بورس مردادماه را قرمز پوش به پايان برد و روز گذشته هم شاخص كل بورس با سقوط بيش از ۱۸ هزار واحدي همراه شد و به محدوده 1 ميليون و ۹۳۸ هزار واحد سقوط كرد. ارزش معاملات خرد رقم۳,۴۷۳ ميليارد تومان را به ثبت رساند كه نسبت به ميانگين هفتگي، ۵ درصد و نسبت به ميانگين ماهانه ۲۴ درصد كاهش داشت. روز گذشته نيز روند خروج نقدينگي حقيقي براي سيزدهمين روز متوالي رقم ۷۴۳ ميليارد تومان را به ثبت رساند در يك هفته گذشته شدت خروج نسبت به ميانگين ماهانه افزوده شده و برآيند معاملات در بازار سهام، خروج نقدينگي حقيقي (فروش حقيقي به حقوقي) به ارزش ۲,۱۲۰ ميليارد تومان رسيده است. در اين روز ارزش صف‌هاي خريد ۸۱ ميليارد تومان شد كه كاهش ۱۰ ميليارد توماني نسبت به ميانگين هفتگي را نشان مي‌دهد. اين در حالي است كه ارزش صف‌هاي فروش با افزايش ۸۲ ميليارد توماني نسبت به ميانگين هفتگي، در محدوده ۵۹۷ ميليارد تومان قرار دارد.
اطمينان به خريد اوراق بيشتر از سهام است
حسن ايزدي، كارشناس بازار سرمايه در مورد ريزش‌هاي اين روزهاي بورس به «اعتماد» گفت: در حال حاضر تعدادي از مجامع برگزار شده و يك مقدار افت قيمت بابت تقسيم سود ايجاد شده است كه كاملا هم طبيعي است. مورد ديگر فروش اوراق خزانه است كه ريسك كمتر و سود از پيش تعيين شده‌اي هم دارد و برخي از سرمايه‌گذاران به اين سمت سوق پيدا كرده‌اند.ايزدي تصريح كرد: همواره اطميناني كه به اوراق قرضه وجود داشته بيشتر از سهام بوده چرا كه سهام با ريسك بيشتري همراه است. موضوع ديگر عدم اطميناني است كه از آينده سرمايه‌گذاري‌ها در ايران وجود دارد به خصوص ميزان سرمايه‌گذاري ايراني‌ها در بخش مسكن در تركيه كه تا سال 1401حدود 12 هزار ميليارد تومان بوده كه اين سرمايه‌گذاري تنها در اين كشور نبوده و در كانادا و امارات و ساير كشورهاي اروپايي هم صورت گرفته كه بايد آنها را هم در ريزش بورس در نظر گرفت.
سنجاق كردن بورس به دلار اشتباه است
اين كارشناس بازار سرمايه خاطرنشان كرد: طبيعتا حجم زيادي از سرمايه تنها براي خريد مسكن از سوي ايراني‌ها در حال خارج شدن از كشور است و تمامي اين مسائل باعث شده كه بورس در سراشيبي سقوط قرار گيرد.
ايزدي ادامه داد: يكي از مشكلاتي كه بورس ايران با آن همراه بوده و در ساليان اخير هم شدت گرفته اين بوده كه زماني كه فروش پتروشيمي‌ها افزايش پيدا مي‌كرد سهامداران قيمت سهام را البته به صورت ريالي افزايش مي‌دادند لذا زماني كه نرخ دلار ثابت مي‌شود يا افت مي‌كند بورس هم افت مي‌كند و امروز اگر مجددا نرخ دلار رشد كند، بورس هم رشد خواهد كرد البته اين باور غلط است و سنجاق كردن بورس و دلار به يكديگر اشتباه است و يك شيوه غلطي است كه برخي در تحليل‌هاي‌شان آن را اعلام مي‌كنند اما واقعيت اين است كه نبايد بازار سرمايه را به دلار و طلا مرتبط دانست زيرا در بلندمدت شركت‌ها دچار مشكل خواهند شد.او افزود: در حال حاضر بهترين زمان براي شركت‌هاست تا پيش‌بيني‌ها و فروش بهتري داشته باشند و تصميمات بلندمدت‌تري بگيرند تا زماني كه نوسانات شديد دلار وجود دارد، اما متاسفانه بورس ما هنوز به اين باور نرسيده و زماني كه دلار ثابت مي‌شود از اين فضا در تحليل درست بورس استفاده نمي‌شود.
