ناظران همزمان با اعلام نتایج اولیه انتخابات تایوان مطرح کردند
آرامش قبل از توفان
تايوان روز شنبه رييسجمهور جديدي را انتخاب كرد آنهم در شرايطي كه روابط تايپه و پكن بسيار متزلزل شده است. براساس نتایج اولیه شمارش آرا، «ویلیام لای چینگ ته» از حزب حاکم دموکراتیک مترقی (DPP) و معاون ريیس فعلی تایوان، 43/2 درصد آرا را به خود اختصاص داده است.او پیش از آغاز رای گیری از مردم خواسته بود تا برای تعیین سرنوشت خود در انتخابات شرکت کنند. ویلیام لای تقریباهمیشه در نظرسنجیهای پیش از انتخابات پیشتاز بوده است. «هو یویی» شهردارپیشین شهر نیو تایپه از حزب کومینتانگ ( KMT)نیز تاکنون 35/8 درصد آرا را به خود اختصاص داده است. «کو ون جه» شهردار سابق تایپه از حزب مردم تایوان (TPP ) نیز تاکنون 21 درصد آرا را به دست آورده است. حزب او تنها در سال 2019 تاسیس شده است. در حال حاضر حزب حاکم دموکراتیک مترقی با دراختیار داشتن 63 کرسی اکثریت را در پارلمان این کشور در اختیار دارد و پس از آن حزب کومینتانگ صاحب 38 کرسی است و حزب مردم تایوان هم 5 صندلی را در پارلمان این جزیره به خود اختصاص داده است.حزب حاکم DPP از استقلال تایوان حمایت می کند و ادعاهای پکن مبنی بر تعلق داشتن این جزیره به سرزمین مادری چین را بیاساس میداند. این حزب همچنین تاکید دارد که این مردم تایوان هستند که میتوانند آینده خود را تعیین کنند. در مقابل حزب KMT که در واقع یک حزب با ریشه چینی است و پس از شکست در جنگ داخلی با کمونیستها در سال 1949 از چین فرار و به تایوان آمده طرفدار روابط نزدیک با چین است. هرچند این حزب ظاهرا از پکن طرفداری نمیکند اما معتقد است که تایپه و پکن به یک چین واحد تعلق دارند اما هر طرف میتواند آن را به نحوی که میخواهد تفسیر نماید. این موضع مورد استقبال پکن نیز قرار گرفته است.
نتيجه كارزار تايوان ميتواند خطرات ناشي از بحران حاكم را افزايش يا شايد كاهش دهد، به بياني ديگر، نتيجه رقابتها دو گزينه را پيش روي چين قرار خواهد داد: اين بازيگر يا زمينه را براي احياي تعاملي بالقوه هموار ميكند يا تهديدهاي نظامي را افزايش خواهد داد؛ گزارهاي كه ايالاتمتحده را درگير جنگ احتمالي ميكند. شي جينپينگ، رهبر چين، تقريبا روزانه با ارسال هواپيماها و كشتيهاي جنگي به آسمان و آبهاي اطراف تايوان، ادعاي پكن در مورد جزيره خودگردان 23 ميليون نفري را يادآوري ميكند. واشنگتن نيز عليرغم حفظ «ابهام استراتژيك» در مورد برنامههاي خود، به تقويت ارتش تايوان كمك كرده، همزمان بايدن نشان داده كه ايالاتمتحده از اين جزيره در برابر حمله چين دفاع خواهد كرد.
رقابت براي بقا!
روز شنبه، همزمان با آغاز انتخابات، صفهاي طولاني در محلهاي رايگيري تشكيل شد و كانديداها درحالي كه رايشان را ميدادند در برابر دوربينها ظاهر شدند. پس از يك هفته تظاهرات پر سر و صدا، انگاري راي دادن به يك وظيفه ملي تبديل شده، افرادي كه اعلاميههاي رايگيري را در دست داشتند بيسر و صدا وارد غرفههاي كوچكي ميشدند تا برگههاي كاغذي را كه پس از بسته شدن صندوقهاي رايگيري در ساعت 4 بعدازظهر (به وقت محلي) با دست شمارش ميشد، به صندوق بيندازند. به نوشته نيويورك تايمز، در جريان رقابت اصلي كه نتايج آن تا شنبه شب (به وقت محلي) اعلام ميشود، حزب حاكم دموكراتيك مترقي يا D.P.P كه هويت مستقل تايوان را ترويج ميكند در برابر حزب مخالف مليگرا قرار گرفت؛ جرياني كه طرفدار رويكرد آشتيجويانهتر با چين است. رهبران چين، حزب حاكم دوكراتيك مترقي را به چالش كشيده و از آنها به عنوان جداييطلب، ياد ميكنند و تاكيد دارند كه انتخاب نامزد اين جريان به معناي پايان صلح و آغاز جنگ است. لاي چينگ ته، نامزد حزب دموكراتيك خلق، معاون رييسجمهور كنوني، ظاهرا براي سومين دوره متوالي قدرت را در حزب خود نگه داشته؛ رخدادي كه از زمان برگزاري انتخابات رياستجمهوري تايوان در سال 1996 بيسابقه است. همزمان هو يوآي، نامزد حزب ناسيوناليست مخالف براي اولينبار از سال 2016 به دنبال بازگرداندن حزب خود به قدرت است. يك نامزد حزب ثالث به نام «كو ون جه» نيز در اين ميان بيشتر بر مسائل داخلي تمركز كرده و قول داده است كه ساختار سياسي اين بازيگر را ارتقا دهد. ناظران ميگويند، «لاي»، نامزد حزب حاكم دموكراتيك در بسياري از نظرسنجيهاي اخير تنها با چند امتياز پيشتاز بوده، اگرچه پيروزي براي «هو»، نامزد مليگرا دور از دسترس نبود. «كو» اما در رايگيريها توانست صعود خوبي را تجربه كند هرچند با پيروزي فاصلهاي طولاني داشت.
