اعتماد
قطار زرهي كيم جونگ اون رهبر كرهشمالي كه بعدازظهر يكشنبه پيونگيانگ را ترك كرده بود، روز گذشته (سهشنبه) از طريق پلي روي رودخانه رازدولنايا در منطقه پريمورسكي وارد روسيه شد. طبق گزارشي كه خبرنگار خبرگزاري اسپوتنيك روسيه منتشر كرده، روزي قطار زرهي با واگنهاي سبزرنگ و خطوط زرد خود از روي پل رودخانه رازدولنايا در منطقه پريمورسكي عبور و به سمت شمال حركت كرد. دقيقا همانطور كه در عكسهاي رسمي خبرگزاري كرهشمالي در زمان خروج كيم جونگ اون از پيونگيانگ مشاهده شده بود.
راديو صداي كره نيز گزارش داد كه كيم بعدازظهر يكشنبه ۱۰ سپتامبر با قطار شخصي خود پيونگيانگ را به همراه هياتي متشكل از مقامات ارشد حزبي، دولتي و نظامي ترك كرد. در همين حال، نماينده اداره روستاي مرزي خسان در پريمورسكي در جنوبيترين بخش خاور دور روسيه گفت كه قطار رهبر كرهشمالي در واقع از ايستگاه خسان عبور كرده است اما زمان دقيق عبور اين قطار را مشخص نكرده است.
صبح سهشنبه هم خبرگزاري كرهشمالي عكسهايي از مراسم عزيمت رهبر كرهشمالي به روسيه را منتشر كرد.
پيشتر كرملين اعلام كرده بود كه كيم جونگ اون طي روزهاي آينده به دعوت ولاديمير پوتين رييسجمهوري روسيه به روسيه سفر خواهد كرد. ديميتري پسكوف، سخنگوي مطبوعاتي رييسجمهوري روسيه به خبرنگاران گفت كه اين مذاكرات در منطقه خاور دور انجام خواهد شد اما محل دقيق آن را مشخص نكرد. به گزارش ايسنا، ديميتري پسكوف، در واكنش به درخواست واشنگتن از كرهشمالي براي عدم تامين تسليحات مسكو گفت كه منافع روابط روسيه و كرهشمالي مهم است،
نه هشدارهاي واشنگتن.
وي گفت: همانطور كه ميدانيد، زماني كه روابط خود را با همسايگان از جمله كرهشمالي برقرار ميكنيم، بر منافع دو كشور تمركز داريم و نه هشدارهاي واشنگتن. ما در جهت منافع دو كشور پيش خواهيم رفت.
سخنگوي كرملين خاطرنشان كرد كه ديدارهاي بين دو هيات و گفتوگوهاي انفرادي قبل از شام رسمي برگزار خواهد شد. پسكوف پيش از اين روز دوشنبه گفت كه روسيه به تقويت دوستي با كرهشمالي ادامه خواهد داد.
در همين رابطه خبرگزاري آسوشيتدپرس در گزارشي مينويسد: ديدار با ولاديمير پوتين، رييسجمهوري روسيه نخستين ملاقات خارجي كيم جونگ اون، رهبري كرهشمالي از زمان بسته شدن مرزهاي اين كشور در ژانويه ۲۰۲۰ است. آنها دفعه قبل در آوريل ۲۰۱۹ ديدار كردند؛ دو ماه پس از آنكه ديپلماسي اتمي كيم جونگ اون با دونالد ترامپ، رييسجمهوري وقت امريكا شكست خورد.
براساس اعلام مقامهاي امريكايي، سرگئي شويگو، وزير دفاع روسيه در جولاي ۲۰۲۳ به پيونگيانگ رفت و از كيم خواست تا مهمات بيشتري به روسيه بدهد. شويگو گفت كه مسكو و پيونگيانگ براي نخستينبار در حال بررسي برگزاري مانورهاي نظامي هستند.
البته هنوز مشخص نيست كه همكاري نظامي پوتين و كيم به كجا ميرسد اما هر نشانهاي از روابط هشداردهنده باعث نگراني كشورهايي چون كرهجنوبي و امريكا ميشود. روسيه به دنبال خنثي كردن ضدحمله اوكراين و طولاني كردن جنگ است درحالي كه كرهشمالي در حال افزايش فعاليتهاي موشكي است تا به اقدامات امريكا در تقويت ائتلاف نظامياش با كرهجنوبي و ژاپن اعتراض كند.
انتظارات مسكو از پيونگيانگ
از سال گذشته ميلادي، مقامهاي امريكايي مظنون شدهاند كه كرهشمالي در حال تامين گلولههاي توپخانهاي، راكت و ساير مهمات براي روسيه است كه احتمالا بيشترشان كپي از مهمات دوران شوروي هستند.
در اين رابطه كيم تائهوو، رييس سابق موسسه اتحاد مجدد كره جنوبي در سئول ميگويد: روسيه بهشدت به مهمات جنگي نياز دارد. اگر اينطور نيست پس چطور وزير دفاع يك كشور قدرتمند در جنگ به يك كشور كوچك مانند كرهشمالي رفت؟ شويگو نخستين وزير دفاع روسي بود كه از ۱۹۹۱ و فروپاشي شوروي به كرهشمالي سفر كرد.