رشد شاخص‌ها با افزايش تورم شدت مي‌گيرد
آلبرت بغوزيان، اقتصاددان در مورد ريزش‌هاي اخير بورس به «اعتماد» گفت: آنگونه كه تجربه نشان داده بورس در مواقع مختلف تحت‌تاثير اتفاقات سياسي يا اقتصادي است، به عنوان نمونه در مواقع تورمي معمولا با رشد شاخص‌هاي بورس مواجه هستيم و سودآوري شركت‌ها هم بيشتر مي‌شود و در مواقعي هم كه نرخ ارز افزايشي مي‌شود بورس هم با رشد سودآوري شركت‌هاي صادرات محور با رشد همراه است.اين كارشناس اقتصادي افزود: در مواقعي هم كه تحريم‌ها شدت مي‌گيرد شاهد واكنش منفي بورس هستيم كه به نوعي اين بازار هم با ركود مواجه مي‌شود.
بورس بازيگر دارد؟
بغوزيان خاطرنشان كرد: دلار متغيري محسوب نمي‌شود كه بتوان آن را براي نوسانات بورس مورد ارزيابي قرار داد همانند اين روزها كه نرخ دلار چندان تغييري نكرده است اما باز هم شاهد ريزش بورس هستيم بنابراين اينكه ثبات نرخ ارز باعث ريزش در بورس هم شود اصلا منطقي نيست و اگر اينگونه بود ثبات نرخ ارز در همين كانال هم بايد باعث رونق در بورس مي‌شد چرا كه آينده ارزي را شفاف‌تر و قابل پيش‌بيني‌تر مي‌كرد.اين كارشناس اقتصادي با اشاره به ريزش‌هاي اخير بورس خاطرنشان كرد: در شرايطي كه عملا انتظاري از اين ريزش‌ها در بازار سرمايه وجود ندارد اما باز هم مي‌بينيم شاخص‌هاي بورس افت مي‌كنند كه بايد اين موضوع را در اتفاقات هفته‌هاي گذشته و ماه‌هاي گذشته مورد ارزيابي قرار داد و اگر اتفاقي در اين مدت نيفتاده باشد تنها يك گزينه باقي مي‌ماند و آن اينكه بورس بازيگر دارد.اين اقتصاددان تصريح كرد: بازيگراني كه در بورس هستند هر از چندگاهي نسبت به يك سهم اقداماتي مي‌كنند كه منجر به رشد يا افت آن مي‌شوند يا اينكه سهمي را در ارزاني مي‌خرند و در گراني آن را مي‌فروشند.
نيازمند نظارت‌هاي بيشتر
در فرآيند معاملات بورسي هستيم
بغوزيان در پاسخ به اين پرسش كه آيا فروش اوراق دولتي باعث اين ريزش‌هاي اخير در بازار سرمايه شده است، گفت: خير، رقمي كه براي فروش اين اوراق وجود دارد در مقابل حجم سرمايه‌اي كه در بورس موجود است عدد كوچكي است و افرادي هم كه مي‌خواستند اين اوراق را خريداري كنند منابع خود را از بورس خارج كرده‌اند و اين اوراق را هم خريده‌اند كه البته بازدهي اين اوراق هم عدد ثابت و مشخصي است.اين كارشناس اقتصادي ادامه داد: در حال حاضر بهترين فرصت براي بازيگران در بازار سرمايه همين فروش اوراق دولتي است تا اين ريزش‌ها را به گونه‌اي به فروش اوراق نسبت دهند زيرا حجم اين اوراق به اندازه‌اي نيست كه بخواهند مقصر ريزش‌هاي سنگين بورس را اوراق بدانند.بغوزيان با تاكيد بر اينكه نيازمند نظارت‌هاي بيشتر در فرآيند معاملات بورسي هستيم، افزود: مسوولان بورس امروز بهتر از همه مي‌دانند دليل اين ريزش‌ها چيست و تا زماني كه بازيگران بورسي در اين بازار فعاليت دارند اين بورس تنها يكي- دو روز مثبت است و باز هم با افت مواجه مي‌شود.
بحران اقتصاد دستوري
اين اقتصاددان گفت: تا زماني كه با اقتصاد دستوري از سوي دولت روبرو هستيم از تعيين نرخ خوراك پتروشيمي‌ها گرفته تا چگونگي واردات خودرو و ناترازي بانك‌ها و... وضعيت بورس هم همين گونه پيش خواهد رفت.او در مورد تغيير چراغ خاموش نرخ خوراك پتروشيمي‌ها در ارديبهشت ماه افزود: به نظر نمي‌رسد اين موضوع تنها دليل اين ريزش‌ها بوده باشد زيرا در اين صورت تنها بايد گروه پتروشيمي‌ها با ريزش مواجه مي‌شد نه گروه خودرويي‌ها و بانكي‌ها و... مشخص است كه هيچ سياستي براي اين بازار در نظر گرفته نشده و تنها بازيگراني كه در اين حوزه هستند به راحتي در بازار صف درست مي‌كنند و با قيمت بالا مي‌فروشند و با قيمت پايين هم سهم‌ها را جمع مي‌كنند.