ج) كاركردهاي نامناسب كرونا در حوزه سلامت جسماني:
همگان اذعان دارند كه كرونا بيشترين آسيب را در قلمرو سلامت به ويژه سلامت جسم به جامعه بشري وارد ساخت. در قلمرو آموزش و پرورش ايران نيز اين موضوع صادق است. به‌هم خوردن كيفيت خواب كودكان و اختلالات ناشي از آن، بروز مشكلات در سيستم عصبي دانش‌آموزان و
به تبع آن مشكلات ناشي از كم‌خوري و پرخوري، علاوه بر نارسايي‌هاي جسماني موجب اختلال در اشتهاي دانش‌آموزان به ويژه در سنين پايين را موجب گرديد، فقر حركتي و عدم تحرك دانش‌آموزان به دليل عدم حضور در مدرسه و ماندن طولاني مدت در خانه مشكلات متعددي را رخنمون ساخت كه مشكلات ستون فقرات دانش‌آموزان از جمله آنهاست. چاقي و اضافه وزن عارضه ديگر خانه‌نشيني دانش‌آموزان در زيست جهان كرونا بود. در كنار اين مسائل استفاده مكرر از وسايل هوشمند ارتباطي مثل كامپيوتر، تبلت و موبايل در بينايي دانش‌آموزان اختلالاتي را ايجاد كرد.
گرچه شيوع كرونا در دانش‌آموزان كمتر بود ولي ابتلا بخشي از دانش‌آموزان به كرونا علاوه بر مرگ و مير آنها و معلمان، آثار جسماني خاص خود را در ايشان سبب گرديد.
د) كاركردهاي نامناسب كرونا در حوزه سلامت رواني:
تعطيلي مدارس و خانه‌نشيني طولاني مدت دانش‌آموزان علاوه بر نارسايي‌هايي كه در حوزه سلامت جسماني ايجاد كرد، سلامت رواني دانش‌آموزان را نيز در معرض مخاطره انداخت. احساس تنهايي و دوري از تعاملات گرم محيط مدرسه به ويژه گروه‌هاي همسالان، به خلقيات دانش‌آموزان آسيب زد. از سوي ديگر استفاده از فضاهاي آنلاين و مجازي را به شكل طولاني مدت در ايشان افزايش داد كه خود موجب سردرگمي آنلاين، اعتياد اينترنتي و مجازي را در دانش‌آموزان سبب گرديد قلدري و تهديد در فضاي مجازي آسيب ديگري بود كه دانش‌آموزان در جهان زيست بوم كرونا از آن مصون نماندند و نتيجه آن افزايش پرخاشگري در دانش‌آموزان بود، به دلايل پيش‌گفته مديريت احساس دانش‌آموزان وجه ديگري بود كه از حيث رواني در زيست بوم كرونا آسيب ديد و آستانه تحمل دانش‌آموزان را به‌شدت فروكاست، كسالت و انزواي اجتماعي ايشان را تشديد و افسردگي و اضطراب را در آنها افزايش داد.
هـ) كاركردهاي نامناسب كرونا در قلمرو سلامت اجتماعي:
كاركردهاي نامناسب زيست بوم كرونا در حوزه سلامت دانش‌آموزان به ابعاد سلامت جسماني و رواني محدود نشد بلكه سلامت اجتماعي آنها را نيز در معرض تهديد قرار داد. دانش‌آموزان در زيست جهان كرونا امكان بيشتري براي دسترسي به دنياي مجازي و به تبع آن درمعرض بارش اطلاعات متفاوت و نامناسب قرار گرفتند. موجب افزايش تعارضات و ناسازگاري در روابط خانوادگي و خويشاوندي و نيز همسايگي گرديد و رفتارهاي غيراخلاقي و غيرمتعارف را در دانش‌آموزان افزايش داد. نكته مهم ديگري كه در حوزه سلامت اجتماعي قابل توجه مي‌باشد، به‌هم ريختگي نظم خانواده است كه علاوه بر ابعاد رواني و اجتماعي در بعد اقتصادي و اشتغال و درآمد خانواده، آسيبي جدي ايفا نمود.
معمولا پديده‌هاي اجتماعي هيچ‌گاه به‌طور مطلق داراي كاركردهاي نامناسب يا صرفا مناسب نيستند. مكتب كاركردي-ساختي در حوزه جامعه‌شناسي پديده‌هاي اجتماعي را داراي كاركردهاي مناسب، نامناسب آشكار و پنهان مي‌داند. اين مقوله در حوزه زيست بوم كرونا مخصوصا در حوزه نظام تعليم و تربيت ايران نيز صادق است.