خريد مهمات از كرهشمالي نقض قطعنامههاي شوراي امنيت است كه مورد حمايت روسيه نيز بوده و براساس آن، تجارت تمامي تسليحات با پيونگيانگ ممنوع است. اما اكنون كه روسيه با تحريمهاي بينالمللي و كنترل صادرات بابت جنگ اوكراين روبهرو است، به دنبال تسليحاتي از ساير كشورهاي تحريمي است.
كرهشمالي انبارهاي بزرگ تسليحاتي دارد اما دو هيون چا، تحليلگر موسسه «آسان» سئول در مطالعات سياسي اين مساله را كه پيونگيانگ با توجه به خطوط ريلي محدودش بتواند مهمات زيادي در اختيار روسيه بگذارد، زير سوال برده است.
انتظار كيم از پوتين
كارشناسان ميگويند، اولويتهاي كيم شامل انتقال كمك، اعتبار و فناوري نظامي به كرهشمالي ميشود.
در اين رابطه نام سونگ-ووك، مدير سابق موسسه استراتژي امنيت ملي كه انديشكدهاي تحت كنترل آژانس جاسوسي كرهجنوبي است، ميگويد: اين يك معامله دو سر سود براي دو طرف است چون پوتين نگران تمام شدن موجودي تسليحات است و كيم هم از بابت همكاري سه جانبه بين امريكا، كرهجنوبي و ژاپن متحمل فشار. نيازهاي آنها حالا دقيقا به هم متصل است.
بسته شدن مرز دوران كرونا باعث شد تا كرهشمالي با مشكلات اقتصادي زيادي روبهرو شود و كيم احتمالا به دنبال تامين مواد غذايي و انرژي براي جبران كمبودهاي داخلي است.
كيم احتمالا افزايش روابط با مسكو را نشانهاي از اين خواهد دانست كه كشورش بر سالها انزوا غلبه ميكند. سران و رهبران كرهشمالي مدتها بر ديدارهاي رو در رو با سران جهاني به عنوان نشانهاي از اهميت بينالمللي و اهداف پروپاگاندايي داخلي ارج نهادهاند.
«هونگ مين»، تحليلگر موسسه ملي اتحاد مجدد كرهجنوبي در اين راستا ميگويد: كيم جونگ اون همچنين احتمالا به دنبال فناوري روسي براي حمايت از طرحهاي خود در ساخت سيستمهاي تسليحاتي با فناوري بالا مانند موشكهاي قدرتمند دوربرد، تسليحات بالستيكي فراصوت، زيردرياييهاي اتمي و ماهوارههاي جاسوسي است.
دو هيون چا نيز معتقد است: مشخص نيست كه آيا روسيه مايل به تامين فناوريهاي پيشرفته مرتبط با تسليحات اتمي و موشكهاي بالستيك بين قارهاي براي كرهشمالي است يا خير؟ روسيه همواره از فناوريهاي مربوط به تسليحات مهم خود حتي از شركاي اصلياش مانند چين بهشدت محافظت كرده است.
گفتني است سرگئي شويگو در جريان سفرش به پيونگيانگ به خبرنگاران گفته بود كه روسيه و كرهشمالي در حال بررسي احتمال برگزاري يك مانور دوجانبه نظامي هستند. اخيرا نيز آژانس جاسوسي كرهجنوبي به قانونگذاران اين كشور گفته بود كه به نظر ميرسد شويگو يك رزمايش سهجانبه را با حضور چين پيشنهاد كرده است.
از طرف ديگر، اين نخستينباري خواهد بود كه كرهشمالي رزمايشي با يك كشور خارجي از زمان پايان جنگ دو كره در سالهاي ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳ دارد. كرهشمالي از برگزاري رزمايش با يك ارتش خارجي براساس فلسفه اتكا به خود امتناع كرده است.
كيم تائهوو، رييس سابق موسسه اتحاد مجدد كرهجنوبي در سئول ميگويد: افزايش همكاري نظامي بين كرهجنوبي، امريكا و ژاپن ميتواند كيم جونگ اون را به شكستن اين تابو و برگزاري رزمايش با چين و روسيه براي نخستينبار ترغيب كند. اما «نام سونگ-ووك»، مدير سابق موسسه استراتژي امنيت ملي كه انديشكدهاي تحت كنترل آژانس جاسوسي كرهجنوبي است اين عقيده را دارد كه كرهشمالي احتمالا چنين پيشنهادي را قبول نميكند چون به وابستگي بيشترش به روسيه و چين منجر ميشود.
پارك وون گوون، استاد دانشگاه زنان اوها در سئول نيز در اين خصوص معتقد است: خيلي زود است كه پيشبيني كنيم ديپلماسي كيم در قبال امريكا چطور است. به هر حال، كرهشمالي و روسيه نياز دارند كه نشان دهند با يكديگر همكاري ميكنند و به همين خاطر است كه در حال تشديد اين همكاري هستند. حوزههاي عملي شفاف همكاري وجود دارد و همچنين برخي جنبههاي نمادين كه ميخواهند به امريكا نشان دهند.