گعده‌محوری زیبنده پلتفرم تئاتر نیست

سال‌ها قبل که هنوز شبکه‌های اجتماعی در دنیا جایگاه امروزش را نداشت، شاید یک خبر در یک رسانه معتبر که آن روز‌ها تعدادشان هم زیاد نبود، می‌توانست برای یک نمایش آورده بزرگی باشد.

اینکه خبر انتشار فلان اثر در فلان روزنامه منتشر شده احتمالا منجر به فروش بالای آن هم می‌شد. کارکرد رسانه در همه جای دنیا همین شکل هست حتی امروز که شبکه‌های اجتماعی به تدریج جای رسانه‌ها را گرفته‌اند. روی مخاطب اثر می‌گذارند و به او انگیزه خرید بلیت برای یک نمایش را می‌دهند. در دنیای امروز اما فراتر از رسانه‌های رسمی و شبکه‌های اجتماعی، پلتفرم‌ها نیز جایگاه رسانه‌ای خود را یافته‌اند. پلتفرم‌ها باتوجه به دیتای بالا و ارتباط گسترده‌ای که با مخاطبان خود دارند توانایی این را دارند که بتوانند با جریان‌سازی رسانه‌ای نسبت به ایجاد مسیر موفقیت یک اثر معنا ببخشند و به آن کمک کنند تا مجرا‌های تازه‌ای برای مخاطب خود پیدا کنند. در تئاتر ایران امروز اما به هر دلیلی انحصار این جریان‌سازی برعهده یک پلتفرم است. تیوالی که علاوه بر فروش بلیت با ایجاد بستر گفت‌وگو برای مخاطبان یک اثر این فرصت را دارد تا نسبت به معرفی آثار ارزشمند هم دخالت کند و دستی داشته باشد. تیوال تا همین روز‌های نزدیک ما تلاش کرده بود تا باتوجه به اصل بی‌طرفی زمینه را برای معرفی هر اثری فراهم سازد. به یاد داشته باشیم مهم‌ترین منبع درآمد هر پلتفرمی محصولی است که ارائه می‌دهد و هر نمایش برای تیوال بسان همان محصول است که با فروش بیشتر سود بیشتری هم دریافت می‌کند. نگاه بی‌طرفانه پلتفرم در این مسیر می‌توانست نشان دهد که نگاه مخاطبان اصلی‌ترین بستر اعتبار بخشی به آن اثر شده است. یعنی به جای اینکه یک منتقد حرفه‌ای یا فعال شناخته شده مردم را به دیدن یک اثر دعوت کنند، کامنت‌های مخاطبان به آن اثر اعتبار می‌بخشد. مشکل اینجاست که کنترل این جریان رسانه‌ای از دست پلتفرم خارج می‌شود. در اینجا نه به‌زعم نگارنده که به تایید بسیاری از صاحبان آثار مختلف رفتار‌های غیرطبیعی در مدح یا تخریب یک اثر به شکل شبکه‌ای درون پلتفرم خلق می‌شود. مثلا نازنین ۲۸ ساله از تهران که 10 سالی هم هست در تیوال اکانتی دارد، تصمیم می‌گیرد با همکاری دوستش نمایشی که یک گروه یک سال تلاش کرده روی صحنه ببرد را نابود کند و این اتفاق هم می‌افتد. پلتفرم باید اصل بی‌طرفی خود را همیشه لحاظ کند. نباید در کامنت‌ها دخالتی داشته باشد. نباید در ارزش‌گذاری کیفی و تخریب بکوشد ولی فراموش نکنیم که پلتفرم یک بنگاه اقتصادی است که می‌تواند با تبلیغ در ازای دریافت هزینه آن به یک اثر کمک کند. به این معنا که بله پلتفرم حق دارد یک اثر را بیشتر معرفی کند و مخاطب بیشتر برای اثر بگیرد ولی شرایط معکوس را ندارد. باید تلاش کند که اثری که مورد هجمه قرار گرفته به عنوان محصول خود محافظت کند. البته که در سال‌های اخیر محدودیت‌هایی را برای نیل به این هدف از سوی تیوال شاهد بودیم ولی درواقع مشکل اینجاست که ما یک سایت را در برابر همه تئاتر ایران قرار داده‌ایم. باید فرصتی به آن داد تا در رقابت با رقبای احتمالی خود واکنش درست‌تری داشته باشد. اینجاست که ضرورت تولد چند پلتفرم موثر دیگر بیشتر به چشم می‌آید. 

زمانی که رقیبی نباشد شما هم تلاش برای برنده شدن و بهتر شدن نمی‌کنید، چون از قبل می‌دانید که برنده‌اید. بله مسیر سختی برای رقیب جدید خواهد بود و سهم بسیاری از بازار ولی شاید رقیب جدید بتواند این گعده محوری را کنترل کند تا ما صرفا شاهد پروموت فلان سالن که مدیرش مسوول سوشال فلان سایت هم هست، نباشیم. مکالمه‌های عجیبی که اگر بیست سال هم تلاش کرده باشید در فهرست آثار ویژه آن پلتفرم قرار نمی‌گیرید ولی با چند سال خوانندگی و آواز و سه، چهار تجربه تئاتری برای شما غوغا می‌کنند.
گعده محوری زیبنده رسانه و پلتفرم تئاتر نیست. همه بخش‌های تئاتر حق برخورداری از نگاه ویژه را دارند.