اهداف تور منطقه‌اي رييس دستگاه ديپلماسي ايران
عارف دهقان‌دار
اكنون بيش از يكسال از آغاز نبرد 7 اكتبر مي‌گذرد و منطقه آشوب‌زده خاورميانه وارد شرايط پيچيده‌اي شده است. گسترش درگيري‌ها در جبهه شمالي ميان حزب‌الله لبنان و رژيم صهيونيستي، معادلات را وارد مرحله جديدي نموده و هر لحظه امكان فراگير شدن دامنه جنگ به ساير نقاط منطقه وجود دارد. در اين شرايط ضرورت توجه به «ديپلماسي فعال» در كنار توجه به «ميدان» بيش از هر زماني احساس مي‌گردد.
پس از خويشتن‌داري ايران در پاسخ به ترور شهيد اسماعيل هنيه در تهران به واسطه احتمال به نتيجه رسيدن مذاكرات آتش‌بس، سطح اقدامات تهاجمي اسراييل افزايش يافته و صهيونيست‌ها پس از فراغت از جبهه غزه، با عمليات انفجار پيجرها و سپس ترور شهيد نصرالله و تني چند از همراهان ايشان من‌جمله شهيد نيل‌فروشان، سطح درگيري‌ها در جبهه شمال را وارد مرحله جديدي نموده و از تمام خطوط قرمز محور مقاومت و ايران عبور نمودند. آنجا بود كه مسوولان جمهوري اسلامي تصميم گرفتند كه براي احياي بازدارندگي و پاسخ به اقدامات تهاجمي اسراييل، «وعده صادق2» را عملياتي نمايند و طي آن ضربات سنگيني را به پايگاه‌هاي نظامي اسراييل وارد آوردند. در اين حمله كه در يك اكتبر 2024 صورت پذيرفت، نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي با محوريت سپاه پاسداران 200 موشك بالستيك را به سمت سرزمين‌هاي اشغالي شليك نموده و موفق شدند كه آسيب‌هاي جدي به پايگاه هوايي نواتيم و تل‌نوف وارد آورند.
پس از انجام اين عمليات، دكتر عباس عراقچي، وزير خارجه كشورمان در صفحه شخصي خود در شبكه ايكس نوشت كه ايران بر اساس ماده 51 منشور سازمان ملل متحد، پس از دو ماه خويشتن‌داري به دفاع مشروع و قانوني از خود پرداخت. وي صراحتا اعلام نمود كه اقدام ايران پايان‌يافته تلقي مي‌شود، مگر اينكه اسراييل تصميم بگيرد كه دست به اقدام ديگري بزند. در آن صورت واكنش ايران به مراتب قوي‌تر از عمليات وعده صادق2 خواهد بود. با وجود هشدار عراقچي و ساير مقامات جمهوري اسلامي مبني بر قطعي بودن واكنش ايران به اسراييل در صورت اقدام صهيونيست‌ها، مقامات اسراييلي و در راس آنها بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اين رژيم اعلام نمودند كه درصدد پاسخ به ايران هستند. اكنون با وجود گذشت بيش از دو هفته از عمليات « وعده صادق2» اسراييل واكنشي نداشته، اما با توجه به سطح قابل توجه اقدام ايران و همچنين استقرار سامانه پدافندي ضد‌بالستيك امريكايي تاد در سرزمين‌هاي اشغالي، احتمال اين مي‌رود كه اسراييل درصدد تدارك اقداماتي عليه ايران باشد و در مورد سطح و شدت آن، گمانه‌زني‌هاي مختلفي در سطح رسانه‌ها وجود دارد.
در همين شرايط پيچيده منطقه، دكتر عباس عراقچي، وزير امور خارجه كشورمان با هدف مهار سطح درگيري‌ها و جلوگيري از وقوع يك جنگ فراگير، در ابتدا به همراه رييس‌جمهور به قطر رفت و سپس سفرهاي منطقه‌اي خود را آغاز و به چندين كشور عربي منطقه من‌جمله لبنان، سوريه، عربستان، عراق و اردن سفر نمود و بنا دارد كه به مصر و تركيه نيز سفر نمايد. عراقچي در طي اين سفرها، ديدارهايي را با مقامات كشورهاي عربي انجام داد.
وي در سفر خود به عراق، طي ديدار با محمد شياع السوداني، ضمن اشاره به سفر خود به بيروت و دمشق، تاكيد داشت كه منطقه در وضعيت خطرناكي به سر برده و لازم است كه تمام كشورهاي منطقه براي توقف جنايات و تجاوزات رژيم صهيونيستي در غزه و لبنان تلاش نمايند. دكتر عراقچي در طي سفرهاي خود به كشورهاي منطقه اين پيام را به كانال‌هاي ديپلماتيك منتقل نموده است كه هزينه هرگونه اقدام ماجراجويانه از سوي رژيم صهيونيستي، ابعاد گسترده در سطح منطقه داشته و هزينه‌هاي بسياري را به همراه خواهد داشت. عراقچي ريشه تمام مشكلات منطقه را جنايات رژيم صهيونيستي دانسته و اعلام نمود كه جمهوري اسلامي ايران خواهان افزايش تنش و درگيري در منطقه نيست، اما براي وقوع هر وضعيتي در منطقه آمادگي دارد.
بهره سخن
ديپلماسي و جنگ دو روي يك سكه سياست ورزي در روابط بين‌الملل هستند. همزمان با آمادگي نيروهاي مسلح ايران و تشديد حملات اعضاي محور مقاومت عليه منافع استراتژيك اسراييل، سيد عباس عراقچي به عنوان شخص شماره يك دستگاه ديپلماسي كشور، راهي كشورهاي عرب منطقه شده تا با ايجاد نوعي ائتلاف ضد اسراييلي در خاورميانه، نسبت به هرگونه همكاري كشورهاي عربي با رژيم اشغالگر قدس هشدار دهد. سفر وي به اردن و مصر با وجود عدم رابطه ديپلماتيك با اين كشورها، مي‌تواند تا حدي در معادلات آينده منطقه تاثيرگذار باشد.
كارشناس مسائل بين‌الملل