دومين روز نشست سران گروه بريكس در ژوهانسبورگ آفريقاي جنوبي در حالي برگزار شد كه ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه به صورت مجازي به شركت‌كنندگان اين نشست گفت: اقدامات روسيه در اوكراين به منظور پايان دادن به جنگي است كه اوكراين عليه غيرنظاميان به‌راه انداخته و غرب از آن حمايت مي‌كند. روسيه تصميم گرفته است تا از مردماني كه براي فرهنگ، سنت‌ها، زبان و آينده خود مي‌جنگند، حمايت كند.اقدامات ما در اوكراين فقط يك انگيزه دارد: پايان دادن به اين جنگي كه غرب و اقمارش در اوكراين عليه مردم ساكن در دونباس آغاز كردند.
اقدامات روسيه با انگيزه محافظت از مردم
در برابر آزار و شكنجه است
پوتين تاكيد كرد: هژموني غيرقابل قبول است. تمايل غرب به حفظ هژموني به بحران اوكراين منجر شده است - كه با كودتاي ضد قانون اساسي شروع شد و كساني كه مخالف بودند تحت پيگرد قانوني قرار گرفتند. تلاش براي جهان چندقطبي بر اساس قوانين بين‌المللي و اصول سازمان ملل ضروري است.
پوتين در توضيح ريشه‌هاي بحران اوكراين، قدرت‌هاي غربي را به تسهيل كودتاي ضد قانون اساسي در كي‌يف در سال ۲۰۱۴ متهم كرد و گفت كه پس از به دست گرفتن قدرت، مقامات جديد اوكراين «جنگي را عليه كساني كه آنها را رد كردند» به راه انداختند.
وي افزود كه اعضاي گروه كشورهاي بريكس ايده استثناگرايي را رد مي‌كنند. گروه بريكس كه شامل برزيل، چين، هند، روسيه و آفريقاي جنوبي است، قاطعانه به «تشكيل يك نظم جهاني چند قطبي، واقعا عادلانه و مبتني بر قوانين بين‌المللي» اعتقاد دارد.
رييس‌جمهور روسيه گفت: اكتبر سال آينده روسيه رياست نشست بريكس را برعهده خواهد داشت. اين نشست سال آينده در شهر «كازان» برگزار خواهد شد و ما قصد داريم حدود ۲۰۰ رويداد اقتصادي، سياسي و اجتماعي در چندين شهر روسيه برگزار كنيم. تاريخ‌هاي دقيق‌تر از طريق كانال‌هاي ديپلماتيك اطلاع‌رساني خواهند شد. ولاديمير پوتين در ادامه اين نشست خاطرنشان كرد: روسيه آماده است تا با كشورهاي بريكس در پلتفرم‌هاي بين‌المللي كليدي از جمله سازمان ملل همكاري كند. ما با شركاي‌مان هماهنگي نزديكي خواهيم داشت.
هشدار در مورد رقابت‌هاي ژئوپليتيكي
همچنين سيريل رامافوسا، رييس‌جمهور آفريقاي جنوبي نيز به اعضاي بريكس گفت: فقر يكي از چالش‌هاي بزرگ جهاني است، بريكس بايد به سمت يك بهبود اقتصادي فراگير حركت كند. اين شامل تجارت با پول ملي و اصلاح موسسات اصلي مي‌شود. او افزود كه اين بلوك به تعامل با آفريقا و پيشبرد منافع جنوب جهاني ادامه مي‌دهد. صلح و ثبات پيش‌شرط منشور ملل متحد است. سيريل رامافوسا، رييس‌جمهوري آفريقاي جنوبي به عنوان ميزبان نشست «بريكس» اظهار كرد: سيستم مالي جهاني به عنوان «ابزاري براي تقابل ژئوپليتيكي» استفاده مي‌شود. وي در اين خصوص تصريح كرد: ما نگران اين مساله هستيم كه سيستم‌هاي مالي و پرداخت جهاني به‌طور فزاينده‌اي به عنوان ابزاري براي رقابت ژئوپليتيك مورد استفاده قرار مي‌گيرد. بهبود اقتصاد جهاني به سيستم‌هاي پرداخت جهاني قابل پيش‌بيني، عملكرد آسان بانكداري، زنجيره تامين، تجارت، گردشگري و همچنين جريان‌هاي مالي متكي است.
