شاهين ياسمي / يك روز بعد از اعلام توافق هسته‌اي بين ايران و گروه 1+5، بازارهاي مالي در ايران واكنشي متفاوت و عجيب داشتند. در حالي كه انتظار مي‌رفت ديروز در نخستين روز پس از اعلام توافق، دلار و سكه در مدار منفي عقب‌نشيني كنند و بورس با رشد تقاضا جهش خيره‌كننده‌اي را به ثبت برساند، ورق برگشت و انتظارات برآورده نشد. بورس تهران كه بعد از رشد 20 درصدي هفته اخير كه در واكنش به اخبار مثبت مذاكرات هسته‌اي محقق و به كانال 70 هزار واحدي نزديك شده بود، ديروزدر آخرين روز معاملات اين هفته يكپارچه منفي شد و به كانال 68 هزار واحدي سقوط كرد. عكس همين قصه هم ديروز در بازار ارز و طلا اتفاق افتاد و دلار، طلا و سكه با افزايش قيمت همراه شدند. بر اين اساس ديروز بعد از افت مقطعي قيمت‌ها در شروع بازار ارز و سكه، دلار با افزايش قيمت برخلاف انتظارات تا 3265 تومان بالا آمد. به اين ترتيب همزمان با رشد قيمت دلار، سكه و طلا و ديگر انواع ارزهاي خارجي هم روندي صعودي در پيش گرفتند. هر گرم طلاي 18 عيار به 92 هزار تومان رسيد و سكه تمام طرح قديم به 900 هزار تومان بازگشت. اين در حالي بود كه اونس جهاني طلا تغيير چنداني نكرد و با اندكي رشد به 1155 دلار رسيد. فعالان بازار سرمايه عواملي همچون رشد بالاي قيمت سهم‌ها طي دو هفته گذشته و به نوعي پيش‌خور كردن آن توسط معامله‌گران، رسيدن سهم‌هاي شاخص‌ساز به محدوده‌هاي مقاومتي، عرضه‌هاي دستوري، برگزاري مجامع برخي شركت‌ها از جمله پالايشي‌ها در اواخر تيرماه و بسته شدن نماد برخي شركت‌ها، روزهاي پاياني مهلت تسويه اعتبار شركت‌هاي كارگزاري و... را از جمله عوامل ريزش شاخص در اين روز عنوان مي‌كنند. از طرفي در حال حاضر بازار سهام به دليل در پيش بودن مجامع برخي شركت‌هاي بزرگ در 31 تيرماه و توقف نماد آنها و نياز سهامداران به تامين نقدينگي و نيز تعطيلات عيد فطر روند منفي را در پيش گرفته است. همچنين بخشي از فروش سهم‌ها در معاملات ديروز مربوط به پيش‌خور كردن قيمت‌ها قبل از توافق است به‌طوري كه در هفته گذشته و ابتداي هفته جاري بسياري از سهم‌ها قيمت خود را پيدا كرده و عده‌اي با افتادن روي دور سود، اقدام به فروش سهام خود كردند . با اين وجود اما كارشناسان معتقدند از هفته آينده و با پايان يافتن مجامع شركت‌ها و بازگشايي نمادهاي متوقف‌شده شاهد صعود حركتي آرام و روبه‌رشد شاخص كل بازار سهام خواهيم بود.
عرضه حقوقي‌ها، كمبود نقدينگي و رفتار اصلاحي
هاشم باروتي، كارشناس بازار سرمايه با تاييد تاثير رفتار حقوقي‌ها در منفي شدن بازار پس از اعلام توافق و نياز بازار به اصلاح بعد از رشد 20درصدي هفته اخير معتقد است: افت شاخص‌ها و قيمت‌ها و تشكيل صف‌هاي فروش به چهار عامل اساسي وابسته است كه نخستين عامل نياز حقوقي‌ها و شركت‌هايي كه قصد پرداخت سود به سهامداران‌شان را دارند به نقدينگي است. به گفته اين تحليلگر بازار سرمايه، حقوقي‌هاي بازار كه در حال حاضر به سررسيد وام‌هاي خود رسيده‌اند مجبورند با فروش سهام نقدينگي مورد نيازشان را تامين كنند. باروتي به خبرنگار «اعتماد» گفت: «همين اتفاق براي شركت‌هايي كه قصد پرداخت سود سالانه به سهامداران‌شان را دارند هم صادق است. از طرفي برخي فعالان بازار در هفته اخير اقدام به خريد برخي سهام كرده‌اند و در حال حاضر با كسب سود 20درصدي در يك هفته قصد خروج از بازار را دارند و به همين دليل جزو فروشندگان بازار به حساب مي‌آيند.»
استراحت بورس بعد از رشد 20درصدي در هفته اخير
او معتقد است كه بعد از رشد 20درصدي هفته اخير بازار سرمايه نياز به استراحت و نفسگيري دارد. اما مهم‌ترين عاملي كه مي‌تواند در شرايط كنوني به بازار جان بدهد و بازار را با افزايش تقاضا مواجه كند، نقدينگي است. از آنجا كه هنوز هيچ نقدينگي تازه‌اي از طرف دولت و بانك‌ها وارد بازار نشده نبايد انتظار داشت كه بورس به دنبال هيجان يك‌دفعه رشد كند. بنابراين در شرايط كنوني انتظار مي‌رود دولت به وعده خود عمل و از بازار سرمايه حمايت كند. در واقع در شرايط كنوني پس از توافق هسته‌اي بازار پتانسيل رشد را دارد ولي با كمبود نقدينگي مواجه است و بانك‌ها مي‌توانند نقدينگي مورد نياز براي رونق بازار را به بورس تزريق كنند. باروتي در پايان پيش‌بيني كرد كه بازار سهام از هفته آينده به آرامي با افزايش تقاضا به در مثبت بازمي‌گردد و دلار هم در بد‌ترين شرايط نمي‌تواند از محدوده مقاومتي 3100 توماني عبور كند.