سايه تنش بر سر جزيرهاي خودگردان
چين مانند هميشه رقابتهاي جاري را نيز رصد ميكند، اما مشكلات داخلي بيش از انتخابات برجسته شده است. هزينههاي زندگي در حال افزايش است و همين مقوله صداي بسياري از رايدهندگان بالاخص رايدهندگان جوان را درآورده؛ همانهايي كه ميزان مشاركتشان -معمولا بسيار كمتر از افراد مسن است- اما حضورشان ميتواند تعيينكننده باشد. «لاي»، 64 ساله، پزشك و سياستمدار قديمي، قول داده كه به استراتژي تساي اينگ ون، رييسجمهور مستقر مبني بر قرار گرفتن در كنار پكن و همزمان اجتناب از درگيري و تقويت روابط با ايالاتمتحده و ساير دموكراسيها پايبند باشد. او همچنين بستهاي از سياستها را به نام پروژه ملي اميد با هدف ارتقاي اقتصاد تايوان و ايجاد مشاغل بهتر براي جوانان ارايه كرده است.
نامزد مليگرا، «هو»، 66 ساله، رييس پليس سابق و شهردار نيو تايپه نيز گفته است كه ميخواهد روابط خود را با چين تثبيت و در عين حال به تقويت ارتش و حفظ روابط نزديك با واشنگتن ادامه دهد. او حزب دموكراتيك خلق را به واسطه از ميان بردن امنيت تايوان و ايجاد تنش با چين به چالش ميكشد. «كو»، 64 ساله، جراح كه پيشتر شهردار شهر تايپه بود نيز روي مسائلي مانند مسكن تمركز كرده، درحالي كه گفته است براي بهبود روابط با چين گامهاي عملي برخواهد داشت. با شکست «كو»، حزب مردم تايوان ميتواند كرسيهاي كافي براي ايفاي نقشي تاثيرگذار در مجلس بعدي داشته باشد. براساس اطلاعاتي كه در دست است، انتظار ميرود كه حزب دموكراتيك اكثريت را از دست بدهد هرچند هيچ حزبي احتمالا بيش از نيمي از كرسيها را به دست نخواهد آورد. تايوان دموكراسي خودمختار است، اما اكثر دولتهايي كه با پكن روابط دارند اين بازيگر را به عنوان كشور به رسميت نميشناسند. اين وضعيت نابسامان بدان معناست كه جايگاه بينالمللي تايوان و رابطهاش با چين هميشه ذهن رايدهندگان را درگير ميكند. نظرسنجيها نشان ميدهد كه اكثر تايوانيها از حفظ وضعيت مبهم جزيره و جلوگيري از خشم پكن با عدم پيگيري استقلال كامل حمايت ميكنند. با اين حال، براساس دادههاي همين نظرسنجيها، اين گروه بر اين باورند كه توافق صلح با چين در دسترس است. به گفته ناظران تشديد تسلط اقتدارگرايانه حزب كمونيست چين بر هنگكنگ، شك و ترديد پكن در تايوان را عميقتر كرده است، بالاخص آنكه هر سه نامزد اصلي رياستجمهوري تايوان فرمول «يك كشور، دو سيستم» چين كه در اداره هنگكنگ استفاده ميشود را رد كرده و ميگويند كه از وضعيت موجود تايوان محافظت خواهند كرد. جايي كه آنها اختلافنظر دارند، ديپلماسي و تجارت است. ناسيوناليستها استدلال ميكنند كه برگزاري مذاكرات و تجارت بيشتر با چين به كنترل خطرات جنگ كمك ميكند. اما به باور حزب دموكراتيك خلق تايوان بايد بر گسترش تجارت و روابط با كشورهايي غير از چين تمركز شود تا اين بازيگر بتواند از وابستگي خطرناك به همسايه قدرتمند خود جلوگيري نمايد. «لاي» گفته است كه گفتوگو با پكن در صورتي امكانپذير است كه اين كشور با تايوان براساس اصل «احترام متقابل» رفتار كند.
