكه ميزان مصرف سرانه لبنيات در جهان حدود ۱۶۰ كيلوگرم است، گفت: «فاصله ايران با مصرف جهاني لبنيات در حال افزايش است و با توجه به سال‌ها روند نزولي مصرف اين مواد غذايي سلامت محور، اثر آن بر سلامت مردم نمود پيدا كرده است.»
از سوي ديگر لبنيات يك صنعت آب‌بر است، اتفاقا بخش مهمي از مواد اوليه آن نيز وارداتي است، بنابراين صادرات آن مي‌تواند تعبير ديگري نيز داشته باشد. صادرات آب ارزان در كنار نهاده‌هاي وارداتي با ارز نيمايي. ارقام صادراتي در نگاه جزيي در جداول صادرات ديده مي‌شوند. ولي هنگامي كه در حساب‌هاي ملي كه سرجمع توليد يا واردات نهاده‌هاي كشاورزي و دامداري است منظور شوند، ممكن است نتايج فرق كند و هيچ سودي براي كشور نداشته باشد.
مديريت سياسي كشور بايد نسبت به اين‌گونه اتلاف منابع و حتي معناي آمارهاي صادراتي توجه داشته باشد. براي مردم مهم نيست كه صادرات ما زيادتر مي‌شود يا كمتر، براي مردم مهم‌تر از هر چيزي سبد مصرفي نهايي آنان است كه متاثر از رشد اقتصادي و مهار تورم خواهد بود. اگر بهبود صادرات و واردات منجر به بهبود توليد و مهار تورم و در نتيجه بهبود شرايط اقتصادي مردم شود، حتما قابل دفاع است و بايد از آن استقبال كرد، ولي اگر همراه با اين نتيجه نيست، در اين صورت اطمينان پيدا كنيد كه افزايش صادرات معناي ديگري دارد و بايد در جهت اصلاح نقاط ضعف و خطاهاي آن كوشيد. متاسفانه بسياري از كارشناسان خبره كه از نزديك به اين موارد آشنا هستند از بيان عمومي آنها پرهيز مي‌كنند.