اصلاح حباب منفي دلار و طلا
بازارهاي موازي بورس يعني ارز و طلا نيز بعد از اعلام توافق هسته‌اي به سرعت روند حركتي خود را برخلاف دو هفته پيش كردند و قدم در مسير اصلاح حباب منفي شكل‌گرفته گذاشتند. نرخ برابري دلار در برابر ريال كه تا دقايقي پيش از اعلام رسمي خبر توافق هسته‌اي تا كانال3100 تومان پايين آمده بود به مرور پس از اعلام توافق به كانال 3200توماني بازگشت. ديروز هم نرخ دلار تا 65 تومان گران شد و به 3265 تومان رسيد. به دنبال رشد دلار، بازار سكه و طلا هم با رشد همراه شدند و با وجود رشد اندك اونس جهاني تا 1155 دلار به 900 هزار تومان رسيد اما به مرور زمان با اندكي كاهش به 885 هزار تومان بازگشت. اين در حالي بود كه نيم‌سكه و ربع‌سكه تغيير چنداني نكردند و روي 465 هزار تومان و 260 هزار تومان باقي ماندند اما در دقايقي از بازار آنها هم تا 468 هزار تومان و 267 هزار تومان بالا آمدند. قيمت سكه در سررسيدهاي دور و نزديك بازار آتي هم همسو با اين جريان مثبت در بازار نقدي، از روز گذشته با افزايش نرخ مواجه شده است. بررسي «اعتماد» نشان مي‌دهد كه در قراردادهاي آتي سكه تحويل تير و شهريور 94، نوسان قيمت سكه در نزديكي 900 هزار تومان است ولي روند مثبت قيمتي در سررسيدهاي دورتر يعني آبان و دي‌ماه 94 مشهودتر بوده و بهاي سكه در اين قراردادها تا زمان تنظيم اين گزارش به ترتيب 904 هزار و 500 و 916 هزار و 500 تومان است.
رونق بازار نيم و ربع در آستانه عيد فطر
به عقيده فعالان طلا و سكه، بازار طلا از دو هفته پيش از اعلام رسمي خبر توافق، اخبار مثبت را به اصطلاح پيش‌خور كرده و با صف فروش زيادي همراه شده بود و خيلي هم دور از انتظار نبود كه يك روز بعد از توافق روند حركتي خود را اصلاح كرده و در مسير جبران حباب منفي گذشته برآيد. گزارش ميداني «اعتماد» از صرافي‌ها و طلافروشي‌هاي پايتخت نشان مي‌دهد كه در حال حاضر بازار خريد و فروش راكد است و هيچ معامله‌اي انجام نمي‌شود ولي در آستانه عيدفطر و با پايان ماه مبارك رمضان پيش‌بيني مي‌شود كه ربع‌سكه و نيم‌سكه با نوسان قيمتي مواجه شوند.
سفته‌بازان و دلالان دلار را بالا كشيدند
احمد وفادار، عضو هيات امناي صنف طلا و جواهر در گفت‌وگو با «اعتماد»، افزايش قيمت دلار و سكه برخلاف انتظارات را به دليل اقدامات سفته‌بازان و سودجويان مي‌داند و معتقد است هميشه قبل از اتفاقات خاص عده‌اي از شرايط به‌وجود‌امده در بازار سوءاستفاده مي‌كنند. به گفته اين كارشناس بازار طلا، يك روز قبل از اعلام توافق سودجويان دست به كار خريد دلار و سكه شدند و ديروز و امروز بازار را دستكاري كردند. وفادار از دولت مي‌خواهد كه شرايط موجود را مديريت كند تا مردم درنتيجه اقدامات اين دلالان متضرر نشوند. او پيش‌بيني مي‌كند كه رفتار بازار ارز و طلا تا پايان اين هفته نوساني باشد ولي در صورتي كه دولت بازار را كنترل كند، انتظار مي‌رود از اواسط هفته آينده رفتار بازار ارز و طلا واقعي شود.
افزايش قيمت طلا به معني رونق بازار نيست
اين فعال بازار طلا و سكه با اشاره به رشد قيمت‌هاي ديروز در بازار طلا مي‌گويد: در حال حاضر هيچ معامله‌اي در بازار طلا انجام نمي‌شود و اين افزايش قيمت‌ها به افزايش تقاضاي خريد يا افزايش قيمت اونس جهاني ارتباطي ندارد و تنها به گراني دلار مرتبط است. بنابراين اگر دولت بتواند دلار را كنترل كند مشكل بازار طلا و سكه هم خود‌به‌خود حل مي‌شود. او با اشاره به نزديك شدن به پايان ماه مبارك رمضان و شروع جشن‌ها و اعياد مي‌گويد كه در شرايط كنوني بسياري از مردم در انتظار كاهش قيمت در بازار دلار، سكه و طلا هستند تا بعد از ماه مبارك اقدام به خريد طلا كنند.
بازار ارز راكد است
مصطفي خانزاده، يكي از صرافان تهران در گفت‌وگو با «اعتماد» با اعلام اينكه در حال حاضر بازار راكد است و هيچ‌كس معامله‌اي انجام نمي‌دهد، مگر كساني كه مسافر هستند يا به ارز احتياج دارند، گفت: افزايش قيمت دلار هيچ دليل منطقي ندارد و رشد قيمت‌ها به دليل وجود تقاضا نيست. اين فعال بازار ارز پيش‌بيني كرد كه نوسان بازار ارز تا پايان هفته ادامه خواهد داشت ولي از هفته آينده بازار به روال طبيعي بازمي‌گردد.