ناكامي شوراي امنيت
علاوه بر اين لولا داسيلوا، رييس‌جمهور برزيل در سخناني تاكيد كرد كه كشورش آماده است تا تلاش‌هاي خود را براي آتش‌بس در اوكراين ادامه دهد و وضعيت كنوني نشان‌دهنده ناكامي‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل است. رييس‌جمهور برزيل بر تضعيف حكومت جهاني تاكيد كرد و افزود كه همه افراد شايسته زندگي در صلح هستند، از فلسطين گرفته تا سودان و فراتر از آن. در حوزه‌هاي اقتصادي، لولا بر اهميت بانك توسعه جديد و نقش آن به عنوان يك سيستم مالي براي جنوب جهاني تاكيد كرد.
هژموني در ذات چين نيست
از سوي ديگر، شي جين‌پينگ، رييس‌جمهور چين نيز تاكيد كرده است كه توسعه نبايد امتيازي باشد كه براي چند كشور محفوظ است و گفت كه بهبود اقتصاد جهاني هنوز در متزلزل است.
شي تاكيد كرد: كشورهاي بريكس بايد به توسعه صلح‌آميز، مشاركت استراتژيك و امنيت ملي كشورهاي بريكس پايبند باشند. رييس‌جمهور چين گفت: بايد براي حل اختلافات و دستيابي به يك راه‌حل سياسي در نقاط داغ ايفاي نقش كنيم. رشد و توسعه جهاني هنوز متزلزل و رشد جهاني به كمتر از 3 درصد كاهش يافته است.
او تصريح كرد: برخورد تمدن‌ها نبايد وجود داشته باشد و بايد همكاري‌ها را در زمينه تبادل فرهنگي تقويت كنيم.
حاكميت جهاني بايد تقويت و استانداردهاي بين‌المللي رعايت شود
رييس‌جمهور چين افزود: كشورهاي بريكس بايد اصل چند قطبي را ترويج و نقش سازمان ملل را تقويت كنند. ذهنيت جنگ سرد هنوز براي جهان ما نگران‌كننده است و در شرايط ژئوپليتيك تنش وجود دارد. ما بايد كشورها را تشويق كنيم كه به بريكس بپيوندند تا جهاني عادلانه‌تر ايجاد شود. رييس‌جمهور چين از همكاري بيشتر در زمينه هوش مصنوعي براي چارچوب‌هاي دولتي خبر داد و آن را قابل اعتماد و كنترل شده دانست. شي گفت كه كشورهاي در حال توسعه بايد صداي خود را داشته باشند، فرهنگ‌هاي سنتي بايد غالب شوند و زور نبايد بر مردم حكومت كند. وي همچنين تاكيد كرد: هژمونيسم و سلطه‌جويي در ذات چين نيست و پكن هيج انگيزه و علاقه‌اي براي وارد شدن به ميدان رقابت قدرت ندارد.
نارندرا مودي، نخست‌وزير هند نيز در مورد شكستن موانع، احياي اقتصاد، الهام بخشيدن به نوآوري، ايجاد فرصت‌ها و شكل دادن به آينده صحبت كرد. او در سخنانش خواستار فراهم كردن زمينه اجراي توسعه بريكس، همكاري براي مقابله با تروريسم در عرصه جهاني شد و تنوع تمدن را پايه و اساس جهان چند قطبي عنوان كرد. او گفت: تكنولوژي و آموزش براي آينده كشورهاي بريكس حياتي است بايد امكان دسترسي به آموزش را براي كودكان در اكثر مناطق دورافتاده فراهم كند. مودي گفت كه هوش مصنوعي موانع زبان را از بين خواهد برد. نخست وزير هند گفت كه هند به‌طور كامل از ايده گسترش بريكس حمايت و از پيشرفت در اين مسير استقبال مي‌كند.