پایان عصر خانم دیکتاتور

شیخ حسینه، نخست‌وزیر بنگلادش، از سمت خود کناره‌گیری کرد و به 15 سال حکومت استبدادی‌اش پایان داد. پس از کناره‌گیری حسینه و فرار او به هندوستان، جشن‌هایی در سراسر بنگلادش برپا شد. ژنرال واکرالزمان، ريیس ستاد ارتش، روز دوشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که دولت موقت با «اعمال فوری» مسوولیت را برعهده خواهد گرفت و از شهروندان خواست تا اعتماد خود را به ارتش حفظ کنند. زمان گفت: از همه شما تقاضا دارم کمی صبور باشید، کمی به ما فرصت دهید تا بتوانیم با هم همه مشکلات را حل کنیم. لطفا به مسیر خشونت ادامه ندهید و به راه‌های غیرخشونت‌آمیز و مسالمت‌آمیز بازگردید.  حسینه پس از هفته‌ها اعتراض علیه سهمیه‌بندی مشاغل دولتی استعفا داد که به ناآرامی‌های سراسری تبدیل شده بود. در سرکوب تظاهرات دولت حداقل 280 نفر کشته و هزاران نفر مجروح شدند. بنا بر گزارش رویترز، حسینه روز دوشنبه با یک هلیکوپتر نظامی از کشور فرار و به هند، متحد قدرتمندش، عزیمت کرد. گزارش‌های ویديویی رسانه‌های خبری محلی، نشان می‌دهد که هزاران نفر از مردم به خانه نخست‌وزیر یورش برده‌اند، آن را غارت می‌کنند، شعار می‌دهند و شادی می‌کنند. بیش از 90 نفر تنها در روز یکشنبه در اثر تشدید درگیری بین مقامات امنیتی و تظاهرات‌کنندگان کشته شدند. پلیس با شلیک گلوله‌های پلاستیکی و گاز اشک‌آور به جمعیت عظیمی از معترضان در میدان شاهباغ در داکا، پایتخت این کشور، حمله کرد. به گزارش الجزیره، تظاهرات‌کنندگان در ولسوالی سراجگنج در شمال غربی نیز به یک پاسگاه پلیس حمله کردند که در نتیجه آن دست‌کم 13 افسر پلیس کشته شدند. از همین رو ناظران می‌گویند یکشنبه شاهد بالاترین آمار تلفات یک روزه ثبت شده از زمان آغاز اعتراضات در ماه گذشته در بنگلادش بودیم. مقامات از ساعت 6 بعدازظهر روز یکشنبه منع رفت و آمد تیراندازی را اعمال کردند و برای برقراری نظم خیابان‌ها را پر از یگان‌های پلیس و نظامی کردند. اما هزاران نفر در اوایل روز دوشنبه با سرپیچی از مقررات منع آمد و شد به ‌طور گسترده بدون محدودیت راهپیمایی کردند. برخی رسانه‌ها گزارش‌هایی از درگیری‌ها در خارج از پایتخت مخابره می‌کردند. به گزارش آسوشیتدپرس، با این حال، هنگامی که معترضان از ظهر شروع به اهدای گل به ارتش کردند و افسران تظاهرات‌کنندگان را در آغوش گرفتند، واضح بود که چیزی خیلی سریع تغییر کرده است. به عقیده ناظران، اکنون به نظر می‌رسد مردم بنگلادش خیال‌شان راحت شده که این سرکوب وحشیانه بالاخره به پایان رسیده و بازی برای شیخ حسینه، نخست‌وزیر مستعفی بنگلادش تمام شده است. 
تظاهرات در ماه جولاي در داکا، پایتخت بنگلادش آغاز شد. در ابتدا این تظاهرات ازسوی دانشجویان عصبانی از بازگرداندن طرح سهمیه‌بندی شغلی ازسوی دادگاه که در سال 2018 لغو شده بود، رهبری شد. این سیاست 30درصد مشاغل دولتی را به نوادگان کهنه‌سربازانی که در جنگ استقلال 1971 با پاکستان شرکت کرده‌اند، اختصاص می‌دهد. طبق گزارشات، بیشتر این سهمیه‌ها با افرادی مرتبط است که نزدیک به حزب عوامی لیگ حسینه هستند. حزب عوامی لیگ جنبش استقلال این کشور از پاکستان را رهبری می‌کرد. 26درصد دیگر از مشاغل به زنان، معلولان و اقلیت‌های قومی اختصاص داده شد و حدود سه هزار موقعیت باقی مانده به 400 هزار فارغ‌التحصیل اختصاص می‌یابد. یک‌پنجم از جمعیت 170 میلیونی بنگلادش بیکار هستند. تظاهرات علیه این سهمیه‌ها پس از آن تشدید شد که حسینه از معترضان به عنوان «رزاکار» نام برد که به افرادی اطلاق می‌شود که در طول جنگ 1971 با پاکستان همکاری می‌کردند. شیخ حسینه 76 ساله، باسابقه‌ترین ريیس دولت زن جهان، دختر موسس بنگلادش، شیخ مجیب الرحمان است. او اولین‌بار در سال 1996 و بار دیگر در سال 2009 به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شد و در مجموع 20 سال در این سمت حضور داشت. اگرچه حسینه چهارمین دوره متوالی خود را در انتخابات امسال به دست آورد، به ایجاد خفقان در نیروهای مخالف و اشکال دیگر مخالفت، سازماندهی ناپدید شده‌ها و ترتیب دادن قتل‌های فراقانونی متهم شد. حسینه این اتهامات را رد کرد، اما با حرکت اعتراضی روزافزون دانشجویان معترض در ماه جولاي و شعار «شیخ حسینه دیکتاتور است» مواجه شد. تحلیلگران حدس می‌زدند که حسینه نمی‌تواند از بزرگ‌ترین چالش حاکمیت خود جان سالم به در ببرد. مبشار حسن، تحلیلگر سیاسی به الجزیره گفت: یک دیکتاتور سقوط کرده است. تصاویر تلویزیونی معترضان را در داکا نشان می‌داد که از بالای مجسمه غول‌پیکر پدر حسینه بالا می‌رفتند و با تبر به سمت سرتندیس می‌رفتند و به آن ضربه می‌زدند. این یک لحظه باور نکردنی است. حسن گفت که این حرکت معترضان مانند استقلال دوم بنگلادش است. بنگلادش در غل و زنجیر ظلم شیخ حسینه و رژیم او قرار گرفته بود. من از سال 2018 به بنگلادش برنگشته‌ام، اما امیدوارم به زودی خانواده‌ام را ببینم. ارتش تا حد زیادی در بنگلادش به عنوان یک نهاد بی‌طرف تلقی می‌شود و مورد اعتماد و احترام بسیاری از مردم است. در سال 2008 زمانی که یک بحران انتخاباتی کشور را به بن‌بست سیاسی کشاند، ارتش وارد عمل شد و برگزاری انتخابات را در دسامبر همان سال تضمین کرد. با افزایش اعتراضات اخیر، ارتش در بیانیه‌های خود محتاط بود و به نظر در میان درگیری‌ها به ‌طور کلی بی‌طرف ظاهر شد.