به عبارتي در كنار كاركردهاي نامناسب كرونا در آموزش و پرورش ايران كاركردهاي مناسبي هم ظهور كرد و به قول ماكياس كورس در دوران كرونا در پس ريزش‌ها، رويش‌هايي شكل گرفت.
زيست بوم كرونا موجب افزايش توان استفاده معلمين و دانش‌آموزان از فناوري‌ها و تكنولوژي‌هاي نوين شد كه پيش از آن وجود نداشت يا كم مورد استفاده قرار مي‌گرفت. ۷۰درصد معلمان از تكنولوژي‌هاي نوين استفاده نمي‌كردند. علاوه بر آن امكانات سخت‌افزاري تكنولوژي‌هاي جديد در مدارس و خانواده‌ها بيشتر فراهم شد. اين موضوع يعني توان استفاده از تكنولوژي‌هاي ارتباطي نوين و گسترش سخت‌افزاري آنها موجب افزايش سطوح ارتباطات معلمين با مديران و هر دو با خانواده‌ها و دانش‌آموزان را فراهم ساخت. دانش‌آموزان در زيست جهان كرونا با يكي از ساحت‌هاي مهم تعليم و تربيت، يعني ساحت سلامت و امر سلامت جامعه‌پذيرتر شدند و حساسيت آنها نسبت به اين موضوع مهم به‌شدت افزايش يافت. از سوي ديگر خانواده و جامعه قدر كار معلمين و تخصصي بودن اين موضوع مهم را بيش از گذشته احساس نمود، در نتيجه منزلت اجتماعي معلمان كه همواره در جامعه بالا بوده است، بيشتر افزايش يافت.
نكته مهم به عنوان يك درس آموزه دوره كرونا اين است كه نظام تعليم و تربيت توانست بهره‌ورانه‌تر كار تعليم و تربيت را به پيش برد و بسياري از هزينه‌هاي غيرضروري را كاهش دهد. در حوزه عدالت اجتماعي پوشش تحصيلي دانش‌آموزان به ويژه دانش‌آموزان دختر كه در مناطق روستايي و كم برخوردار يا امكان تحصيل را نداشتند يا از حيث فرهنگي به ويژه دختران با محدوديت‌هايي در امر تحصيل به ويژه حضور در مدرسه در دوره‌هاي بالاتر و شهر‌ها را نمي‌يافتند، اين امكان حضور در فضاي مجازي فراهم شد. لذا مي‌توان از اين جهت كرونا را موجب افزايش پوشش تحصيلي اين دسته از دانش‌آموزان فرض كرد.
علاوه بر آن براي همه دانش‌آموزان در سراسر كشور امكان استفاده از بهترين محتواهاي آموزشي و استفاده از تدريس بهترين معلمان فراهم شد كه خود گام مهمي در راستاي عدالت آموزشي قلمداد مي‌شود اين موضوع نه تنها براي دانش‌آموزان بلكه براي مديران مدارس و معلمان هم زمينه‌اي را فراهم ساخت تا امكان سهيم شدن در تجارب برتر ديگران را به راحتي داشته باشند.
همواره نظام تعليم و تربيت از عدم انعطاف خصوصا انعطاف در برنامه درسي ملي رنج مي‌برده است در زيست جهان كرونا انعطاف‌پذيري بيشتري در برنامه درسي ملي ايجاد شد، اين انعطاف‌پذيري در قلمرو ساعات و تقويم آموزشي (كه بسيار فشرده و بالاست) و هم محتواهاي درسي (كه بسيار متصلب است) بيشتر از گذشته امكان‌پذير شد. انعطاف‌پذيري در شيوه‌هاي آموزشي خصوصا آموزش‌هاي فردي شده كه يادگيري را بر تفاوت‌هاي فردي استوار مي‌سازد موجب گرديد گسترش مشاركت ساير سازمان‌ها و نهادها؛ خصوصا سازمان صدا و سيما با راه‌اندازي آموزش‌هاي تلويزيوني و خانواده‌ها با ارتباط بيشتر با معلمان و مديران مدارس از جمله كاركردهاي مناسب آموزش و پرورش در زيست بوم كرونا است. كاركرد بسيار مناسب ديگر كرونا در آموزش و پرورش به افزايش نظام مدرسه محوري مربوط است، به‌طور طبيعي در زيست بوم كرونا اختيارات مدرسه و شوراي مدرسه، معلمين و به ويژه مديران مدارس افزايش يافت و يكي از آرزو‌هاي صاحب‌نظران تعليم و تربيت در حوزه مديريت آموزشي يعني مدرسه محوري يك گام به تحقق نزديك‌تر شد. ادامه دارد...