تاكتيكهاي احتمالي «شي»
در اين ميان، بسياري در تلاشاند تا به اين سوال پاسخ دهند، فارغ از نتايج كارزار جاري، آيا ايالاتمتحده و پكن روياروي هم قرار خواهند گرفت يا نه؟ هشت سال پيش، يعني زماني كه «تساي» قدرت را دراختيار گرفت، چين فشار نظامي بر تايوان را تشديد كرد. جتها و كشتيهاي جنگي چيني مرتبا ارتش تايوان را آزمايش ميكنند و اهميت خط مياني در تنگه بين دو طرف را از بين ميبرند؛ مراد مرزي غيررسمي است كه نيروهاي چيني در گذشته به ندرت از آن عبور ميكردند. «شي» به صراحت گفته است كه چين حق استفاده از زور براي تصرف تايوان را در صورت لزوم براي خود محفوظ ميدارد. با اين حال تعداد كمي از ناظران معتقدند كه حمله چين قريبالوقوع است.
با اعلام نتایج اولیه، پكن احتمالا تايوان را تحت فشار قرار خواهد داد، اما ممكن است تركيب تاكتيكهاي خود را گسترش دهد. اين بازيگر ميتواند خواستههاي بيشتري را تحميل كرده و تهاجمات نظامي را افزايش دهد. همچنين قادر است برخي درها را به روي تعامل باز كرده و با تكيه بر شيرينكنندههاي اقتصادي يا ابزارهاي ديگر بستر را براي صلح هموار كند. رييسجمهور بعدي تايوان در 20 مه سوگند ياد خواهد كرد و چين ممكن است پيش از آن بازه زماني، رهبر تازه تايوان را آزمايش كند. «لاي» بزرگترين نگراني پكن است. مقامات چيني او را به عنوان حامي غيرقابل اعتماد و مدافع استقلال تايوان توصيف ميكنند.
تعادلي شكننده
پكن ميتواند از مجازاتهاي اقتصادي استفاده كند، مثلا از لغو امتيازات تعرفهاي اعطا شده به محصولات تايواني بهرهمند شود. ناظران ميگويند، ايالاتمتحده نيز به واسطه دو جنگ در اوكراين و خاورميانه بايد از رويكردي محتاطانه در ارتباط با تايوان پيروي كند. كاخ سفيد اعلام كرده كه يك هيات بلندپايه از مقامات ارشد سابق را پس از انتخابات به تايوان ميفرستد.چين در پاسخ از ايالاتمتحده خواست تا از مداخله در امور تايوان خودداري كند. در چنين شرايطي پيروزي براي «هو» ميتواند واكنش گرمتر پكن را به دنبال داشته باشد. چين احتمالا اين پيروزي را به عنوان كنار زدن نيروهاي طرفدار استقلال درنظر خواهد گرفت، اما حزب ناسيوناليست امروز به اندازه گذشته با چين دوست نيست. هرگونه آرامش پس از انتخابات به واسطه تنشها ممكن است دوام نياورد. «شي» 31 دسامبر در سخنراني خود اتحاد تايوان با چين را «رخدادي اجتنابناپذير تاريخي» خواند. تنشها بين ايالاتمتحده و چين، نه تنها
بر سر تايوان بلكه بر در باب مسائل ديگر، حفظ صلح را سختتر و دشوارتر ميكند. چين براي چندين دهه تلاش كرده تا بر انتخابات تايوان تاثير بگذارد. طي رايگيري سال 1996، پكن تمرينات نظامي گستردهاي را برگزار و موشكهايي را به سمت آبهاي نزديك تايوان پرتاب كرد. به گفته وزارت دفاع تايوان، اينبار، چين بالنهايي را در ارتفاع بالا بر فراز اين جزيره فرستاده؛ گزارهاي كه برخي كارشناسان در باب آن هشدار دادهاند. دولت تايوان همچنين بارها اعلام كرده كه چين با استفاده از اطلاعات نادرست و دستكاري رسانهاي، «جنگ شناختي» را با هدف تاثيرگذاري بر رايدهندگان تايواني به راه انداخته است. تلاشهاي نفوذ شامل ويديوهايي است كه شايعاتي را درباره زندگي شخصي «تساي» منتشر ميكند، شايعاتي كه دفتر او آنها را دروغ قلمداد كرده است.